Dị ứng tôm là hiện tượng hệ miễn dịch cơ thể phản ứng với các chất có trong thịt hoặc vỏ tôm bằng cách biểu hiện hàng loạt các triệu chứng dị ứng như nổi mề đay, ngứa, sưng mẩn. Thông thường, người bị dị ứng tôm thường xuất hiện triệu chứng khoảng 1-2h sau khi ăn. Còn có các trường hợp chỉ cần ngửi phải mùi trong không khí hoặc hơi nước cũng có thể bị dị ứng, hiện tượng này phổ biến với những người làm trong ngành công nghiệp thực phẩm.
Một số nghiên cứu đã cho thấy, thế giới có khoảng 2% dân số (tức là khoảng 6 triệu người) bị dị ứng với tôm cua, hải sản nói chung. Bất cứ ai cũng có thể bị dị ứng tôm, từ trẻ nhỏ cho đến người lớn. Tuy nhiên có tới 60% trường hợp diễn ra ở người lớn. Các triệu chứng thường gặp phải khi dị ứng tôm có thể khác nhau do cơ địa của mỗi người. Người bị triệu chứng nhẹ thì ngứa ngáy cơ thể, tiêu chảy, phát ban, đau bụng, sưng mặt… Người bị nặng thì có thêm các triệu chứng như tụt huyết áp, khó thở, sốc phản vệ...
Cơ thể bị mẩn ngứa do dị ứng tôm
Dị ứng tôm xảy ra khi hệ miễn dịch kích hoạt các kháng thể chống lại một loại protein có trong tôm là tropomyosin. Quá trình này khiến cơ thể giải phóng histamin nhằm mục đích tấn công tropomyosin sẽ gây ra các biểu hiện dị ứng. Loại protein này có trong hầu hết các loại tôm, từ nước ngọt, tôm tép cho tới tôm biển như loại càng xanh, tôm hùm. Thậm chí có người cũng bị dị ứng khi ăn các sản phẩm chế biến từ tôm như mắm tôm, đồ tôm đóng hộp…
Các triệu chứng có thể xảy ra khác nhau, tùy cơ địa từng người, không quá phân biệt người lớn hay trẻ con. Đặc biệt hiện tượng dị ứng còn xuất hiện kể cả khi bạn chỉ ngửi mùi tôm cua thông qua không khí hoặc hơi nước.
Hệ miễn dịch phản ứng với protein trong tôm gây ra dị ứng
Ngứa là triệu chứng phổ biến khi bị dị ứng thức ăn nói chung và dị ứng tôm nói riêng. Cơn ngứa có thể lan rộng khắp người, hoặc tuỳ từng người mà cơn ngứa sẽ xuất hiện ở các vị trí khác nhau, thông thường là da, mắt, miệng.
Nổi mề đay cũng là một triệu chứng điển hiện khi bị dị ứng tôm. Chúng xuất hiện với các nốt sần, ngứa và đỏ. Kích thước các nốt sần này thường không giống nhau, và trong suốt quá trình các vết mề đay có thể mờ dần hoặc lại xuất hiện trở lại.
Nhiều khi tình trạng nổi mề đay còn kèm theo ngứa ngáy, sưng tấy và đau rát khó chịu ở môi, mắt, họng.
Nổi mề đay mẩn ngứa do ăn tôm
Ăn tôm mà bị dị ứng sẽ còn đi kèm với tình trạng sưng phù mặt, mắt hoặc miệng. Người bệnh còn có cảm giác nóng ran, sưng tấy ở từng khu vực xung quanh miệng như môi, lưỡi…
Khi bị dị ứng nặng, bạn sẽ gặp một số vấn đề về hô hấp nghiêm trọng như thở khò khè, ho, hụt hơi, đặc biệt là khổ sở với các cơn khó thở. Thậm chí bạn cũng có thể cảm nhận được ngực của mình bị thắt chặt dai dẳng.
Chóng mặt hay ngất xỉu cũng là 2 triệu chứng nghiêm trọng gây rủi ro trực tiếp đến sức khỏe người bệnh khi bị dị ứng tô, Nhiều khi bạn còn cảm thấy cơ thể lâng lâng, nhịp tim chậm đi hoặc mất ý thức.
Khi gặp phải các triệu chứng dị ứng tôm, nếu người bệnh xử lý kịp thời trước khi các triệu chứng nặng hơn thì sẽ không gây nguy hiểm. Một số người còn có thể tự khỏi bệnh nếu ngừng ăn.
Tuy nhiên, hiện tượng này còn có nguy cơ chuyển biến xấu gây ra tình trạng sốc phản vệ ở một số người. Sốc phản vệ là hệ lụy nghiêm trọng nhất khi cơ thể bị dị ứng với tôm hoặc bất cứ động vật có vỏ nào. Tình trạng này có thể gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng nếu không được xử lý ngay lập tức.
Cụ thể, trong quá trình sốc phản vệ việc thở sẽ trở nên cực kỳ khó khăn và các đường dẫn khí trở nên hẹp hơn, cản trở quá trình lưu thông không khí qua lại, huyết áp cũng giảm đáng kể khi bạn bị sốc phản vệ.
Các dấu hiệu khi bị sốc phản vệ như: mạch yếu nhưng nhanh, viêm da, buồn nôn, nôn mửa…
Sốc phản vệ gây khó thở, hạ huyết áp, co giật… thậm chí tử vong
Nếu bạn chưa biết phải làm sao khi phát hiện triệu chứng dị ứng tôm thì có thể tham khảo một số mẹo sau đây xử lý ngay tại nhà, nhằm giảm nhanh chóng các triệu chứng, ngăn bệnh nặng thêm:
Trà mật ong hoặc trà gừng có thể làm giảm biểu hiện dị ứng
Nếu đã áp dụng những mẹo chữa dị ứng mẩn ngứa trên nhưng không hiệu nghiệm, bạn nên dùng thuốc trị dị ứng, tránh để lâu sẽ khiến tình trạng nặng hơn.
Thuốc kháng histamin hay còn gọi là chống dị ứng thường được sử dụng trong các trường hợp dị ứng do thời tiết, đồ ăn, phấn hoa, hay các bệnh lý dị ứng nhẹ khác. Kháng histamin thường được mua dự phòng và sử dụng ngay để giảm triệu chứng tức thời, tuy nhiên cũng không nên dùng quá nhiều vì có thể ảnh hưởng đến sức khoẻ.
Thuốc kháng histamin thường được dùng trong trường hợp dị ứng hoặc nổi mề đay
Epinephrine chỉ được sử dụng trong các trường hợp dị ứng nặng, xuất hiện sốc phản vệ. Đối với những người bị dị ứng động vật có vỏ (tôm), bác sĩ sẽ kê liều Epinephrine tiêm để xử lý tình trạng này.
Lưu ý rằng, chỉ sử dụng Epinephrine liều tiêm khi bạn xuất hiện các triệu chứng sau:
Để hạn chế phần nào tình trạng dị ứng tôm của bản thân, ngăn chặn các tình huống nguy hiểm và hơn hết là có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, bạn cần phải:
Chủ động phòng tránh khi ăn tôm bị dị ứng là điều bạn cần biết và cần phải làm để bảo vệ an toàn cho sức khỏe bản thân. Mặc dù chúng khiến bạn mất đi một món ăn ngon, đầy dinh dưỡng nhưng ít nhất là khiến bạn hạn chế tối đa khả năng gặp phải các tình huống đáng xấu hổ.