Sống chung với chuột trong khu nhà tiền tỷ giữa lòng Hà Nội

Khu nhà liền kề (lô L1 Trung Yên, quận Cầu Giấy, TP.Hà Nội) trở thành nơ ở của lao động nghèo.

Đến “vương quốc” của loài chuột

Khu nhà liền kề lô L1 Trung Yên nằm ở vị trí đắc địa giữa trung tâm của quận Cầu Giấy (Hà Nội). Dãy nhà gồm 34 căn hộ, thuộc quỹ tái định cư mở đường 1.3 trong dự án khu đô thị Yên Hòa đã bỏ hoang hơn 10 năm nay.

Khu nhà ngày càng xuống cấp nghiêm trọng, xung quanh ngổn ngang vật liệu xây dựng, rác thải sinh hoạt. Chưa rõ nguyên nhân của dãy nhà nằm trên đất vàng bị bỏ hoang ra sao nhưng nhiều năm nay khu chung cư này đã trở thành nơi tá túc của hàng chục công nhân nghèo đến từ nhiều vùng quê khác nhau.

Chia sẻ với chúng tôi, anh Trần Văn Kiên (sinh năm 1978, quê ở huyện Hoài Đức, Hà Nội), sinh sống ở tầng 1 vừa tất bật chuẩn bị cho bữa cơm chiều nửa đùa nửa thật “cảnh báo” với tôi rằng, “Nhà chúng tôi ở chỉ có như thế này thôi, nhiều người vào đây nhưng chỉ ở chừng độ 30 phút là đã phải quay đầu ra, hoặc phải bỏ chạy mất dép vì... nhiều chuột lắm. Chỉ có những ai thần kinh thép, quen cuộc sống lam lũ thì mới có thể gắn bó ở đây lâu dài được”.

Theo lời anh Kiên, những căn nhà trống hoác ở đây chính là nơi mà loài chuột đông lúc nhúc có thể gặp bất cứ lúc nào. Ban đầu, sống ở đây một vài ngày anh cũng hơi e ngại, nhưng rồi sống riết, sống mãi thì cũng thành nếp, quen dần lúc nào không hay.

Cảnh sống tạm bợ là vậy, nếu như gọi nơi này là khu “ổ chuột” thì có lẽ điều đó thuyết phục cả về nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. “Nhiều đêm nằm, lũ chuột nổi loạn, chúng chạy rầm rầm từng đàn kêu rối rít cả khu nhà. Thậm chí chúng thản nhiên cắn xé đồ đạc nhưng cũng không có cách nào đuổi hết.”, anh Kiên chia sẻ.

Hầu hết những công nhân đến đây sinh sống và làm việc đều là người ngoại tỉnh.

Cả khu nhà liền kề có 34 căn hộ trơ trọi tường gạch, phần nội thất bên trong đều là do công nhân trú ngụ ở đây tự thiết kế, cải tạo lại để sống qua ngày. Chỗ vá, chỗ lấp, chỗ bưng bít, họ nghĩ nhiều cách để gia cố từ mảnh ván ép, bìa cát tông, thậm chí tận dụng cả tấm panel quảng cáo không còn giá trị sử dụng.

Nắng thì khô ráo hơn, nhưng chỉ cần mưa xuống một trận là cả khu nhà này bập bùng trong những vũng nước, ẩm ướt đến khó chịu. Những mảnh đời tứ xứ vá vịn, gắn bó với nhau ở đây, họ không hề oán thán, kêu ca mà sống với thái độ chấp nhận để có thể tồn tại giữa lòng Thủ đô sầm uất, hoa lệ này.

Những phận người trong thành phố

Khu ổ chuột “có tiếng” này từ lâu đã trở thành mái ấm ở tạm của gia đình chị Nguyễn Thị Lâm (sinh năm 1989, quê ở huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa). Lên thành phố đã được hơn 1 năm nay, chị Lâm xem căn nhà trống hoác này là nơi trú ngụ “khấm khá” hơn bất kì nơi nào. Theo chị Lâm, trước kia số lượng người công nhân ở đây rất đông, do công trình xây dựng đã dần hoàn thiện nên hiện tại chỉ còn số ít bám trụ ở lại.

“Ở khu này, tuy điều kiện sống eo hẹp, khó khăn thế nhưng nghĩ lại thì vẫn còn thoải mái lắm. Những người lao động như chúng tôi, với vài đồng lương ít ỏi thì làm sao thuê nổi những căn phòng 2-3 triệu đồng/tháng. Đối với người khác số tiền đó là rất nhỏ, nhưng đối với chúng tôi, khoản chi phí đó là quá sức. Chưa kể phải tính đến khoản phí khác, lo cho con cái được ăn học đàng hoàng” - chị Lâm cho hay.

Do tiền thuê trọ cao nên nhiều công nhân dọn về đây sinh sống.

Vợ chồng anh Hùng, chị Xuân (ở Hà Tĩnh) đã rời quê hương lên Hà Nội nửa năm chia sẻ: "Ở quê làm ruộng không đủ trang trải cuộc sống nên hai vợ chồng tôi lên đây làm ăn.

“Đi hỏi thuê phòng trọ khắp nơi nhưng giá cao quá, vợ chồng tôi chỉ đi phụ hồ nếu thuê trọ thì hết, không có tiền gửi về cho gia đình nên dọn về đây ở được ngày nào hay ngày đó, khi nào người ta đuổi thì mình tính sau”.

Cũng như chị Lâm, vợ chồng anh Hùng và hàng chục công nhân sinh sống trong khu ổ chuột, lý do duy nhất mà chị Nguyễn Thị Hoa (sinh năm 1988, quê ở huyện Chương Mỹ, Hà Nội) gắn bó cũng vì “Tìm khắp Hà Nội mà chỗ nào giá cả cũng đắt đỏ, chi phí quá lớn ấy chúng tôi không thể xoay sở nổi. Chỗ này tuy nhìn lụp xụp, tạm bợ nhưng điện nước công nhân ở đây dùng đều được phía công trình chi trả nên gia đình chúng tôi cũng đỡ được phần nào”, chị Hoa chia sẻ.

Theo chị Hoa, căn phòng của anh chị được xem là “tươm tất” nhất khu này khi có thể kê được chiếc phản rộng vừa làm nơi sinh hoạt, vừa là chỗ ăn cơm, tiếp khách.  Phần lớn, số công nhân sinh sống trong khu chung cư ổ chuột đều đến từ nhiều tỉnh thành khác trong cả nước: Thanh Hóa Nghệ An, Ninh Bình, Hà Tĩnh... Mỗi người đều có một câu chuyện riêng, một nỗi lòng riêng nhưng điểm chung là nghèo đến cùng cực.

Tuy cuộc sống tạm bợ nhưng không mất tiền nên nhiều người chấp nhận.

Góc khuất giữa lòng Thủ đô

Xóm trọ bất đắc dĩ ở khu chung cư “ổ chuột” L1 Trung Yên tuy lụp xụp, điều kiện sinh hoạt rất khó khăn, vắng bóng tất cả những nhu cầu tối thiểu nhưng số công nhân ở đây họ vẫn lựa chọn bám trụ ở lại với muôn vàn kiểu mưu sinh.

Một bên là khu nhà dành cho cán bộ ngành công an, một bên là khu biệt thự liền kề cao cấp, xóm ổ chuột nghèo nằm lọt thỏm ở giữa là một hệ quả tất yếu của quá trình đô thị hóa, hiện đại hóa.

Chia sẻ với chúng tôi, bà Trần Thị Hợp (tổ phó tổ 29, phường Yên Hòa, quận Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết, khu chung cư liền kề nằm trong dự án khu đô thị mới Yên Hòa, do Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng dân dụng Hà Nội làm chủ đầu tư.

Do công tác giải phóng mặt bằng gặp nhiều khó khăn, người dân chưa chấp thuận nhường đất làm đường nên khu nhà tái định cư L1 Trung Yên hiện tại vẫn chưa có hộ dân nào về ở. Tận dụng khu nhà để hoang, nhiều công nhân lao động của công trình đã về đây sinh sống, hình thành nên khu ổ chuột “tiền tỉ”.

Theo bà Hợp, những năm gần đây, môi trường sống xung quanh khu vực chung cư này đang bị ô nhiễm nặng nề do ý thức của những hộ dân trong khu chung cư “ổ chuột” chưa được tốt. Cảnh sống tạm bợ tiếp diễn từng ngày, công trình nhà vệ sinh chưa hoàn thiện, không có ống thoát nước nên rác thải sinh hoạt trong khu ngày càng ùn ứ, phóng uế trực tiếp ra cống rãnh là điều rất đáng lo ngại.

Người dân nơi đây cho biết môi trường sống xung quanh khu nhà liền kề này bị ô nhiễm nặng nề.

“Người dân trong khu phố đã nhiều lần phản ánh trực tiếp lên phường, làm đơn kiến nghị đến chính quyền nhưng đến nay tình trạng này vẫn chưa được cải thiện. Một bên là khu nhà của các cán bộ ngành công an, một bên là khu biệt thự cao cấp, cảnh sống nhếch nhác, ô nhiễm như vậy là không thể chấp nhận được.

Chưa kể, khu chung cư ổ chuột này còn là nơi thường xuyên xuất hiện dịch sốt xuất huyết nên chúng tôi rất lo lắng mỗi khi nghe thông tin có dịch bùng phát. Bên cạnh những khu nhà cao tầng chọc trời lại xuất hiện những khu “ổ chuột” không có tổ chức quy hoạch như vậy thì việc phấn đấu cho tiêu chí “Đô thị văn minh” xem chừng sẽ còn rất xa”- bà Hợp bày tỏ.