Vụ tranh chấp nhà nghỉ số 83 Thùy Vân - Vũng Tàu: Kết luận thanh tra thiếu cơ sở pháp lý?

Không phải đất của Nhà nước?

Ngày 30/12/2016, UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đã ra kết luận thanh tra số 11843/KL-UBND với nội dung: “Nguồn gốc khu đất tại số 83 Thùy Vân phường 2, TP. Vũng Tàu là do nhà nước giao cho Công ty TNHH MTV in Trần Phú (nay là Công ty cổ phần in Trần Phú, gọi tắt là Công ty Trần Phú)”.

Sau cùng, kết luận thanh tra xác định sẽ thu hồi khu đất có diện tích 2.829,3m2, thuộc thửa số 49, tờ bản đồ số 47, tọa lạc tại số 83 Thùy Vân, TP. Vũng Tàu. Khu đất này được Công ty Trần Phú sử dụng từ năm 1983 đến nay.

Trước đó, cuối năm 2012 Công ty Trần Phú có ký hợp đồng cho Công ty TNHH chế bản- in- thiết kế dịch vụ Đức Thịnh (gọi tắt là Công ty Đức Thịnh) thuê mặt bằng tại thửa đất nói trên. Công ty Đức Thịnh thuê để kinh doanh nhà hàng, khách sạn. Thời hạn thuê là 12 tháng.

Khi hợp đồng thuê hết hạn, từ giữa tháng 11/2013 Công ty Trần Phú đã nhiều lần có văn bản yêu cầu Công ty Đức Thịnh hoàn trả mặt bằng nhưng Công ty Đức Thịnh không chịu hoàn trả và muốn tiếp tục kinh doanh trên mảnh đất nói trên.

Vì bên thuê đất không chịu bàn giao đất nên buộc Công ty Trần Phú phải kiện ra tòa đòi quyền lợi hợp pháp của mình. Cuối cùng tòa án kết luận, đất của Công ty Trần Phú là… đất của Nhà nước và kiến nghị thu hồi. Từ kiến nghị này, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đã ra kết luận thanh tra số 11843/KL-UBND.

Khu đất đang xẩy ra tranh cãi (Ảnh CA TPHCM)

Ngay sau khi có kết luận thanh tra, Công ty Trần Phú đã phản bác và cho rằng: “Kết luận thanh tra không đưa ra được bất kỳ quyết định nào của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền về việc thu hồi, quản lý hoặc cấp cho Công ty Trần Phú khu đất trên. Do đó, không có căn cứ cho rằng nguồn gốc đất này là do nhà nước cấp cho Công ty Trần Phú. Thực tế, nguồn gốc đất này là do Công ty Trần Phú bồi thường hoa màu, nhận quyền sử dụng đất từ bà Trần Thị Đấu”.

Tài liệu cho thấy, ngày 23/8/1983, Công ty Quản lý nhà đất Đặc khu Vũng Tàu - Côn Đảo đã lập biên bản cấp vật liệu và di chuyển hộ bà Trần Thị Đấu (số nhà 76 Thùy Vân) để kịp thời cho việc thi công của nhà nước…

Phía Công ty Trần Phú khẳng định, việc cắt vật liệu xây dựng và di chuyển hộ bà Đấu là do Công ty Trần Phú thực hiện, số vật liệu này là của Công ty Trần Phú cung cấp để hoán đổi.

Để chứng minh cho điều đó, Công ty Trần Phú đã đưa ra bằng chứng là ngoài biên bản ngày 23/08/1983 còn có “Biên bản nghiệm thu công trình” ngày 15/11/1983, có nội dung: “Thời gian khởi công và hoàn thành: 15/08/1983 – 15/11/1983”. Điều đó thể hiện việc Công ty Trần Phú đưa vật liệu xây dựng vào khu đất này trước thời điểm di dời hộ bà Đấu 1 tuần.

Sau khi vật liệu được mang tới, Công ty Quản lý nhà đất Đặc khu Vũng Tàu – Côn Đảo đã dùng một phần để hoán đổi di dời hộ bà Đấu, số vật liệu còn lại dùng để xây nhà nghỉ. Tổng giá trị vật liệu xây dựng dùng để hoán đổi và xây dựng nhà nghỉ trị giá hơn 1 triệu đồng.

Theo Công ty Trần Phú, các cơ quan chức năng đã không xem xét lịch sử pháp luật đất đai thời điểm năm 1983 - giai đoạn nhà nước quản lý kế hoạch tập trung, các tổ chức, cá nhân không được tự do dùng tiền mua đất của nhau. Đó là lý do vì sao Nhà máy in Trần Phú phải thỏa thuận hoán đổi cho bà Đấu một lượng vật liệu xây dựng tương đương với giá trị khu đất để được sử dụng và xây dựng nhà nghỉ.

Trên thực tế, Công ty Quản lý nhà đất Đặc khu Vũng Tàu – Côn Đảo (cơ quan quản lý đồng thời cũng là đơn vị thi công) chỉ thay mặt Nhà máy In Trần Phú thực hiện việc bàn giao số vật liệu này, chỉ có như vậy thì việc sử dụng thửa đất mới có giá trị về mặt hành chính ở thời điểm đó.

Câu hỏi bỏ ngỏ

Đến thời điểm hiện tại, không có bất cứ giấy tờ tài liệu nào thể hiện, diện tích đất Công ty Trần Phú sử dụng từ năm 1983 đến nay là của Nhà nước.

Do trước đó, ngày 15/4/2013 Công ty Trần Phú có tổ chức đấu giá cạnh tranh đối với tài sản trên đất và vị trí lợi thế khu thương mại 83 Thùy Vân nói trên. Khi đó Công ty Đức Thịnh đã trúng đấu giá khu đất với giá trị trên 7 tỉ đồng.

Tuy nhiên sau này xác định, cuộc đấu giá là bất hợp pháp, do đó kết quả đấu giá không được công nhận. Công ty Trần Phú cũng đã hủy kết quả bởi tài sản không được phép chuyển nhượng.

Hồ sơ liên quan đến vụ việc

Dù đã xác định việc đấu giá là bất hợp pháp nhưng kết luận thanh tra cho rằng, Công ty Trần Phú tự ý chuyển nhượng, vi phạm Luật đất đai năm 2013 nên quyết định thu hồi.

Kết luận thanh tra lập luận: Hành vi chuyển nhượng đã cấu thành kể từ khi ký hợp đồng chuyển nhượng và nhận tiền dù 2 bên chưa giao đất trên thực địa. Thế nhưng, Công ty Trần Phú cho rằng: “Quyền sử dụng đất chỉ được chuyển giao khi các bên tiến hành lập các văn bản thể hiện việc giao quyền sử dụng đất từ Công ty Trần Phú sang Công ty Đức Thịnh. Thực tế, chưa hề có văn bản nào thể hiện điều đó”.

Từ phân tích trên, Công ty Trần Phú khẳng định, đất chưa được chuyển giao hợp pháp, việc chuyển giao đất chưa có hiệu lực. Do đó, đoàn thanh tra đưa ra kết luận thu hồi là không đúng.

Cũng vì xác định đất của Công ty Trần Phú là của nhà nước nên kết luận thanh tra cho rằng, Công ty này đã vi phạm về việc sử dụng đất (trái pháp luật và không đúng mục đích). Đây cũng là cơ sở để thu hồi lại đất của Trần Phú…

Sau cùng, Công ty Trần Phú tiếp tục đặt lại câu hỏi đối với kết luận thanh tra số 11843/KL-UBND rằng: Cơ quan nhà nước có quyết định giao đất hay cho Công ty Trần Phú thuê đất không? Tại sao không có?

Cơ quan nhà nước quyết định thu hồi đất của Công ty Trần Phú theo cơ sở nào? Giả sử gia đình bà Đấu vẫn ở từ năm 1983 đến nay và có yêu cầu cấp giấy CNQSDĐ, cơ quan nhà nước có cấp không?...

Công ty Trần Phú cho rằng, nhiều câu hỏi của họ vẫn bỏ ngỏ nhưng UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu lại đưa ra kết luận thanh tra khi mọi việc chưa được làm rõ là vội vàng, áp đặt.

“Đưa ra một kết luận không đúng với thực tế khách quan, cũng không phù hợp với quy định của pháp luật đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi, lợi ích hợp pháp của Công ty Trần Phú”, đại diện Công ty Trần Phú nói.