Sỏi to như quả mận
Ông N.T.H, 61 tuổi, trú tại Sơn Dương – Tuyên Quang nhập viện trong tình trạng đau quặn bụng. Các bác sĩ đã khám và phát hiện túi mật của bệnh nhân giãn to với 4 viên sỏi to bằng quả mận.
Theo ông H., ông phát hiện sỏi mật cách đây khoảng 1 năm nhưng do chưa xuất hiện dấu hiệu đau nên ông chỉ điều trị nội khoa tại bệnh viện tuyến huyện. Gần đây bệnh nhân xuất hiện đau nhiều vùng thượng vị, đau quặn từng cơn, gia đình đưa bệnh nhân đến bệnh viện thăm khám.
Bệnh nhân được chỉ định chụp CT đa dãy ổ bụng, kết quả cho thấy hình ảnh túi mật căng to, đường kính ngang 66mm, trong túi mật có nhiều sỏi kích thước lớn, viên lớn nhất đường kính 2,3cm. Các bác sỹ chỉ định phẫu thuật nội soi cắt túi mật cho bệnh nhân.
Bác sỹ trực tiếp phẫu thuật cho bệnh nhân cho biết: túi mật của bệnh nhân có 4 viên sỏi với kích thước lớn, viên lớn nhất có đường kính 2,3cm, màu sắc của viên sỏi màu vàng sẫm, nâu.
Theo bác sĩ chuyên khoa thận, tiết niệu Nguyễn Quang Cừ - Bệnh viện An Việt, Hà Nội cho biết sỏi mật là tinh thể kết tinh của dịch mật và cholesterol hòa tan hình thành trong túi mật hoặc ống dẫn mật. Sỏi mật có thể gây viêm và gây đau đớn cho người bệnh nhân.
Phụ nữ là đối tượng thường bị mắc sỏi mật hơn do sự thay đổi hooc-môn giới tính làm tăng nguy cơ mắc sỏi. Thời kỳ thai nghén hay uống thuốc ngừa thai khiến cho nội tiết tố thay đổi cũng là một yếu tố nguy cơ. Bác sĩ Cừ cho biết những người ít vận động, ngồi nhiều, thừa cân hoặc béo phì, đái tháo đường và trên 60 tuổi.
Người có chế độ ăn uống quá nhiều cholesterol hoặc chế độ ăn uống quá kiêng khem. Trong gia đình, cộng đồng do có cùng môi trường và tập quán ăn uống nên có người mắc sỏi túi mật, bệnh nhân sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn…
Bệnh nhân nên thường xuyên đi kiểm tra sức khỏe định kỳ nhằm phát hiện và điều trị sớm. Nếu bệnh nhân không chữa trị bệnh này, túi mật của bệnh nhân có thể bị viêm, tắc mật, vàng da..
Sỏi mật có thể gây ra nguy cơ biến chứng hoại tử túi mật, dịch tràn ra ổ bụng gây viêm phúc mạc hoặc nhiễm trùng huyết rất nguy hiểm. Cách phòng bệnh tốt nhất, bệnh nhân cần có chế độ ăn uống cân đối dinh dưỡng, nhiều rau xanh, hạn chế bia rượu, đồ uống có gas, tập thể dục thường xuyên…
Bác sĩ chuyên khoa thận, tiết niệu Nguyễn Quang Cừ
Dấu hiệu sỏi mật
Bác sĩ Cừ cho biết rất khó để có thể nhận biết được những dấu hiệu, triệu chứng của sỏi mật ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, vẫn có những dấu hiệu để bạn cẩn trọng nguy cơ bị sỏi mật.
Thứ nhất: Đau bụng, những cơn đau bụng dai dẳng ở vùng gan là một dấu hiệu phổ biến của triệu chứng sỏi mật, nó có thể xảy ra sau khi ăn và kéo dài trong vài giờ. Các cơn đau sẽ xuất hiện ở vùng bụng trên bên phải, gần xương sườn, nhưng đôi lúc cơn đau cũng có thể lan ra phía sau lưng hoặc trung tâm vùng bụng.
Cơn đau càng kéo dài bao nhiêu, càng dễ tạo thành cơn đau mãn tính, khiến cho túi mật dần trở nên yếu hơn. Nếu cơn đau xuất hiện sớm hơn như trong khi ăn hoặc ngay sau khi kết thúc bữa ăn thì đó không thể là bệnh túi mật. Thuốc giảm đau không có tác dụng.
Thứ hai dấu hiệu vàng da, đây cũng là một dấu hiệu điển hình của bệnh gan nhưng cũng có thể là dấu hiệu của việc túi mật có vấn đề. Theo các bác sĩ, khi túi mật hình thành sỏi mật, chúng sẽ làm tắc nghẽn đường ống và gây ra sự tích tụ dịch mật trong túi mật, làm nồng độ trong túi mật lên, tạo ra một chất màu vàng gọi là bilirubin, gây ra vàng da.
Thứ ba là buồn nôn bác sĩ cho biết nhiều người bị sỏi mật sẽ có một số triệu chứng như đau bụng, ợ nóng, trào ngược axit. Tất nhiên, đi kèm theo đó là buồn nôn.
Thứ tư là viêm tụy, đây cũng là một biểu hiện của sỏi mật. Tuyến tụy nằm gần gan, tiết ra các enzym tiêu hóa vào cùng một ống dẫn đến ruột như túi mật. Vì thế, chỉ một hòn sỏi mắc kẹt trong đường ống này nhưng cũng đủ để ảnh hưởng đến chức năng của cả túi mật và tuyến tụy.
Nếu sỏi mật thoát ra khỏi túi mật và mắc kẹt trong tuyến tụy, nó sẽ gây viêm và đau bụng. Các triệu chứng của viêm tụy có thể kể đến như đau bụng, buồn nôn, mạch đập nhanh, sốt và ói mửa.
Hiện nay, việc điều trị sỏi mật đã đơn giản hơn trước rất nhiều, bác sĩ Cừ cho biết có thể điều trị sỏi mật bằng phương pháp tán sỏi với máy tán sỏi thủy lực hiện đại.