Hàng trăm hộ dân 'mắc kẹt' tại Dự án hồ chứa nước Nặm Cắt - Bắc Kạn

Dự án hồ chứa nước Nặm Cắt có vai trò quan trọng trong điều tiết lũ sông Cầu, phục vụ nước sinh hoạt, tưới tiêu

Theo tìm hiểu, Dự án hồ chứa nước Nặm Cắt tỉnh Bắc Kạn được phê duyệt tại Quyết định số 2926/QĐ-BNN-XD ngày 15/10/2009 với tổng mức đầu tư gần 475 tỷ đồng, công suất thiết kế hơn 10 triệu m3. Khi hoàn thành, dự án sẽ có vai trò quan trọng trong việc điều tiết lũ sông Cầu, phục vụ nước sinh hoạt, tưới tiêu đồng thời tạo cảnh quan môi trường cho thành phố Bắc Kạn.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn giao cho Ban Quản lý đầu tư và Xây dựng thủy lợi 2 làm chủ đầu tư để xây dựng công trình; còn địa phương được giao xây dựng đường quản lý, bồi thường giải phóng mặt bằng (GPMB) và di dân tái định cư.

Theo đó, Hợp phần đường quản lý, bồi thường GPMB và di dân tái định cư được UBND tỉnh Bắc Kạn phê duyệt tại Quyết định số 3932/QĐ-UBND ngày 28/12/2009, giao UBND thị xã Bắc Kạn (nay là TP Bắc Kạn) làm chủ đầu tư với tổng mức kinh phí là 142.296.261.000 đồng.

Sau ít năm dừng dự án do thực hiện cắt giảm đầu tư công, ngày 15/12/2015, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có văn bản số 1014/BNN-XD về việc điều chỉnh tổng mức đầu tư hợp phần bồi thường, hỗ trợ và tái định cư tái khởi động dự án hồ chứa nước Nặm Cắt, tỉnh Bắc Kạn.

Ngày 20/7/2016, UBND tỉnh Bắc Kạn phê duyệt điều chỉnh dự án hợp phần tạo Quyết định số 1078/QĐ-UBND với tổng mức đầu tư sau điều chỉnh là 202.996.000.000 đồng. 

Dự án dừng lại do chưa có kinh phí

Theo Báo cáo của Ban QLDA Đầu tư & Xây dựng TP. Bắc Kạn trước đó, đến hết năm 2016, địa phương này đã thực hiện giải ngân được 202.727.000.000 đồng bằng 100% vốn cấp. Tuy đã tiêu gần hết số vốn đầu tư nhưng trên thực tế công tác bồi thường, hỗ trợ, GPMB và tái định cư thực hiện dự án lại không được hoàn thiện.

Cụ thể: Tổng diện tích đất phải thu hồi (cả nơi đi và nơi đến) là 202ha nhưng đến nay Bắc Kạn mới thu hồi được 108,8ha. Trong khi đó tổng số hộ phải di chuyển theo quy hoạch là 155 hộ với 775 nhân khẩu nhưng đến nay việc di dời vẫn chưa thể hoàn thành.

Theo kế hoạch, hợp phần xây dựng hồ chứa nước Nặm Cắt có tổng mức đầu tư 300 tỷ đồng sẽ chặn dòng, tích nước vào đầu năm 2016 và hoàn thành toàn bộ công trình vào đầu cuối năm 2017. Diện tích ngập nước sẽ chiếm trên 100ha với hơn 150 hộ dân ở các thôn Nà Pài, Bản Pẻn và Bản Bung thuộc xã Dương Quang phải chuyển đến nơi ở mới.

Tuy nhiên, đến thời điểm này, do thiếu vốn để di dân và thực hiện xây dựng khu tái định cư, cuộc sống sinh hoạt của người dân đang gặp khó khăn, nhất là vào mùa mưa bão. Tại các khu vực gần công trường xây dựng hồ Nặm Cắt, người dân thường xuyên phải sống trong cảnh bụi bặm mù mịt với những con đường đất bị cày xới, đá cục, đá hòn nằm ngổn ngang và vô số ổ voi, ổ gà.

Trên thực tế, hiện tại 155 hộ dân đã phải di dời, hơn 200 hộ dân khác bị ảnh hưởng, vẫn chưa giải quyết xong về GPMB và khu tái định cư. Mặc dù TP. Bắc Kạn đã bố trí 2 khu để cho người dân tái định cư, nhưng do thiếu nguồn kinh phí nên mới chỉ có 1 khu tái định cư hoàn thành hạ tầng kỹ thuật, điện lưới, nước sạch,… đón hơn 40 hộ gia đình chuyển đến.

Hiện nay, nhiều hộ dân chưa được di dời đi vẫn luôn trong tình trạng lo lắng bởi vì tình trạng ngập lụt có thể xảy ra bất cứ lúc nào mỗi khi mưa lớn.

Theo một số hộ gia đình ở thôn Bản Pẻn, chưa thể di dời chia sẻ: “Bây giờ đổ đất hết sông kia nó dồn lại, nước to về, mưa to chúng tôi không dám ngủ, chờ nước lên xem có tràn qua không, nước mà tràn qua đầy lên, suối lở bị cô lập luôn. Trẻ con cũng phải nghỉ học, chúng tôi muốn chuyển đi sớm, ở đây nguy hiểm lắm".

Hình ảnh một số hộ gia đình vùng lòng hồ chứa nước có nguy cơ bị ngập lụt sau mưa lớn

Trao đổi với PV Đời sống Plus, ông Đinh Quang Tuyên - Chủ tịch UBND TP. Bắc Kạn cho biết: "Trước tình trạng này địa phương đã phải ứng kinh phí để hỗ trợ di dời một số hộ có nguy cơ ngập lụt cao. Tuy nhiên, để di dời toàn bộ 155 hộ dân thì nguồn ngân sách địa phương không thể đáp ứng.

Không chỉ thiếu mặt bằng, việc điều chỉnh mức giá đền bù khiến tổng mức đầu tư tăng cao cũng khiến nhiều hộ chưa được nhận đủ số tiền hỗ trợ theo quy định. Bởi từ 143 tỷ đồng theo phê duyệt năm 2009, sau điều chỉnh, hiện tổng mức đầu tư của hợp phần này đã lên đến gần 448 tỷ đồng. Dự án đang trong quá trình được Trung ương và các ngành xem xét để trình duyệt lại tổng mức đầu tư và xác định lại nguồn vốn bổ sung cho dự án".

Người dân vùng lòng hồ Nặm Cắt đã nhiều năm sống trong nơm nớp lo sợ, đến mức không dám ngủ đêm mỗi khi mưa lớn. Nguy cơ ngập lụt xảy ra bất cứ lúc nào nên cuộc sống của những người dân nơi đây vô cùng tạm bợ. Hàng chục hộ dân khác cũng chưa biết, liệu mùa lũ năm sau, họ có còn phải thức đêm để trông chừng mưa lớn nữa hay không? Câu hỏi này xin được gửi đế các cơ quan chức năng của tỉnh Bắc Kạn trả lời.

Đời sống Plus sẽ tiếp tục thông tin.