Cuộc tập trận Zapad 2017 là một trong những bước lớn nhất trong quá trình hiện đại hóa quân đội Nga thời Tổng thống Vladimir Putin. New York Times nói nó mang tính chất "hù dọa" ở vùng sát biên giới NATO và gợi nhắc những ngày đáng sợ thời Chiến tranh Lạnh.
Zapad 2017 có 100.000 quân Nga tham gia và diễn ra trên vùng biển Baltic, phía tây Nga, vùng Kalingrad thuộc Nga và Belarus.
Để chuẩn bị tập trận, Nga đã tập hợp đủ số toa xe lửa để chở 4.000 xe tăng cùng các phương tiện quân sự hạng nặng đến Belarus, nơi mà Nga đã có 1.000 quân phòng không và nhân viên liên lạc trú đóng, cùng các đội hậu cần giám sát các vị trí diễn tập.
Đến giữa tháng 8, các đơn vị bộ binh, nhảy dù và phòng không đầu tiên sẽ có mặt ở Belarus. Số quân còn lại sẽ đến Belarus đầu tháng 9 và cuộc tập trận Zapad 2017 sẽ bắt đầu từ ngày 14 đến 20/9.
Cuộc tập trận này sẽ có một lực lượng xe thiết giáp được đặt theo tên của một đơn vị Hồng quân Liên Xô là Quân đoàn xe tăng cận vệ số 1. Trong Thế chiến 2, quân đoàn này từng chiến đấu với quân Đức ở Mặt trận phía Đông, sau đó xông đến tận Berlin để đánh tan phát xít Đức rồi sau đó trú đóng ở Tây Đức.
Sau Chiến tranh Lạnh, Quân đoàn xe tăng cận vệ số 1 rút về Smolensk giáp biên giới Belarus. Sau khi Liên Xô sụp đổ, lực lượng này giải thể năm 1998.
Nay Nga tái lập Quân đoàn xe tăng cận vệ số 1, tập hợp nhiều đơn vị quân khác gồm các tiểu đoàn xe tăng tinh nhuệ đóng gần Moscow. Đây là lần đầu tiên từ sau khi Liên Xô sụp đổ, một lực lượng tấn công được tập hợp dưới một sự chỉ huy duy nhất. Nga cũng tuyên bố lực lượng này là đơn vị đầu tiên sẽ nhận xe tăng chiến đấu T-14 Armata, cùng các hệ thống phòng không và phương tiện chiến tranh điện tử hiện đại.
Vì thế, Mỹ đang áp dụng các biện pháp phòng ngừa bao gồm việc đưa 600 lính nhảy dù tới 3 quốc gia thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) ở biển Baltic trong thời gian diễn ra đợt tập trận Zapad và trì hoãn việc luân chuyển một nhóm binh sĩ Mỹ ở Ba Lan.
Ông Phillip A. Karber, chuyên gia an ninh quốc phòng, Chủ tịch Quỹ Potomac nói: “Chỉ cần sự có mặt của Đội Tăng hộ vệ số 1 ở gần biên giới Ba Lan sẽ đẩy NATO vào tình thế tiến thoái lưỡng nan.
Khi đó, liệu NATO sẽ muốn gia tăng lực lượng quân sự cho các quốc gia Baltic, hay bảo vệ phía Đông Ba Lan? NATO không có đủ sức để làm cả hai việc trong một khoảng thời gian ngắn. Điều đó giúp Nga gia tăng áp lực chính trị đối với các nước Baltic cũng như Ba Lan”.
Nga thông báo rằng Đội Tăng hộ vệ số 1 sẽ là đơn vị đầu tiên tiếp nhận T14-Armata, một chiếc tăng chiến đấu bộ binh kiểu mới, cùng với đó là các thiết bị phòng không, thiết bị chiến tranh điện tử tiên tiến.
Tóm lại, việc Nga tiến hành cuộc tập trận Zapad trong thời điểm những căng thẳng đang gia tăng giữa Moscow và NATO là dấu hiệu cho thấy, Nga luôn sẵn sàng ứng phó với những diễn biến mới, bất chấp những tuyên bố và hành động từ các quốc gia phương Tây. Thông qua đó, Moscow cũng muốn truyền đi một thông điệp về sức mạnh quân sự mà Nga đang sở hữu.
Đợt diễn tập quân sự dự kiến kéo dài nhiều tháng không phải động thái phản ứng của Moscow với quyết định của Quốc hội Mỹ nhằm trừng phạt Nga. Tuy nhiên, Nga cũng mới trả đũa lại quyết định của Washington bằng việc trục xuất hàng trăm nhân viên ngoại giao của Mỹ ra Nga.
Tàu chiến và tàu ngầm Nga bắn một loạt tên lửa vào Syria