Theo các nhà nghiên cứu, đúng là có nhân vật Phan Kim Liên và Võ Đại Lang trong lịch sử. Tuy nhiên, câu chuyện về cuộc đời họ khác hoàn toàn so với miêu tả trong Thủy hử truyện của tác giả Thi Nại Am.
Theo một số tài liệu gần đây vừa công bố thì Phan Kim Liên đã phải chịu oan khuất tột độ hàng trăm năm nay. Trái ngược với hình ảnh Phan Kim Liên lẳng lơ, dâm đãng trong Thủy hử truyện, Phan Kim Liên của lịch sử lại là một người vợ hiền dâu thảo, đẹp người tốt nết. Còn Võ Đại lại là một người đàn ông thành đạt, cao lớn khỏe mạnh khỏe chứ không phải là một ông chồng yếu đuối, nhu nhược, xấu xí như miêu tả.
Theo sử sách, Võ Đại Lang tên thật là Võ Thực, cao hơn 1m78, người huyện Thanh Hà, Sơn Đông (nay là Hà Bắc, Trung Quốc). Võ Thực xuất thân cơ hàn nhưng thông tuệ hơn người, ngày đêm đèn sách.
Mai này Võ Thực thi đỗ tiến sĩ, làm huyện lệnh huyện Dương Cốc, Sơn Đông. Còn Phan Kim Liên tên thật là Phan Thục Viên, là thiên kim của nhà Phan Tri Châu, trú ở Hoàng Kim Trang, cách Võ Gia Thôn 1,5 dặm.
Thủy hử truyện đã tạo ra một Phan Kim Liên hoàn toàn khác so với sử sách. Ảnh: Internet
Võ Đại và Phan Kim Liên kết hôn và có với nhau tới 4 người con và sống rất hạnh phúc. Phan Kim Liên nổi tiếng xinh đẹp và khuê các lại xuất thân từ con nhà quan nên những lề thói lễ nghĩa rất nghiêm chỉnh, không có chuyện Phan Kim Liên lẳng lơ như trong tác phẩm của nhà văn Thi Nại Am.
Không những thế, "nỗi oan" của Phan Kim Liên và Võ Đại còn được hậu duệ "kêu hộ" khi hậu duệ đời thứ 24 của Võ Đại là Võ Song Phúc đã từng kể lại một số tình tiết chưa xuất hiện trong các tài liệu.
Võ Song Phúc cho biết, theo một số tài liệu nội bộ gia đình ghi lại thì Phan Kim Liên và Võ Đại đã bị oan. Nỗi oan này xuất phát từ những câu chuyện bịa đặt của một người họ hàng xa nhà Võ Đại là Hoàng Đường. Được biết, do hận Võ Đại không giúp đỡ mình nên họ Hoàng đã bịa đặt nên những câu chuyện tày đình nhằm hạ thấp danh tiếng của gia đình Võ Đại.
Ông Võ Song Phúc kể, Hoàng Đường là bạn thân từ lúc nhỏ và thường chu cấp cho Võ Đại Lang ăn học. Sau này Võ Đại Lang đỗ đạt làm quan, còn Hoàng Đường chẳng học hành đến nơi đến chốn. Sau này gia cảnh sa sút nghèo khổ, mới đến Dương Cốc tìm bạn nhờ giúp đỡ.
Không ngờ ở liền mấy tháng vẫn không thấy Võ Đại Lang nói gì dù hằng ngày vẫn tiếp đãi tử tế. Hoàng Đường phẫn nộ, cho là phường vong ân bội nghĩa, bèn bỏ đi, đến đâu cũng bịa chuyện nói xấu vợ chồng Võ Đại Lang. Hoàng Đường còn viết chuyện đơm đặt dán khắp hang cùng ngõ hẻm, lại được người mà Võ Đại Lang từng trị tội là Tây Môn Khánh hỗ trợ nên câu chuyện ngày một lan xa.
Mai này Thi Nại Am đi qua vùng này liền chép lại những lời đồn đại trên vào tác phẩm Thủy hử mà ông sáng tác. Vì thế mới có chuyện Võ Đại Lang thân hình xấu xí, xuất thân nghèo kém, làm nghề bán bánh bao, còn Phan Kim Liên thì xinh đẹp nhưng lẳng lơ, giam dâm với Tây Môn Khánh và hai người đều bị Võ Tòng giết chết khi báo thù cho anh trai.
Về phần Hoàng Đường người tung tin đồn bôi xấu Võ Đại Lang vì cho rằng người này vong ân phụ nghĩa, khi trở về quê cũ thì thấy tại nơi mình ở mọc lên một ngôi nhà mới khang trang to đẹp nên mới ngạc nhiên hỏi vợ. Hoàng Đường chết lặng khi biết chính trong thời gian ở nhờ nhà Đại Lang, người bạn tốt đã âm thầm thuê người đến xây nhà cho hai vợ chồng mà không hề kể nể khoe khoang.
Biết được sự thật, Hoàng Đường tìm mọi cách đính chính những tin đồ xấu về bạn do mình bịa đặt, hòng cứu vớt danh dự võ Võ Đại Lang song không thành, xấu hổ nhục nhã nên đã thắt cổ tự tử.
Võ Tòng sát tẩu - Giết Tây Môn Khánh. Nguồn: Youtube