Thu phí rác theo khối lượng: Chuyên gia lo 'vỡ trận'

Ảnh minh họa

Trong dự thảo Luật bảo vệ môi trường (sửa đổi) trình Quốc hội tại kỳ họp vừa qua, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề xuất người xả rác sẽ trả tiền theo khối lượng thông qua việc mua túi đựng rác, thay vì tính bình quân đầu người như lâu nay. 

Chia sẻ trên VNE, ông Hoàng Đức Vượng, Chủ tịch chi hội nhựa tái sinh (Hiệp hội nhựa Việt Nam) cho rằng không nên thu phí rác thải đối với hộ gia đình mà thu trực tiếp vào sản phẩm. "Các nhà sản xuất phải có trách nhiệm đóng góp kinh phí cho thu gom và tái chế, nếu nhà sản xuất đã đóng rồi thì vì sao người dân phải đóng nữa, không việc gì chúng ta phải đi làm thêm cái túi thu gom rác để bán cho các hộ gia đình. Nếu thu phí thông qua túi đựng thì người dân sẽ tìm đủ mọi cách để không phải đóng, có thể dẫn tới làm giả túi".

Ông Vượng cũng nhận định thu phí xử lý rác theo khối lượng sẽ phải đầu tư mới từ cơ sở hạ tầng đến nhân công gây tốn kém. “Áp dụng phương pháp này thì không loại trừ việc vỡ trận vì đặc thù của Việt Nam khác xa so với các nước trên thế giới Nếu thu qua các nhà sản xuất, nhà nước chưa cần phải làm gì đã có kinh phí để xử lý rác”, ông nói thêm.

Trái ngược với ông Vượng, PGS.TS Bùi Thị An, Viện trưởng Tài nguyên môi trường và Phát triển cộng đồng cho hay, việc thu phí rác thải theo khối, tiền xử lý sẽ tính vào bao bì là hợp lý và đã được áp dụng ở nhiều nước. Bà An nhấn mạnh, mấu chốt của việc thu phí rác qua túi là phân loại tại nguồn, quản lý quá trình thu gom, nếu làm không tốt sẽ diễn ra tình trạng đổ rác trộm. 

Trên Tạp chí điện tử Phụ nữ Mới, ông Phan Tuấn Hùng, Vụ trưởng Pháp chế (Bộ Tài nguyên và Môi trường), giải thích việc thu phí rác thải theo khối lượng là chuyển đổi phương thức thu so với trước đây, đảm bảo tính công bằng giữa người xả nhiều rác và người xả ít rác. Nhà sản xuất cũng phải tăng tỷ lệ tái chế và giảm số rác phát sinh, hướng tới một nền kinh tế tuần hoàn. Túi sẽ được sản xuất theo khối lượng tùy vào địa phương, khối lượng rác tối đa không thể vượt qua khối đã in trên túi, người dân đi đổ rác không cần phải cân rác. 

"Nếu phân loại rác thì chắc chắn chi phí người dân phải trả sẽ giảm so với không phân loại, rác thải tái chế được thu gom miễn phí, thậm chí trả tiền cho người dân. Đây là động lực kinh tế thúc đẩy người dân phân loại thay vì dựa vào ý thức như trước đây", ông Hùng nói.

Để thu phí xử lý rác theo khối lượng thành công, cần có sự đầu tư đồng bộ của chính quyền (hệ thống giám sát), đơn vị thu gom (các thùng rác, xe chở rác chuyên biệt) để đảm bảo việc thu gom rác sau phân loại đúng quy cách, tránh đi vào "vết xe đổ" của các phong trào trước đây.