Làm thế nào hạn chế tác dụng phụ của gây tê tủy sống?

Gây tê tủy sống được thực hiện bằng cách tiêm thuốc gây tê vào vùng dịch não tủy. So với gây mê, gây tê tủy sống là phương pháp có lợi hơn cho cả sản phụ và thai nhi. Gây tê giúp người mẹ vẫn tỉnh táo, nhịp tim và huyết áp điều hòa trong quá trình mổ bắt con đồng thời xác suất nguy hiểm cho bé giảm xuống thấp nhất có thể.

Gây tê tủy sống thường áp dụng cho các sản phụ sinh mổ. Ảnh minh họa

Tuy nhiên, các thuốc sử dụng trong phương pháp này cũng gây nhiều tác dụng không mong muốn khá nguy hiểm. Vậy làm thế nào giảm bớt tác dụng phụ của gây tê tủy sống?

Theo DS.Nguyễn Thị Hà, Bệnh viện E Trung ương chia sẻ trên sức khỏe & Đời sống, nguyên tắc điều trị ngộ độc thuốc tê: chống co giật bằng thiopental hoặc diazepam, kích thích tuần hoàn bằng các thuốc co mạch như ephedrin nếu thất bại thay bằng thuốc vận mạch adrenalin. 

Đặt nội khí quản thở máy kiểm soát hô hấp. Sử dụng atropin khi xuất hiện chậm nhịp tim,... Trong trường hợp ngộ độc bupivacain có thể chỉ định dung dịch lipid truyền tĩnh mạch. Trong GTTS, hạ huyết áp là tác dụng phụ hay gặp do thuốc phong bế mạnh hệ giao cảm.

Ngoài các tác dụng phụ trên, đau đầu là tác dụng phụ xuất hiện phổ biến trong GTTS, đặc biệt ở người trẻ tuổi và nữ giới. Đau đầu xuất hiện sau gây tê và có thể kéo dài hàng tuần. Nguyên nhân gây đau đầu được giải thích là do sự rò rỉ dịch não tủy qua lỗ thủng màng cứng, làm giảm lớp rào cản đệm của dây thần kinh cảm giác, giãn mạch máu não và tăng áp lực não - tủy.

Hiện nay, có nhiều nghiên cứu về các biện pháp hạn chế đau đầu sau GTTS như: cải tiến đầu kim tiêm tủy sống, sử dụng caffeine, theophylline, sumatriptan, cosyntropin (hormon vỏ thượng thận),... 

Cải tiến đầu kim tiêm tủy sống làm giảm sự xuất hiện đau đầu do hạn chế sự rò rỉ dịch não tủy qua lỗ thủng màng cứng. Việc chỉ định caffeine được cho là điều trị an toàn trong đau đầu do GTTS. Tuy nhiên, có rất ít nghiên cứu về chỉ định này của caffein. 

Cơ chế tác dụng giảm đau đầu sau GTTS của caffeine là làm giảm áp lực trong não và co mạch máu não. Trên lâm sàng để hạn chế tác dụng phụ này, thường sử dụng kim gây tê đầu nhỏ 25 - 27 G, uống coca và khuyên bệnh nhân nghỉ ngơi, hạn chế thay đổi tư thế.