Ông “điếc” chăm bà “mù”
Vừa đến thôn Đồng Lư, xã Đồng Quang (Quốc Oai, Hà Nội), chúng tôi được một người dân ở chợ quê tỉ tê: “Ở trong thôn có ông bà Quý - Chén và ông bà Đầm - Tài là khổ lắm cô ạ. Giờ ông bà Quý - Chén mất rồi, còn ông bà Đầm - Tài vẫn rau cháo nuôi nhau qua ngày. Thi thoảng ông Tài lại lếch thếch đi bộ ra chợ mua thức ăn, dân ở đây ai cũng thương xót”.
Vợ chồng ông Tài, bà Đầm bên mâm cơm đạm bạc. Ảnh C.N
Lần theo sự chỉ dẫn của người này, chúng tôi men theo con dốc dựng đứng để lên ngôi nhà của ông Nguyễn Văn Tài (78 tuổi) và bà Nguyễn Thị Đầm (79 tuổi). Thoát khỏi con dốc, chúng tôi hỏi thăm nhà ông bà Đầm, Tài ,một anh trong xóm dẫn vào và thốt lên: “Ôi ông bà ấy là hộ nghèo bền vững đấy, ngôi nhà cấp 4 phía trong kia kìa, lúc nào cũng lủi thủi”.
Ngôi nhà của ông Tài và bà Đầm ở Quốc Oai, Hà Nội Ảnh C.N
Nhà ông Tài nằm ngay cạnh nhà của con trai út dưới tán cây mít to, trong không gian tĩnh lặng. Đoạn ngõ đi vào là con đường đất ẩm ướt, ngày mưa nhớp nháp khó đi, không cẩn thận rất dễ bị trượt ngã.
Bữa ăn của hai ông bà chỉ hết 5 nghìn đồng
Nhìn vào trong, đập vào mắt chúng tôi là hình ảnh một bà cụ đang lom khom cầm cái chổi cùn khua loạn xạ khắp sân, không bận tâm xem ai đến nhà. “Bà Đầm mắt mờ, nhìn không rõ đâu, tai lại điếc phải ghé sát, nói to may ra bà ấy mới nghe được, cho nên người lạ vào bà cũng không thấy”, anh hàng xóm giải thích.
Bà Đầm cố gắng quét dọn sân nhà dù mắt không nhìn rõ. Ảnh C.N
Chúng tôi đứng ở sân một lúc, quan sát bà cụ xem sao. Đúng như những gì anh hàng xóm nói, bà Đầm không để ý đến ai, một tay khua chổi, một tay sờ dưới sân rồi mò mẫm từng bước đi ra sau nhà.
Ông Tài kể về cuộc sống ngày chỉ dám ăn 5 nghìn đồng/bữa của vợ chồng mình. Ảnh C.N
Thấy người lạ, ông Tài ở trong nhà đi ra mời khách vào xơi nước. “Bà nhà tôi mắt kém, nặng tai không biết ai vào ai ra, cô đừng để tâm”. Nói xong, ông Tài rót nước mời khách, nhìn xa xăm rồi tỉ tê chuyện đời.
“Khi con cái lớn lập gia đình, tôi với bà nhà sống với nhau như thế này đã được 25 năm rồi. May được Nhà nước dựng cho cái nhà nên còn có chỗ chui ra chui vào” - ông Tài nói.
5 nghìn đồng/bữa ăn
Ông Tài và bà Đầm lấy nhau và có được 4 người con, 2 trai 2 gái. Ông bà đông con nhưng cô con gái đầu bỏ đi mấy chục năm nay biệt vô âm tín, cô con gái thứ 2 lấy chồng xa thi thoảng mới về thăm bố mẹ, cậu con trai thứ 3 sống sát vách, còn cậu út thì mất từ lúc nhỏ.
Những vật dụng được 2 ông bà dùng để trữ nước mưa cho ăn uống và sinh hoạt. Ảnh C.N
“Dù ở ngay cạnh nhưng nó cũng chả bao giờ hỏi han bố mẹ. Tết nhất cũng chả đem cho cái gì, mặc tôi và bà nhà sống như thế nào cũng được”, ông Tài vừa nhìn lên trần nhà vừa rơm rớm nước mắt chia sẻ về cậu con trai thứ 3.
Trước đây, 2 ông bà còn sức khỏe nên vẫn đi mò cua, bắt ốc bán kiếm tiền qua ngày. Nay tuổi cao sức yếu, ông bà không làm được gì ra tiền nữa nên chỉ quanh quẩn ở nhà với đồng trợ cấp ít ỏi 700 nghìn đồng/tháng nuôi nhau sống qua ngày. Ông Tài bị điếc phải ghé sát tai nói to mới nghe được, thế mà ông vẫn "khoẻ" hơn vợ nhiều lắm bởi bà Đầm mắt mờ, chân run, tai cũng không nghe rõ.
Ông Tài bữa nào cũng nấu ăn phục vụ vợ bởi mắt bà không nhìn thấy, tai lại điếc. Ảnh C.N
“Hàng ngày tôi vẫn đi bộ xuống chợ mua thức ăn, may giờ thịt lợn rẻ mua khoảng 20 nghìn được 3 lạng cả nạc lẫn mỡ về kho mặn, ăn kèm rau tôi và bà nhà cũng ăn được 2 ngày đấy. Bữa sáng chúng tôi thường nhịn để dành cho bữa trưa và chiều tối, làm vậy đỡ tốn kém cô à!”, nhấp ngụm nước, ông Tài kể lại.
Chum gạo sứt mẻ và có mọt bên trong của đôi vợ chồng già. Ảnh C.N
Theo lời ông Tài, mỗi bữa ăn của hai ông bà mất khoảng 5 nghìn đồng. Thi thoảng xuống chợ, mọi người thương tình lại cho mớ rau.
Trong khi đó, một người bình thường dù tiết kiệm đến mấy, ăn sáng một gói xôi ít nhất cũng mất 5-7 nghìn/gói, người nào ăn sang hơn thì chi 25 – 30 nghìn đồng/bữa sáng. Ấy vậy mà ở quanh ta vẫn có những chuyện khó tin nhưng có thật, ngay giữa lòng Hà Nội này vẫn có một cặp vợ chồng già phải tằn tiện, chắt bóp chi tiêu cho bữa ăn chỉ với 5 nghìn đồng nhưng vẫn thấy no đủ.
Ông Tài chuẩn bị bữa cơm chiều. Ảnh C.N
Quan sát trong nhà ông Tài, chúng tôi không thấy gì đáng giá ngoài chiếc ti vi cũ được đứa cháu cho, 2 chiếc giường, một bộ bàn ghế nhựa và bộ ấm chén đã ngả màu. Quanh nhà đầy những thùng to, thùng nhỏ được che đậy kỹ càng, hỏi ra mới biết đó là nước mưa ông bà dùng để ăn và sinh hoạt hàng ngày. Còn cái chum bên cạnh đựng mấy cân gạo, nhưng không biết từ bao giờ đã lúc nhúc mọt “sống nhờ” trong đấy.
Căn bếp của hai ông bà. Ảnh C.N
Chỉ tay vào những chậu nước, ông Tài cười nói: “Tranh thủ những hôm mưa tôi mang xô, chậu ra hứng nước để sử dụng, già cả rồi đi xách nước ở xa sao được, nhà lại không có giếng nên chỉ còn cách làm vậy thôi”.
“Hộ nghèo bền vững”
Ngồi nói chuyện nhưng không thấy bà Đầm đâu, chúng tôi vòng ra sau nhà mới biết bà đang mò mẫm nhổ cỏ xung quanh. Chúng tôi ghé sát tai, hỏi to, bà nghe câu được câu không rồi ậm ừ nói: “Tôi giờ mắt kém nên không đỡ đươc ông nhà cái gì, chỉ có nằm rồi lại ngồi, chán quá thì mò mẫm ra sau nhà nhổ cái cỏ cho đỡ buồn”.
Bà Tài chia sẻ với PV. Ảnh C.N
Chốc chốc bà Đầm lại thở dài: “Giờ sống được nhờ hỗ trợ của Nhà nước nhưng tôi lo khi chết đi không biết lấy tiền đâu mà thiêu. Trong làng giờ có tục lệ, cứ hễ ai chết là phải đem đi thiêu, lo lắm cô à. Số khổ từ nhỏ lúc về già cũng không sướng được, đến cái chổi còn chả có mà quét nữa là…”. Bà Đầm bỏ dở câu nói rồi lại cắm cúi nhổ cỏ.
Chạn bát được địa phương giúp đỡ nay đã rách bươm. Ảnh C.N
Ngày qua ngày, bữa nào cũng vậy, ông Tài lọ mọ cắm cơm, thái rau, nhóm bếp nấu ăn chăm bà. Căn bếp nhỏ chất đầy củi, vẻn vẹn một chỗ ngồi để đun nấu, bên ngoài không có cửa, ông Tài phải lấy nứa để che chắn cho khỏi mưa ướt.
Cạnh căn bếp, trên bậc thềm nhà là cái chạn đã cũ kỹ, rách bươm không biết sẽ đổ sập lúc nào, lỏng chỏng vài ba cái bát và mấy đôi đũa. Nhìn quanh không thấy có gia vị, chúng tôi hỏi ra mới biết, ông bà chỉ có mỗi chai nước mắm, không có mì chính hay dầu ăn. Cái liễn dùng để đựng mỡ sạch bong kin kít vẫn nằm im trong chạn bát.
Liễn đựng mỡ trống trơn nằm im trong chạn. Ảnh C.N
Khi nấu nướng xong, ông Tài bê mâm cơm dọn ra giữa nhà. Thấy bà Đầm ngồi trên giường nhìn xa xăm, ông đến lay bà ra ám hiệu mời xuống ăn cơm. Trong mâm cơm chiều, bữa ăn 5 nghìn đồng của hai ông bà chỉ có một bát con đựng rau, vài ba miếng thịt cùng mấy miếng đậu cháy sém đen sì do không có mỡ.
Hai ông bà quanh quẩn bên nhau lúc tuổi già. Ảnh C.N
Hình ảnh hai ông bà quây quần bên mâm cơm, ông nhoẻn miệng cười gắp đồ ăn cho bà, có mấy miếng thịt ông cũng để dành cho bà còn ông chỉ ăn rau và đậu khiến chúng tôi không khỏi động lòng.
“Hôm nay con gái xuống thăm cho được mấy túi rau và ít thịt nên mới có thịt nạc ngon như này, chứ bình thường tôi chỉ dám mua nửa nạc nửa mỡ ăn cho rẻ thôi”, ông Tài móm mém cười nói.
Ông Tài ân cần gắp thức ăn, chăm sóc đến vợ từng chút một. Ảnh C.N
Ông luôn dành đồ ngon cho bà, phần mình chỉ chọn đậu phụ đã bị cháy sém. Ảnh C.N
Bữa ăn 5 nghìn đồng của ông bà Đầm - Tài gồm có rau, thịt và đậu phụ còn thừa lúc trưa. Ảnh C.N
Nói về bố mẹ chồng, trái ngược với những gì ông Tài chia sẻ, cô con dâu thứ của ông khẳng định do ông bà khó tính không ở được với con cháu nên mới ra ở riêng. Còn về hoàn cảnh, chị này cho biết con cái kinh tế ai cũng khó khăn nên không giúp đỡ được nhiều.
Còn theo lời của cán bộ thôn, hoàn cảnh của ông bà Đầm - Tài đúng là khó khăn, nhưng ông bà vẫn có trợ cấp hàng tháng. Vị cán bộ thôn cũng nhấn mạnh: Con cái ông bà, ai kinh tế cũng eo hẹp chứ không phải không quan tâm đến bố mẹ.