3 Thời điểm biến động sinh lý nữ mà phần lớn phụ nữ đều trải qua
Trong suốt cuộc đời, phụ nữ trải qua nhiều thay đổi tâm sinh lý cung bậc thăng trầm, lúc mặn nồng yêu thương, lúc thờ ơ lạnh nhạt...Sinh lý nữ thay đổi liên quan chặt chẽ đến lượng nội tiết tố trong cơ thể và tuổi tác của người phụ nữ. Có 3 thời kỳ ghi dấu sự biến động lớn của sinh lý nữ trong cuộc đời là: tuổi dậy thì, thời kỳ mang thai và giai đoạn mãn kinh.
Giai đoạn dậy thì ở trẻ nữ thường bắt đầu từ năm 10-11 tuổi và dậy thì xong lúc 15-17 tuổi. Có trẻ dậy thì sớm, có trẻ dậy thì chậm hơn, tùy mỗi cá thể.
Về vẻ bề ngoài: Thiếu nữ tuổi dậy thì có cơ thể đã phát triển gần như hoàn thiện, lớp mỡ dưới da dày hơn để tạo nên sự nữ tính, các đường cong hiện ra rõ ràng hơn. Rõ nét nhất là sự phát triển vượt trội của vòng một: kích thước lớn hơn trông thấy, tròn trịa hơn, núm vú nhô ra và quầng thâm vú rõ màu hơn. Khi mới phát triển, hai bên ngực thường không to đều nhau, trẻ có thể cảm thấy ngứa hoặc đau tức ở vú. Khi đã phát triển xong, hai bên vú sẽ cân bằng hơn, đồng thời cảm giác đau sẽ hết. Vòng ba của trẻ cũng tròn hơn, rộng hơn để đáp ứng khả năng mang thai và sinh đẻ. Lông cũng bắt đầu xuất hiện ở “vùng kín”, nách.
Nữ giới tuổi dậy thì thường xuất hiện mụn trứng cá trên mặt
Về sinh lý nữ: Các cơ quan sinh sản phát triển nhanh chóng. Thành tử cung dày hơn để sẵn sàng cho việc mang thai sau này. Ở giai đoạn dậy thì, buồng trứng phát triển, hoạt động tích cực sản xuất estrogen, hoàng thể tiết ra progesterone và estrogen, dẫn đến rụng trứng và có kinh nguyệt.
Tâm lý nữ giới tuổi dậy: có thay đổi nhiều hơn trước. Trẻ hay ngượng ngùng, e dè, xấu hổ, biết làm điệu hơn và có nhiều cảm xúc với người khác giới...
Đây là giai đoạn đánh dấu sự thay đổi lớn, đột ngột trong sinh lí nữ cũng như tâm lý của các bà bầu.
Đối với sinh lý nữ: Trong những tuần đầu tiên của thai kì, sự tăng cường sinh lý nữ để nuôi dưỡng thai nhi thể hiện ở hormone giới tính nữ progesterone. Progesterone sản sinh ra trong thai kì có vai trò duy trì nội mạc tử cung để cho trứng làm tổ, làm giãn cơ tử cung và phòng tránh các cơn co tử cung, giúp lợi tiểu, tránh xuất huyết âm đạo hoặc dọa sẩy thai sớm. Tuy nhiên, progesterone tăng trong thai kỳ có thể làm tăng thời gian lưu thức ăn trong dạ dày, giảm trương lực cơ vòng, giảm nhu động ruột... gây ra các triệu chứng dạ dày thực quản và tiêu hóa ở thai phụ.
Phụ nữ mang thai dễ bị stress và trầm cảm do sự thay đổi mạnh mẽ của nội tiết tố
Tâm lý phụ nữ mang thai: chịu tác động mạnh mẽ của sự thay đổi nội tiết tố. Nội tiết tố progesterone và estrogen có liên quan tới trạng thái tâm lý buồn của người phụ nữ. Hơn thế nữa, sự tăng cường nội tiết tố gây ra tâm lý mất kiểm soát cảm xúc và khó tập trung vào các công việc hàng ngày. Không ít chị em mắc các chứng stress, trầm cảm khi mang bầu. Nhiều người vợ cảm thấy tự ti về vóc dáng của mình trong thời kỳ này. Sự chi phối của nội tiết tố khiến nhiều chị em mất cảm giác mỗi khi gần chồng.
Giai đoạn mãn kinh cũng giống như giai đoạn dậy thì với những biến đổi về thể trạng và tâm sinh lý phức tạp mà hầu như mọi phụ nữ đều phải trải qua. Đây là giai đoạn kéo dài nhiều năm, bao gồm cả thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh, dao động trong khoảng từ 40 - 55 tuổi.
Về sinh lý nữ bên trong: Vấn đề mà hầu hết chị em bước vào giai đoạn này đều gặp phải, đó là chức năng, hoạt động của buồng trứng kém dần đi khiến cho nồng độ estrogen suy giảm mạnh, các tế bào biểu mô âm đạo cũng dần bị teo mỏng, sự tiết dịch âm đạo giảm. Bên cạnh đó, người phụ nữ còn gặp phải một loạt những triệu chứng kèm theo như: mệt mỏi, mất ngủ, bốc hỏa, đổ mồ hôi về đêm, thay đổi tính tình, hay cau gắt, béo phì, loãng xương, bệnh tim mạch... Và hệ quả đáng ngại nhất là giảm ham muốn, tăng nguy cơ tổn thương khi quan hệ tình dục, lâu dần dễ mất ham muốn tình dục, ảnh hưởng đến đời sống vợ chồng.
Thay đổi tâm lý phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh: Tâm lý của chị em giai đoạn này cũng thay đổi đa dạng. Tính tình trở nên trầm mặc, lo âu, băn khoăn, chán nản hay thất vọng, thường không vừa lòng với những điều diễn ra xung quanh. Các triệu chứng này kéo dài độ vài năm rồi tự hết, do cơ thể đã quen dần và tự điều chỉnh với tình trạng thiếu hụt estrogen. Tuy nhiên, cũng có nhiều phụ nữ nhận thấy những triệu chứng này nặng hơn khi đã chuyển sang giai đoạn mãn kinh thật sự.
Phụ nữ bước vào giai đoạn tiền mãn kinh dễ không vừa lòng với mọi thứ diễn ra xung quanh
"Hình thành - phát triển - thịnh vượng - thoái trào" - Đó là quy luật tất yếu của mỗi con người. Vì vậy, phụ nữ hãy đón nhận sự thay đổi tâm sinh lý của mình một cách vui vẻ nhất. Chị em cần tự nhận biết những thay đổi trong cơ thể mình, biết được điểm gì hay điểm gì dở, giai đoạn nào biến đổi tâm sinh lý để cân bằng nội tiết tố nữ lại.
Quan trọng hơn, bạn nên hài hòa giữa công việc và giải trí thư giãn khi cần thiết, kết hợp với việc tăng cường tham gia thể dục thể thao rèn luyện tác phong sống lạc quan yêu đời và luôn nhớ bổ sung nội tiết tố khi cần thiết... Những yếu tố trên sẽ giúp chị em vượt qua những biến đổi tâm sinh lý một cách dễ chịu nhất.