Trở lại vụ giết người ở tiệm vàng Kim Sinh: Bắt sói

Tôi thấy thoáng một chút lương thiện trên khuôn mặt lưỡi cày của Châu, nhưng cũng chỉ mấy phút sau hắn lại nói dửng dưng như không: "Các cán bộ ạ, tội của cháu đáng bắn, khi nào thi hành án xin các cán bộ cho cháu được thi hành án ở quê". Tôi hỏi: "Vì sao muốn được bắn ở quê, mày muốn để vợ con mày chứng kiến mày bị bắn chết à?". Hắn bảo: "Không, cháu muốn được nhìn thấy dòng sông chảy qua nhà cháu một lần nữa".

Trung tá Nguyễn Đức Bình, Trưởng phòng CSHS cho Châu hút thuốc sau khi bị bắt.

Buổi đêm, anh em thay nhau ngủ gà gật trong ôtô hoặc trải chiếu nằm vệ đường, còn Thiếu tá Đỗ Văn Hùng thì vẫn cứ tỉnh như sáo, vừa trực tiếp khám xe, vừa dùng điện thoại di động chỉ huy các mũi trên Chiêm Hóa, Nam Định, Thái Bình, Phú Thọ xác minh đối tượng. Lượng thông tin đổ về mỗi lúc một nhiều và có những chuyện không thể không xác minh ngay.

Có anh lái xe khách khi thấy chúng tôi hỏi rằng: "Có thấy ai xuống ngang đường và bàn tay người đó bị băng hay không?". Anh ta cho hay rằng: "Vừa có người như thế xuống xe cách đây 30 cây số".

Thế là chúng tôi lại lên đường và đi hỏi tung tích người băng tay thì hóa ra đó là một người trung niên bị gãy tay vừa đi bệnh viện bó bột về. Chỉ trong một buổi chiều ngày 20 và cho đến rạng sáng ngày 21, chốt của chúng tôi đã kiểm tra 152 xe các loại.

Tội phạm thì chẳng thấy, nhưng chúng tôi đã phát hiện ra một điều thú vị đó là hình như các lái xe và hành khách cũng lờ mờ hiểu rằng, anh em CA đang truy lùng một tên tội phạm nguy hiểm nào đó, cho nên không một ai phàn nàn hay tỏ ra khó chịu, ngay cả những người đi trên các chiếc xe con sang trọng mang biển cơ quan nhà nước cũng sẵn lòng mở cả cốp xe cho chúng tôi kiểm tra.

Sang ngày 21, mũi trinh sát ở Chiêm Hóa có được một tin tức quan trọng, một người bạn của tên Châu cho biết rằng, trước kia hắn đã bị CA Hà Nam Ninh bắt vì tội đánh bạc và hình như là bị bắt ở huyện Duy Tiên. Tại đây hắn có một thằng bạn tên là Oánh, để xác minh cho thật chính xác, Thiếu tá Đỗ Văn Hùng cùng một số trinh sát lao đi Na Hang cách Tuyên Quang 108km, các anh đã đến một số ổ cờ bạc và được cơ sở cho biết, tên Châu hẹn về Na Hang đánh bạc vào ngày thứ tư. Như vậy, động cơ giết người cướp của của hắn đã rõ.

Vậy thì hắn đã trở về Na Hang bằng đường nào, rất có thể bằng đường thủy, ngoài đường bộ thì hắn cũng có thể đi bằng đường thủy. Hắn là kẻ thạo nghề sông nước trong những năm làm chủ bưởng vàng trên sông Lô.

Vào thời điểm này, hắn thừa biết rằng đi đường bộ rõ ràng là khó thoát. Vì thế, rất có thể hắn đi đường thủy và thế là vụ việc được báo cáo về Cục giao thông đường thủy.

Cục CSGT đường thủy chỉ đạo các đơn vị CSGT đường thủy của CA Hà Nội, Hà Tây, Phú Thọ, Việt Trì, Tuyên Quang và bắt đầu giăng lưới ở trên các dòng sông. Đến chiều ngày 21 thì Thiếu tá Đỗ Văn Hùng bảo tôi: “Ông ạ tôi đã ngửi thấy mùi của nó ở huyện Duy Tiên rồi, muộn lắm thì chiều hôm sau sẽ vồ được thôi. Cho nên theo tôi, anh nên trở về Hà Nội và đi theo cánh của Nguyễn Việt Chức và Nguyễn Đức Bình đang ở Duy Tiên”.

Nghe lời anh, tôi trở về Hà Nội sau khi đã cởi một chiếc áo, một chiếc quần và để lại cho anh một số tiền, chỉ còn giữ một số tiền đủ mua xăng chạy về Hà Nội và chiếc điện thoại. Lần đầu tiên trong đời, tôi lái xe trong một hoàn cảnh không giống ai, mặc quần đùi, áo may ô lái một chiếc xe biển 80B chạy từ Tuyên Quang về Hà Nội.

Về đến nhà, Tổng biên tập Nguyễn Hữu Ước đón tôi ở cơ quan và việc đầu tiên là anh bảo: "Đưa cái máy ảnh đây". Anh giao ngay cho một cán bộ mang phim đi rửa ảnh. Anh bảo: "Phải làm như vậy, nếu không mày nhẹ dạ cho thằng khác ảnh làm mất hết tính độc quyền".

Nhưng cũng khổ cho thân tôi, khi làm ảnh xong thì có một vài ảnh chất lượng kém thế là có một anh ở bên Báo Công an nhân dân (hồi đó Báo CAND và ANTG còn là hai đơn vị khác nhau) đến xin ảnh, thấy tấm ảnh chả ra gì, tôi cho anh và thế là ngay ngày hôm sau, trên mặt báo CAND đã có một bài viết là “phóng viên đã về tận nhà Châu chụp được ảnh”. Tổng Biên tập Hữu Ước chìa tờ báo đó vào mặt tôi và nói gọn lỏn: “Ngu chưa!”.

Tối hôm đấy, tôi về nhà người mệt rũ rượi, "lùa" được bát cơm xong, tôi lên phòng và ngủ như "chó con say sữa", một giấc ngủ không có mê mẩn gì cả. Sáng hôm sau tỉnh dậy, tôi mới thấy các nhà tu hành định nghĩa về cái chết quá đúng: Chết chỉ là một giấc ngủ dài không nằm mê.

Trong khi mũi truy lùng ở phía bắc thì vất vả về chuyện xe cộ thì mũi truy lùng ở phía nam thì khổ hơn, suốt ngày các trinh sát của Phòng CSHS và các trinh sát điều tra của CA Đống Đa tỏa đi các nơi xác minh mối quan hệ của Châu. CA Nam Định, Hà Nam cũng tung hết lực lượng CSHS, điều tra của mình vào cuộc.

Có thể nói trong vụ án này, không có một chi tiết tình nghi nào về thủ phạm mà lại được bỏ qua. Công an Nam Định và Hà Nam đã lục tung từng khách sạn, nhà nghỉ, quán trọ. Đúng là đi theo những cuộc truy lùng như thế này mới thấy sức chịu đựng của anh em CSHS, CSĐT thật đáng nể.

Có những trinh sát phải đi một ngày 2-3 tỉnh, trong thời tiết nóng như đốt và bằng đủ loại phương tiện, lúc thì xe tải, lúc thì xe con, lúc thì xe ôm. Có những anh 2 ngày không được một hột cơm nào vào bụng mà thực phẩm duy nhất là mỳ ăn liền nhai sống rồi uống nước cho no.

Đại úy Nguyễn Việt Chức, Đội trưởng Đội Đặc nhiệm thì 3 ngày liền không tắm giặt gì cả. Tôi không bao giờ quên được, lúc gặp anh, khi vừa ôm vai anh, anh vội vàng đẩy tôi ra và bảo: "Ôi, anh đứng dịch ra, người tôi chua lắm".

Nhưng có một chuyện mà nhiều người sau này bảo rằng tôi bịa đặt. Đó là nhóm trinh sát của Đại úy Hải của Phòng CSHS phải đi xác minh mối quan hệ của Châu với một người bà con ở huyện Vĩnh Lạc, Thanh Hóa Anh em đi bằng chiếc xe Zeep cũ của CA Đống Đa và đi vào lúc giữa trưa.

Qua khỏi cầu Hàm Rồng thì phải rẽ đi theo đường đê và với tốc độ như người đi bộ, quãng đường chỉ 16km mà anh em phải đi hết 3 tiếng đồng hồ, nóng quá ngồi trên xe mà như ngồi như trên chảo rang, lính tráng đã nghĩ ra một kế rất hay đó là thỉnh thoảng chỗ nào có nước, để nguyên cả quần áo nhảy xuống cho ướt rồi lại lên xe.

Khoảng hơn 15h thì anh em tìm được một quán cháo lươn ở ven đường. Bà chủ quán vừa nấu xong nồi cháo thì anh em đến và nói cho ăn ngay, nhưng cháo thì nóng mà anh em thì đang vội thế là anh em đã nghĩ ra một sáng kiến, quả thật không một nhà văn nào có thể tưởng tượng nổi, đó là lấy đá bỏ vào bát cháo cho nguội, húp cho nhanh.

Sáng ngày 22, tôi gọi điện cho Trung tá Nguyễn Đức Bình và được biết là đang chuẩn bị đi truy lùng ở Sơn Tây, thế là tôi lại chở một nhóm CSHS đi Sơn Tây để phối hợp với CSGT đường thủy, chúng tôi ra bến phà Mía và nhìn dòng sông Hồng đang mùa lũ chảy mênh mông, nước cuồn cuộn, bỗng giật mình, sông Hồng nước lớn thế này mà thằng Châu bỏ đường bộ đi đường thủy thì gay.

Đồng chí Huy, Trưởng phòng CSGT đường thủy cùng CA Hà Tây, Vĩnh Phú, Phú Thọ đã ngồi chờ anh em CSHS. Ảnh nhận diện tội phạm thì lấy từ bức ảnh tôi chụp mang đi. Bàn bạc xong xuôi, phân công trách nhiệm rõ ràng cho các đơn vị thì từ Duy Tiên có điện của Đại úy Chức.

Các mũi trinh sát tập trung hết về Duy Tiên, Hà Nam để chuẩn bị cất vó. Cũng vào thời điểm chiều ngày 22 các trinh sát hình sự do Đại úy Nguyễn Việt Chức chỉ huy cùng CA huyện Duy Tiên đã khoanh được khu vực tên Châu đang ẩn náu, đó chính là nhà tên Nguyễn Sóc Oánh.

Thiếu tướng Phạm Chuyên, Giám đốc Công an Hà Nội (người ngồi thứ hai bên trái mặc áo trắng) hỏi Châu ngay sau khi đưa hắn về Hà Nội.

Từ Sơn Tây, chúng tôi lại cắm đầu cắm cổ phóng xe về Duy Tiên. Trên đường đi, khi qua nhà một trinh sát, anh bảo chúng tôi: “Anh dừng xe lại cho tôi chạy vào nhà 5 phút thôi”.

Nể anh, chúng tôi dừng xe lại, anh chạy vào nhà và chỉ đúng không đầy 5 phút sau anh chạy ra, chúng tôi hỏi: "Ông về làm cái gì mà vội thế?". Lúc này trên xe anh mới nói: "Ông già tôi mới mất, tôi vào thắp cho ông nén hương và khấn ông phù hộ cho hôm nay mình vồ được tên khốn kiếp này".

Tại huyện Duy Tiên, Trung tá Nguyễn Đức Bình cùng với CA huyện Duy Tiên vào nhà Oánh, Oánh đi vắng nhưng bên trong giường có chiếc cặp màu đen, trinh sát xác định ngay đó là cặp của Châu. 18h, Oánh về và sau khi nghe anh em CSHS đặt yêu cầu thì hắn giở giọng lưu manh và mặc cả là phải cho hắn tiền.

Lúc này vì mục tiêu cao nhất là phải bắt được Châu, cho nên Trung tá Nguyễn Đức Bình và CSHS phải ngậm bồ hòn làm ngọt. Trung tá Bình rút tiền đưa cho hắn 500 ngàn.

Các anh biết hơn ai hết là nếu đêm nay không bắt được Châu thì ngày mai lệnh truy nã hắn sẽ được công bố rộng rãi trên khắp tất cả các phương tiện thông tin đại chúng và lúc đó thì việc truy lùng hắn sẽ gặp khó khăn gấp bội.

Về Châu, sau khi chạy từ Vụ Bản về Duy Tiên và vào trưa ngày 20, để tránh sự truy xét của CA, hắn thay đổi xe ôm liên tục để đến nhà Nguyễn Sóc Oánh, hắn lẳng lặng lấy khăn bọc số vàng tây lại đem ném xuống góc ao, còn số vàng ta hắn giấu trong đống rơm. Ban ngày thì hắn đánh bạc với bọn Oánh và tối thì mò sang nhà Nguyễn Thị Xuân là một ả gái điếm hạ cấp.

Tối ngày 22, sau khi ăn cơm ở nhà Oánh xong, hắn mò sang nhà Xuân, đang chờ chuẩn bị đến lượt thì có 2 gã thanh niên trông mặt mũi cũng chẳng lấy gì làm tử tế xông vào đòi "chén" trước, thế là hắn nuốt cơn bực ra ngoài cánh đồng ngồi chờ. Trong lúc hắn đang ngồi chờ thì lại có mấy thanh niên nữa đi qua.

Một người chẳng nói chẳng rằng, lừ lừ đến bên hắn và bấm đèn pin vào mặt, rồi anh ta kêu lên, “đúng nó rồi” và ngay lập tức hắn bị quật sấp xuống, lúc đó vào 20h20 và cũng lúc này thì nhóm chúng tôi từ Duy Tiên cũng đã về đến nơi.

Chúng tôi nhìn anh em CSHS dong Châu đi qua phòng của một trường học mà thấy kinh hoàng về tên tội phạm này. Mặc dù phạm trọng tội như thế nhưng hắn vẫn tỏ ra bình thản như không, chẳng chút ân hận, chẳng chút run sợ, hắn ký vào bản cung, rồi hắn còn cười cợt khi ký vào niêm phong gói vàng, và hắn còn sửa lại tư thế ngồi cho đàng hoàng khi ngồi trước ống kính máy ảnh của tôi.

Hắn bình tĩnh đến mức khó tin, nhưng đến khi tôi bảo, chúng tao vừa ở trên nhà mày ở Chiêm Hóa về đây thì hắn thần mặt ra, hắn hỏi nhỏ: "Nhà cháu có ai biết không? Con cháu có biết không?". Rồi hắn thở dài, “cháu làm khổ vợ, khổ con rồi”.

Lúc đó tôi thấy thoáng một chút lương thiện trên khuôn mặt lưỡi cày của hắn, nhưng cũng chỉ mấy phút sau hắn lại nói dửng dưng như không: "Các cán bộ ạ, tội của cháu đáng bắn, khi nào thi hành án xin các cán bộ cho cháu được thi hành án ở quê".

Tôi hỏi: "Vì sao muốn được bắn ở quê, mày muốn để vợ con mày chứng kiến mày bị bắn chết à?". Hắn bảo: "Không, cháu muốn được nhìn thấy dòng sông chảy qua nhà cháu một lần nữa".

Tại Hà Nội, Thiếu tướng Phạm Chuyên và các cán bộ đang trực chỉ huy vui mừng. Thiếu tướng Phạm Chuyên gọi điện cho tôi và bảo: "Được! Tao không nghĩ mày bám kịp anh em khi bắt thằng Châu. Khá lắm".

Ba tháng sau, Châu được đưa ra xét xử và hắn bị tuyên án tử hình, hắn cũng không làm đơn xin kháng án. Ngày 20/3/2001, Nguyễn Minh Châu được đưa ra trường bắn và suốt từ lúc đội hành quyết dựng hắn dậy và đưa ra trường bắn, hắn tỏ thái độ bình tĩnh hiếm có, hắn chỉ nói rằng: "Tội của cháu đáng chết lắm".