Vị quân sư được nhiều học giả đánh giá tài năng còn vượt cả Gia Cát Lượng đó chính là Quách Gia (170-207), tự Phụng Hiếu là quân sư của Tào Tháo trong giai đoạn đầu của thời Tam quốc.
Quách Gia là nhân tài hiếm có và là nhân vật quan trọng giúp Tào Tháo thống nhất miền Bắc Trung Quốc Ông cũng là người chiếm được sự tin tưởng tuyệt đối của Tào Tháo, một điều mà không một mưu sĩ nào của họ Tào sau này có thể làm được.
Tiếc rằng, Quách Gia mất sớm khi mới chỉ 38 tuổi vì mắc bệnh nặng, nên người đời đã không được chứng kiến màn so tài thú vị giữa ông và Gia Cát Lượng, hai vị quân sự tài năng hàng đầu thời Tam Quốc.
Quách Gia và Gia Cát Lượng đều là những nhân vật kiệt xuất cuối thời Đông Hán, thời trẻ họ sống ẩn dật, tránh ánh mắt soi mói của người đời. Cả hai lựa chọn người mà mình phò tá trong suốt cuộc đời một cách hết sức cẩn thận. Cuối cùng, Gia Cát Lượng và Quách Gia đều xuống núi ở tuổi 26 và có những thành công vang dội những năm sau đó.
Trong khi Gia Cát Lượng chủ trương chọn Lưu Bị dòng dõi Hán thất đề phò tá, thì Quách Gia tin tưởng ở Tào Tháo một trong những nhà quân sự kiệt suất, có thể lực mạnh nhất thời bấy giờ.
Quách Gia mưu sĩ tài năng sánh ngang Gia Cát Lượng. Ảnh: Internet
Gia Cát Lượng có 28 năm phò tá Lưu Bị, trong đó có 11 năm trở thành một trong những người quyền lực nhất nhà Thục Hán (thời Lưu Thiện). Khổng Minh có nhiều thời gian để thể hiện tài năng trên mọi phương diện, từ quân sự, chính trị hay kinh tế.
Trong khi đó, Quách Gia chỉ có vỏn vẹn 11 năm theo Tào Tháo, chủ yếu đóng vai trò mưu sĩ trong lĩnh vực quân sự ở thời kỳ đầu. Trong quãng thời gian ngắn ngủi đó, Quách Gia đã để lại dấu ấn khi giúp họ Tào giết được Lữ Bố, đánh tan Viên Thiệu, thảo phạt Viên Đàm - Viên Thượng...
Sau khi Quách Gia qua đời, sức mạnh quân sự Tào Ngụy suy giảm rõ rệt.
Nhà nghiên cứu Trung Quốc Châu Trạch Hùng bình luận về lực lượng Tào Tháo khi không còn Quách Gia: "Chỉ đối phó được đám thảo khấu Mã Đằng, Hàn Toại; còn đối với đám kiêu hùng Lưu Bị, Tôn Quyền thì có phần lực bất tòng tâm".
Một số ý kiến còn chỉ ra cho rằng, nếu Quách Gia không mất sớm, thì Tào Tháo chưa chắc thất bại ở trận Xích Bích, thậm chí ông còn có thể dẹp được cả Tôn Quyền và Lưu Bị trong thời gian sau đó và không có chuyện hình thành nên thời kỳ Tam Quốc sau này.
Chính bản thân Tào Tháo cũng từng than trời và cho rằng ông không thể thua đau trận Xích Bích nếu Quách gia còn sống. Rõ ràng việc mất Phụng Hiếu là một tổn thất không thể bù đắp khiến Tào Tháo không thể đánh bại Tôn Quyền và Lưu bị dù lúc này ông sở hữu tới hơn 10 triệu quân, gấp đôi số quân của Tôn Quyền và gần bằng 10 lần số lính của Lưu Bị hiện có.
Quách Gia đoản mệnh Tào Tháo khóc than. Nguồn: Yến Hoàng