'Phát hiện dầu thải tràn vào nguồn nước nhưng vẫn cấp nước là vô cảm'

Người dân có quyền khởi kiện vì nước sinh hoạt nhiễm bẩn

Nhiều hộ dân ở quận Thanh Xuân, Hà Đông, Hoàng Mai… (TP. Hà Nội) đang hoang mang, lo lắng vì nguồn nước do Công ty CP đầu tư nước sạch Sông Đà (Viwasupco) cung cấp bị ô nhiễm.

Trong khi đó, thông tin cho hay, một số cán bộ của Công ty cổ phần đầu tư nước sạch Sông Đà (Viwasupco) đã phát hiện khu vực đầu nguồn tại khe núi tại xã Phú Minh (Kỳ Sơn, tỉnh Hòa Bình) có dấu hiệu đổ trộm dầu nhớt thải.

Chất thải dầu này đã chảy lan ra suối rồi chảy vào hồ Đầm Bài (là hồ chứa nước để cấp cho nhà máy) nhưng đã không ứng cứu ngăn chặn ô nhiễm của nguồn dầu này theo quy định, mà cứ để như vậy khiến váng dầu này chảy vào nguồn nước qua hệ thống xử lý nước của nhà máy, rồi chảy vào hệ thống phân phối đến người dân ở các vùng Hà Đông, Hoàng Mai, Thanh Xuân khiến dư luận hết sức bất bình.

Ông Nguyễn Văn Tốn - Tổng giám đốc Công ty CP kinh doanh nước sạch sông Đà (Viwasupco)

Nhiều ý kiến cho rằng đây là hành vi không thể chấp nhận được và các cơ quan chức năng cần khởi tố vụ án để xử lý trách nhiệm đối với doanh nghiệp và các cá nhân liên quan.

Trao đổi với PV Báo Gia đình Việt Nam về vấn đề này, Luật sư Diệp Năng Bình – Trưởng Văn phòng Luật sư Tinh Thông Luật cho rằng nếu phía Công ty cổ phần đầu tư nước sạch Sông Đà (Viwasupco) biết có dầu thải tràn vào nguồn nước, chất lượng nước không đảm bảo, không đủ điều kiện sử dụng mà vẫn cấp nước thì hành vi này là hết sức đáng lên án và cần phải xử lý theo quy định pháp luật

"Khi phát hiện ra sự việc thì việc cần thiết là ngưng cấp nước để cho dòng chảy trở về với hiện trạng ban đầu bởi vấn đề ô nhiễm môi trường nước đang lan rộng và gây nguy hiểm cho sức khỏe của nhiều người nhưng không hiểu vì sao mà Công ty CP Đầu tư nước sạch sông Đà vẫn tiến hành sản xuất và cấp nước về Thủ Đô. Theo tôi đó là một sự vô cảm, là thiếu trách nhiệm trầm trọng, coi thường tính mạng sức khỏe người dân", luật sư Diệp Năng Bình bày tỏ.

Người dân xếp hàng trong đêm chờ lấy nước sạch sinh hoạt

Theo chuyên gia pháp lý này, việc xử lý như thế nào sẽ phụ thuộc vào mức độ sai phạm và hậu quả xảy ra. Tùy vào hậu quả xảy ra mà hành vi này có thể bị xử lý kỷ luật, bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Bên cạnh đó, Trưởng Văn phòng Luật sư Tinh Thông Luật cho rằng những thiệt hại về tinh thần trước sự hoang mang, lo lắng của hàng trăm nghìn người dân Thủ đô, những thiệt hại về kinh tế cũng không nhỏ khi người dân phải tự đi mua nước đóng bình về để phục vụ sinh hoạt, phải thay bộ lõi lọc cho các máy lọc nước trong gia đình.

"Do đó đủ cơ sở để yêu cầu đơn vị cung cấp nước phải bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật đối với toàn bộ những thiệt hại của người dân. Tuy nhiên, do người dân không ký trực tiếp với công ty CP Đầu tư nước sạch sông Đà nên phải xem lại hợp đồng là đơn vị nào đã bán trực tiếp nước cho người dân", Luật sư Diệp Năng Bình phân tích.

Đổ trộm chất thải gây ô nhiễm bị xử lý thế nào?

Ngay sau khi sự việc xảy ra, UBND Thành phố Hà Nội đã có công văn đề nghị UBND tỉnh Hòa Bình chỉ đạo Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Hòa Bình tổ chức điều tra làm rõ hành vi đổ trộm chất dầu thải tại khe núi tại xã Phú Minh (Kỳ Sơn, tỉnh Hòa Bình) cũng như hành vi thiếu trách nhiệm của cán bộ, lãnh đạo Công ty Cổ phần Đầu tư nước sạch sông Đà khi biết rõ có sự ô nhiễm từ nguồn dầu thải đã không có hành vi ngăn chặn kịp thời dẫn đến sự cố nhiễm toàn bộ hệ thống cung cấp nước cho người dân tại quận Hoàng Mai, Thanh Xuân, Hà Đông để xử lý theo quy định của pháp luật.

Hiện tại, các đơn vị chức năng đang truy tìm đối tượng đổ trộm dầu thải làm tràn xuống suối gây ảnh hưởng đến việc sản xuất nước sinh hoạt và cuộc sống của hàng vạn người dân Thủ đô.

Lo lắng về chất lượng nước sinh hoạt, nhiều hộ dân đã sử dụng "giải pháp" thay thế là mua nước bình, lắp máy lọc nước để nấu nướng, ăn uống

Theo Luật sư Diệp Năng Bình, hành vi xả thải ra môi trường mà chưa qua xử lý không chỉ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của người dân mà còn là hành vi bất hợp pháp. Tùy theo mức độ vi phạm có thể bị xử phạt hành chính hoặc xử lý về hình sự.

"Theo quy định tại Điều 235 Bộ luật Hình sự 2015 quy định tội gây ô nhiễm môi trường đã nâng mức phạt tiền lên đến 1 tỷ đồng và nâng mức phạt tù từ 1 - 5 năm. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp nghiêm trọng thì có thể bị phạt tiền từ 1 - 3 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 3 - 7 năm. Đặc biệt, đối với pháp nhân thương mại phạm tội quy định tại điều này bị phạt tiền từ 1 - 10 tỷ đồng hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 6 tháng đến 3 năm", Luật sư Diệp Năng Bình phân tích.

Ngoài ra, theo Nghị định số 155/2016/NĐ-CP, doanh nghiệp phải có biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc khôi phục lại tình trạng môi trường ban đầu; Buộc chi trả kinh phí trưng cầu giám định, kiểm định, đo đạc và phân tích mẫu môi trường trong trường hợp có vi phạm về xả chất thải vượt quy chuẩn kỹ thuật môi trường hoặc gây ô nhiễm môi trường theo định mức; Buộc phải thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường và báo cáo kết quả đã khắc phục xong hậu quả vi phạm trong thời hạn do người có thẩm quyền xử phạt ấn định trong quyết định xử phạt vi phạm hành chính.