Lưu ý về hiệu quả, cách dùng, liều dùng thuốc Đông y đang lưu hành

Cùng công thức nhưng hiệu quả của mỗi loại thuốc Đông y có thể khác nhau 

Cùng công thức, thuốc hiệu quả nhờ bào chế tốt

Theo quy định của Bộ Y tế hầu hết các thuốc Đông y lưu hành trên thị trường hiện nay được các công ty dược đăng ký sản xuất theo các bài thuốc cổ phương hoặc các bài thuốc cổ phương gia giảm nhằm tăng hiệu quả điều trị.

Tuy nhiên, có một thực tế rằng, mặc dù công thức như nhau nhưng hiệu quả và tác dụng phụ của mỗi loại thuốc đang lưu hành lại rất khác nhau, nhiều sản phẩm hiệu quả không rõ rệt, hoặc chỉ có tác dụng hỗ trợ với các tình trạng bệnh nhẹ, nhưng cũng có sản phẩm hiệu quả thực sự, thậm chí vượt trội thuốc Tây, đặc biệt trong điều trị các bệnh mạn tính.

Vì sao vậy? Vì cùng ứng dụng một bài thuốc nhưng hiệu quả của thuốc thành phẩm do mỗi nhà sản xuất tạo ra phụ thuộc vào phương pháp bào chế, sao tẩm và định lượng chính xác các thành phần.

Ví dụ khi sao táo nhân, có người sao vỏ nâu ruột nâu, người sao vỏ nâu ruột vàng, người sao vỏ đen ruột vàng, người sao vỏ đen ruột nâu, người sao vỏ đen ruột đen; hay có người sao lửa nhỏ, người sao lửa vừa, mỗi kiểu sao đều ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc thành phẩm cuối cùng.

Phun rượu dược liệu thì có người dùng rượu nồng độ 10%, có người 15%... và điều này cũng ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc thành phẩm.

Phương pháp bào chế khác nhau cho ra các sản phẩm khác nhau

Cùng công thức, thuốc hiệu quả nhờ định lượng chính xác

Cho 3 lát gừng thì mỗi lương y cắt lát gừng dày mỏng, to nhỏ khác nhau, người cắt 3 lát gừng nặng 6g, người cắt 3 lát gừng nặng 7g, người cắt 3 lát gừng nặng 9g. Vê viên thành hạt ngô đồng cũng tương tự: hạt ngô đồng với lương y này có thể to gấp rưỡi, gấp đôi hạt ngô đồng của lương y kia.

Ngay cùng một lần bốc thuốc, các thang thuốc của một lương y cũng có thể có chênh lệch về khối lượng đến vài chục phần trăm, chênh lệch về khối lượng từng thành phần trong thang thuốc có thể còn lớn hơn và điều này tất nhiên ảnh hưởng đến hiệu quả bài thuốc.

Chênh lệch về khối lượng sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc

Cùng công thức, thuốc ít tác dụng phụ nhờ dược liệu độc được chế tốt

Cách sao tẩm, chế biến không chỉ ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc mà còn ảnh hưởng đến tác dụng phụ của thuốc.

Trong một số bài thuốc cổ phương có dùng một số dược liệu độc, bằng kinh nghiệm của mình các lương y đã sáng tạo ra các phương pháp bào chế khác nhau để giảm độc tính. Tùy vào phương pháp bào chế của mỗi người mà độc tính giảm nhiều hay ít.

Ví dụ hoàng nàn là một dược liệu chữa bệnh khớp rất tốt, nhưng có độc vì chứa strychnin. Để giảm độc tính của hoàng nàn thì phải chế. Chế theo phương pháp chế trong Dược điển Việt Nam thì độc tính của hoàng nàn giảm được khoảng 4 lần, nhưng có lương y chế hoàng nàn theo cách độc đáo, độc tính của hoàng nàn giảm tới 1.200 lần, tức giảm 300 lần so với phương pháp trong Dược điển.

Hoàng nàn có tác dụng điều trị bệnh khớp, nếu chế tốt thì có thể tăng liều dùng và nhờ đó thuốc hiệu quả hơn.

Cùng công thức, hiệu quả của thuốc Đông y Nhất Nhất được trả lời bằng dữ liệu nghiên cứu khoa học

Dược phẩm Nhất Nhất may mắn khi tiếp cận được các bài thuốc bí truyền, với các phương pháp bào chế độc đáo, trong đó có bộ sách Ngự y mật phương của Thái y viện Triều Nguyễn. Tài liệu chứa đựng những bài thuốc và phương pháp bào chế tinh hoa.

Nhất Nhất tiếp cận được Ngự y mật phương của Thái y viện

Thuốc Đông y Nhất Nhất áp dụng các bài thuốc và phương pháp bào chế trong Ngự y mật phương, tại nhà máy dược phẩm đạt chuẩn GMP-WHO, để tạo ra các sản phẩm có hiệu quả quả thực sự và hạn chế tối đa tác dụng phụ.

Không những vậy, hiệu quả vượt trội của thuốc Đông y Nhất Nhất còn được minh chứng qua các dữ liệu nghiên cứu lâm sàng – Điều mà hiếm hoặc ít đơn vị sản xuất thực hiện được.

Điển hình như nghiên cứu về Hoạt Huyết Nhất Nhất trên các chứng bệnh do thiểu năng tuần hoàn cho thấy Hoạt Huyết Nhất Nhất tác dụng giảm rối loạn giấc ngủ (mất ngủ), chóng mặt, tê bì tay chân vượt trội hơn Ginkgo Biloba của Pháp. Hay tác dụng của Giải Độc Gan Nhất Nhất vượt trội hơn Silymarin trong các trường hợp bệnh gan với chỉ số men gan ALT >100 U/I….

Linh hoạt với cách dùng thuốc Đông y

Về cách dùng thì với các thuốc có chứa dược liệu độc cần chú ý: không dùng quá số lần dùng trong 1 ngày ghi trong hướng dẫn sử dụng, không dùng quá liều dùng cho mỗi lần dùng ghi trong hướng dẫn để giảm tối đa tác dụng phụ.

Trong các trường hợp dùng đúng như hướng dẫn mà có tác dụng phụ thì cần ngưng dùng trong 3-5 ngày, sau đó có thể bắt đầu dùng lại với cách dùng từ liều thấp rồi tăng dần. Phương pháp tăng liều sau có thể là một gợi ý:

• 2 ngày đầu dùng liều bằng 1/4 (nếu ngày dùng 4 viên) hoặc 1/6 (nếu ngày dùng 6 viên) liều bình thường.
• 2 ngày tiếp dùng 2/4 hoặc 2/6 liều bình thường.
• 2 ngày tiếp dùng 3/4 hoặc 3/6 liều bình thường.
• 2 ngày tiếp dùng 4/4 hoặc 4/6 liều bình thường.
• 2 ngày tiếp dùng 5/6 liều bình thường.
• Sau đó dùng liều bình thường.

Nếu cách dùng như trên mà vẫn bị tác dụng phụ thì thuốc không hợp, cần ngưng dùng.

Thuốc Đông y tác dụng chậm nên với phần lớn các thuốc không chứa dược liệu độc, có thể linh động cách dùng chứ không đòi hỏi phải nghiêm ngặt như đối với thuốc Tây. Trong các trường hợp cần thiết, có thể điều chỉnh một chút để sử dụng cho tiện lợi. Ví dụ thay cho ngày uống 3 lần, mỗi lần 2 viên thì có thể uống ngày 2 lần, mỗi lần 3 viên, nếu quên 1 liều thì có thể uống bù khi nhớ ra và uống liều tiếp theo như bình thường. Tất nhiên khi điều chỉnh cách dùng một chút thì hiệu quả của thuốc có thể giảm đi nhưng phần lớn là không đáng kể, chấp nhận được.

Linh hoạt với liều dùng thuốc Đông y

Với liều dùng: như đã nói trên việc định lượng, cân đong, đo đếm chính xác không phải là thế mạnh của Đông y. Liều lượng dùng dược liệu cho 1 ngày cũng không phải là một giá trị cố định mà thường ở trong một khoảng nào đó.

Ví dụ theo Dược điển Việt Nam, đương quy dùng 10-20g/ngày, độc hoạt 4-12g/ngày... Do vậy liều dùng thuốc Đông y cũng không cố định mà tăng, giảm tuỳ theo bệnh nặng, nhẹ.

Với thuốc chứa dược liệu độc thì liều dùng được ấn định chính xác để ngăn chặn tác dụng phụ và bệnh nhân chỉ có thể giảm chứ không được tăng liều để tránh ngộ độc. Với thuốc không chứa dược liệu độc (phần lớn các thuốc Đông y) thì có thể tăng, giảm liều tuỳ tình trạng bệnh nặng nhẹ dưới sự chỉ dẫn của thầy thuốc.

Linh hoạt với liều dùng thuốc Hoạt Huyết Nhất Nhất

Liều dùng thông thường của Hoạt Huyết Nhất Nhất là 4 viên mỗi ngày, tương ứng từng thành phần dược liệu như sau:

Như vậy liều dùng cao nhất (theo Dược điển Việt Nam) của các thành phần có trong Hoạt Huyết Nhất Nhất đều lớn ít nhất gấp đôi liều dùng các thành phần đó trong thuốc Hoạt Huyết Nhất Nhất.

Đó là lý do mà trong cách dùng của Hoạt Huyết Nhất Nhất được Bộ y tế phê duyệt ghi rõ: Hoạt Huyết Nhất Nhất liều bình thường dùng ngày 4 viên, với bệnh nặng có thể tăng liều lên 5,6,7,8 viên mỗi ngày (không quá 8 viên/ngày) nếu được thầy thuốc đồng ý.

Cần chú ý việc tăng liều Hoạt Huyết Nhất Nhất cho bệnh nhân nặng không phải do thuốc nhờn, mà có thể là do tình trạng suy giảm tuần hoàn của người bệnh tăng lên theo tuổi tác. Ví dụ: người 60 tuổi bị suy giảm tuần hoàn nhẹ thì uống 4 viên/ngày; người 70 tuổi suy giảm tuần hoàn tăng lên, dùng 4 viên/ngày thì các triệu chứng chỉ giảm chứ không hết hẳn, nên có thể cân nhắc tăng liều 6 viên/ngày. Do vậy ban đầu thuốc tác dụng tốt, sau một thời gian dài, nhiều năm cơ thể lão hóa, liều bình thường chưa đủ tác dụng thì có thể cân nhắc tăng liều.

Hoạt Huyết Nhất Nhất là sản phẩm được nhiều dược sĩ tư vấn sử dụng

Linh hoạt với liều dùng các thuốc Đông y Nhất Nhất khác

Tương tự, liều dùng thông thường của một số thuốc như Xương Khớp Nhất Nhất, Thuốc Xoang Nhất Nhất, Giải Độc Gan Nhất Nhất, Thuốc Trĩ Nhất Nhất... cũng có liều dùng hàng ngày các thành phần nhỏ hơn ít nhất 2 lần so với liều dùng khuyến nghị được ghi trong Dược điển Việt Nam.

Vì vậy với bệnh nặng, ở giai đoạn tấn công ban đầu, người bệnh có thể cân nhắc tăng liều gấp đôi nếu thầy thuốc đồng ý.