TP. HCM: Nhiều bất thường tổ chức thầu tại dự án chống ngập đường Kinh Dương Vương bằng máy bơm

Nhiều bất thường tổ chức thầu tại dự án chống ngập đường Kinh Dương Vương bằng máy bơm.

Phản ánh đến cơ quan báo chí, nhiều nhà thầu cho rằng tiêu chí dự thầu do chủ đầu tư đưa ra làm khó nhà thầu để thu hẹp nhà thầu tham gia dự thầu.

Một trạm bơm “bổ” thành 2 gói thầu như thế nào?

Đường Kinh Dương Vương quận Bình Tân, TP. HCM được coi là một trong những rốn ngập của TP. HCM. Sau mỗi cơn mưa lớn và triều dâng hàng nghìn người dân sống trong khu vực và người tham gia giao thông phải chịu cảnh khốn khổ vì ngập lụt. 

Để “cứu” ngập cho rốn lụt này, trong giai đoạn 2016- 2017 ngân sách TP. HCM đã chi hơn 730 tỉ đồng để thực hiện dự án cải tạo hệ thống thoát nước đường Kinh Dương Vương (đoạn từ vòng xoay Phú Lâm đến vòng xoay An Lạc, có chiều dài 3,5 km, rộng 48 m. Sau khi hoàn thành, cao độ hoàn chỉnh mặt đường được nâng lên từ 0,4 đến 1,2 m đã dẫn đến nhà ở và công trình xây dựng dọc tuyến đường thấp hơn vỉa hè 0,6-1 m. 

Đường Kinh Dương Vương quận Bình Tân, TP. HCM được coi là một trong những rốn ngập

Dự án đã ảnh hưởng đến 466 căn nhà; một bệnh viện; 64 doanh nghiệp; 27 trụ sở cơ quan hành chính sự nghiệp; 44 tuyến đường, hẻm xương cá kết nối với đường này và các khu dân cư dự án nhà ở tiếp giáp.

Tuy nhiên, sau khi gần nghìn tỉ đã “chôn” vào dự án từ mùa mưa năm 2017 đến nay hơn 40 tuyến hẻm xương cá cắt ngang tuyến đường Kinh Dương Vương ở trong tình trạng ngập nặng khiến sinh hoạt của người dân bị xáo trộn, khiến người dân vô cùng bức xúc. 

Phương án cứu ngập tiếp theo được cơ quan quản lý Nhà nước tại TP. HCM đưa ra là đầu tư thêm 178 tỉ đồng xây dựng trạm bơm đặt tại rạch Bà Tiếng. Dự án do Ban Quản lý dự án cải tạo kênh Ba Bò được Trung tâm điều hành chương trình chống ngập nước TP. HCM ủy quyền làm chủ đầu tư. 

Phản ánh đến các cơ quan báo chí, một nhà thầu bức xúc cho biết có dấu hiệu không minh bạch khi chủ đầu tư “bổ” công trình này thành hai gói thầu riêng lẻ là: gói thầu xây lắp 4- xây dựng trạm bơm và gói thầu  thiết bị - cung cấp, lắp đặt thiết bị trạm bơm.

Sau mỗi cơn mưa lớn và triều dâng hàng nghìn người dân sống trong khu vực và người tham gia giao thông phải chịu cảnh khốn khổ vì ngập lụt.

“Trạm bơm phải có móng đi cùng với máy bơm mới đảm bảo sự đồng nhất, Việc xé nhỏ gói thầu là bất thường, vi phạm Luật Đấu thầu” – một nhà thầu bức xúc phản ánh.

Theo tìm hiểu của phóng viên, ngày 08/6 và ngày 22/8/2018, ông Nguyễn Văn Tám- Phó Giám đốc Sở GTVT TP. HCM lần lượt ký các quyết định số 2904/QĐ-SGTVT và QĐ số 4788/QĐ-SGTVT phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công và dự toán xây dựng (gói thầu xây lắp 4- xây dựng trạm bơm, giá trị dự toán là gần 112 tỉ đồng, làm tròn số); Phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công và dự toán xây dựng (gói thầu thiết bị- cung cấp, lắp đặt thiết bị trạm bơm, giá trị dự toán là trên 66 tỉ đồng).

Cả hai gói thầu đều do Cty TNHH tư vấn thiết kế BR và Cty Cổ phần tư vấn xây dựng Thủy lợi- Thủy điện Nam Việt (trụ sở tại TP. HCM) làm nhà thầu lập thiết kế.

Và nghi ngại về việc thất thoát ngân sách ở gói thầu cung cấp, lắp đặt thiết bị trạm bơm

Sau khi gói thầu thiết bị - cung cấp, lắp đặt thiết bị trạm bơm, giá trị dự toán là trên 66 tỉ đồng, được ông Nguyễn Văn Tám - Phó Giám đốc Sở GTVT TP. HCM ký quyết định phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công và dự toán xây dựng (trên 66 tỉ đồng), gói thầu đã được Ban QLDA cải tạo kênh Ba Bò phát hành hồ sơ thầu. Theo đó, hồ sơ được phát hành từ ngày 30/8 đến ngày 25/9 thì đóng thầu. 

Theo đó, gói thầu có 8 máy bơm (mỗi máy bơm lưu lượng q=6.000 m3/h), tổng lưu lượng Q=48.000 m3/h) được phê duyệt là loại máy ly tâm trục ngang, động cơ điện… để hoạt động được, 8 máy bơm này cần có thêm 2 máy bơm mồi. 

Dự án trạm bơm rạch Bà Tiếng của công trình Cải tạo hệ thống thoát nước đường Kinh Dương Vương có nhiều bất cập

Điều đáng nói là, trong thời gian này, nhà thầu đã có đề nghị làm rõ một số nội dung trong hồ sơ mời thầu gói thầu này, đó là việc: Bài thầu đưa ra là máy bơm ly tâm trục ngang là loại máy bơm thuộc công nghệ cũ những năm 1990 thế kỷ trước.

Hiện nay trên thế giới đang sử dụng phổ biến các loại máy bơm công nghệ hiện đại, tiên tiến, có hiệu suất cao, không tốn diện tích lắp đặt, không cần bơm mồi, như bơm chìm trục đứng mà vẫn đáp ứng tốt các yêu cầu kỹ thuật của bài thầu. 

“Việc đưa ra yêu cầu máy bơm ly tâm trục ngang đã hạn chế sự cạnh tranh của các sản phẩm tốt hơn, gây bất bình đẳng trong đấu thầu, vi phạm Luật Đấu thầu. Không những thế tại trang 22, mục 7 Hồ sơ mời thầu còn ghi rõ loại máy bơm SZ Model hãng bơm Ebara sản xuất.

Theo các DN có ý định dự thầu, việc ghi rõ nhãn mác, chủng loại hàng hóa đã tạo lợi thế cho hàng hóa của một nhà sản xuất ngoại, đi ngược lại Chỉ thị số 13/CT-TTg ngày 4/4/2017 của Thủ tướng Chính phủ Về việc tăng cường sử dụng vật tư, hàng hóa sản xuất trong nước trong công tác đấu thầu các dự án đầu tư phát triển và hoạt động mua sắm thường xuyên sử dụng vốn Nhà nước, gây ra tình trạng cạnh tranh không bình đẳng vi phạm Luật Đấu thầu…”- đại diện doanh nghiệp bức xúc phản ánh.

Ngoài ra việc chủ đầu tư dự án đưa ra tiêu chí nhà thầu phải có 02 hợp đồng cung cấp lắp đặt thiết bị cho trạm bơm (có đường ống và hệ thống điện điều khiển).

Tiêu chí này bị tố là không minh bạch, có dấu hiệu lợi ích nhóm bởi lẽ: Lĩnh vực thông báo mời thầu là hàng hóa, nhưng yêu cầu hợp đồng tương tự lại bao gồm cả phần “xây lắp”. “Điều này là bất hợp lý và sai so với quy định tại Nghị định 63 và Luật Đấu thầu, gây ra tình trạng cạnh tranh không công bằng đối với các đơn vị tham gia.

Yêu cầu nhà thầu phải có bể thử bơm là vô lý và là rào cản cố tình được chủ đầu tư dựng lên. Bơm đã bán trên thị trường đã có quy chuẩn, tiêu chuẩn thì tại sao lại đưa ra tiêu chí này. Rõ ràng đây là rào cản được dựng lên để hướng đến số ít nhà thầu”- nhà thầu quan tâm đến gói thầu bức xúc tố.

Trao đổi với phóng viên, về chủng loại máy bơm được tư vấn cho gói thầu này, một chuyên gia về cơ khí khẳng định loại máy bơm như trên là thông dụng, có nhiều trên thị trường, các trạm bơm nông nghiệp sử dụng loại bơm này, không phải bơm kỹ thuật cao.

Những modem này thông dụng trong những năm 80, 90 của thế kỷ trước, các nước phát triển họ không sử dụng nữa.Loại bơm này tiêu tốn điện năng, hiệu suất kém, bơm cần phải mồi, nếu nắp P hở, không khí lọt vào bơm sẽ bị E (không thể vận hành, lên nước). Nếu sử dụng trong lĩnh vực chống ngập không phù hợp vì nước ngập có nhiều rác dễ làm hở nắp P và bơm bị E. 

Như đã nói, phần mua 8 máy bơm và các thiết bị liên quan là 66 tỉ đồng. Tuy nhiên, khi phóng viên lấy báo giá của một số hãng cung cấp máy bơm ly tâm trục ngang, giao hàng tại TP. HCM thì đơn giá chỉ có khoảng từ 3 tỉ/1 máy bơm có thông số kỹ thuật tương tự như máy bơm được mời thầu của Sở GTVT TPHCM.(?!).

Liên quan đến vấn đề này, dư luận cho rằng để chống thất thoát, lãng phí TP. HCM cần phải kiểm tra, làm rõ trách nhiệm của đơn vị tư vấn, trách nhiệm của cơ quan ký phê duyệt thiết kế, dự toán.