Thông tin tại Lễ phát động "Tháng hành động đẩy lùi tình trạng thừa Cholesterol trong cơ thể” do Bộ Y tế tổ chức ngày 16/10 cho biết, thực trạng người Việt Nam thừa Cholesterol trong cơ thể đang báo động và có xu hướng tiếp tục gia tăng.
Trung bình cứ 10 người trưởng thành thì có 3 người thừa Cholesterol trong cơ thể. Hơn 50% phụ nữ trung niên trong độ tuổi 50-65 tuổi đang trong tình trạng thừa Cholesterol.
Phát biểu tại buổi lễ, PGS.TS Nguyễn Trường Sơn, Thứ trưởng Bộ Y tế nhận định thừa cholesterol trong cơ thể chính là một trong những nguyên nhân trực tiếp làm gia tăng tỷ lệ các bệnh tai biến mạch máu não (đột quỵ), nhồi máu cơ tim, bệnh mạch vành, tăng huyết áp… trong thời gian gần đây.
Cụ thể, theo thống kê, trong năm 2016 có 548.800 ca tử vong, trong đó tử vong do bệnh không lây nhiễm chiếm 77%. Cứ 10 người chết̀ có 7 người chết do bệnh không lây nhiễm tập trung ở các bệnh như: tim mạch đa phần do lượng người mắc Cholesterol cao, 10 người có 3 người chỉ số Cholesterol cao vượt ngưỡng, hơn ½ phụ nữ trong độ tuổi 50-69 có Cholesterol cao, đái tháo đường, ung thư và bệnh phổi mạn tính.
Ước tính, trung bình mỗi năm Việt Nam có khoảng 12,5 triệu người bị tăng huyết áp, 3,5 triệu người bị bệnh đái tháo đường, 2 triệu người mắc bệnh tim, phổi mạn tính và gần 126.000 ca mắc mới ung thư, rối loạn tâm thần.
“Tỷ lệ thừa Cholesterol ở Việt Nam cao, chủ yếu xuất phát từ lối sống ít vận động, đặc biệt là thói quen ăn uống và chế độ dinh dưỡng chưa hợp lý và việc nhìn nhận tầm quan trọng của vấn đề này còn chưa đúng cách” - Thứ trưởng Nguyễn Trường Sơn cho biết.
Trong khi đó, PGS.TS Lê Bạch Mai - nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh Dưỡng Quốc gia cho hay, có 5 nhóm nguyên nhân chính gây ra tình trạng thừa Cholesterol. Trong đó, nguyên nhân chủ yếu đến từ lối sống và chế độ ăn uống. Cụ thể:
Lối sống và chế độ ăn uống không lành mạnh là nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng thừa Cholesterol. Ảnh minh họa
Thực phẩm chứa nhiều Cholesterol được tìm thấy nhiều nhất ở những thức ăn có nguồn gốc từ động vật và mỡ động vật như thịt bò, mỡ bò, thịt lợn, mỡ lợn, thịt cừu, thịt gia cầm béo (vịt, ngỗng nuôi công nghiệp) và nội tạng động vật.Uống nhiều rượu, bia và các thức uống có gas: Rượu, bia và các loại thức uống có gas nếu sử dụng nhiều sẽ làm tăng Cholesterol xấu và triglyceride.
Lười tập thể dục và ít tham gia các hoạt động thể chất. Không kiểm soát cân nặng (béo phì). Hút thuốc: một số hóa chất có hại trong thuốc lá làm tăng lượng cholesterol xấu gây ra tình trạng xơ vữa động mạch.
Ngoài ra, những người bị huyết áp cao (tăng huyết áp) và bệnh tiểu đường thường có mức Cholesterol cao hơn bình thường. Có một số các yếu tố cố định gây ra mức Cholesterol cao không thể thay đổi được như tiền sử gia đình bị bệnh tim, có tình trạng Cholesterol cao. Càng lớn tuổi thì khả năng bị hẹp động mạch (xơ vữa động mạch) càng cao.
Theo các chuyên gia, Cholesterol là một chất béo quan trọng, cần thiết cho hoạt động của cơ thể. Tuy nhiên, nếu hàm lượng cholesterol trong máu vượt quá ngưỡng cần thiết sẽ làm lắng đọng các mảng lipid, tích tụ lâu ngày sẽ hình thành các mảng xơ vữa động mạch ở thành mạch máu dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm có thể gây tử vong như các bệnh nói trên.
Để hạn chế tình trạng thừa Cholesterol, các chuyên gia khuyến cáo người dân nên:
- Hạn chế ăn, uống các thực phẩm chứa nhiều Cholesterol
- Không hút thuốc, hạn chế rượu bia...
- Thực hiện lối sống khoa học, thay đổi chế độ ăn uống, hoạt động thể chất: hạn chế ăn, uống các thực phẩm chưa nhiều cholesterol, cần tăng cường các hoạt động thể chất như tập thể dục thường xuyên (đi bộ, đạp xe, bơi lội…)
- Bổ sung chất béo có lợi (nhóm chất béo không bão hòa) vào chế độ ăn uống: Nhóm chất béo không bão hòa như omega 3-6-9 được tìm thấy nhiều trong các loại cá biển sâu như cá hồi, cá trích và các loại dầu thực vật như dầu gạo lứt, dầu đậu nành, dầu hướng dương...
Đặc biệt, dưỡng chất Gamma-Oryzanol & Phytosterol có trong một số loại dầu ăn và gạo lứt đã được khoa học chứng minh có tác dụng trong việc giảm hấp thụ Cholesterol xấu từ thực phẩm.