Siêu tàu sân bay khiến mọi đối thủ kinh sợ của Nga có bên bờ vực phá sản?

Phó tư lệnh hải quân Nga Viktor Bursuk khẳng định lực lượng này có kế hoạch đóng tàu sân bay mới trong thời gian sắp tới. “Vâng, chắc chắn hải quân sẽ đóng tàu sân bay”, ông Bursuk phát biểu trước các phóng viên tại Triển lãm phòng vệ biển quốc tế 2017 diễn ra tại St.Petersburg. Hãng tin Sputnik dẫn lời ông Bursuk cho hay hải quân đang xem xét mẫu thiết kế từ Trung tâm nghiên cứu quốc gia Krylov.

Theo chuyên san The National Interest, mẫu thiết kế ông Bursuk nhắc đến là siêu tàu sân bay Shtorm, còn gọi là Dự án 23000E. Tàu Shtorm có độ choán nước lên tới khoảng 100.000 tấn, gấp đôi tàu sân bay Đô đốc Kuznetsov đang hoạt động của Nga và tương đương tàu USS Gerald R.Ford sẽ được Mỹ biên chế vào ngày 22/7.

Thông tin từ Trung tâm Krylov cho thấy khác với tàu sân bay đời cũ sử dụng nhiên liệu đốt lò nặng, tàu Shtorm được trang bị 2 động cơ hạt nhân RITM-200 giúp đạt tốc độ khoảng 55 km/giờ và thời gian hoạt động trên biển từ 90 - 120 ngày.

Với chiều dài 330 m, rộng 40 m, tàu chở được 90 máy bay gồm phiên bản hải quân của tiêm kích đa nhiệm T-50, tiêm kích MiG-29K, máy bay cảnh báo sớm (AWACS) và trực thăng hải quân Ka-2 cùng thủy thủ đoàn lên tới 4.000 người. Tàu sân bay mới cũng sẽ được trang bị hàng loạt vũ khí chống ngư lôi và phòng không cực mạnh, có thể bao gồm phiên bản dùng cho tàu chiến của hệ thống S-500.

Bộ Quốc phòng Nga cho biết quân đội nước này sẽ tăng cường trang bị vũ khí, khí tài cho quân đội, bao gồm 170 máy bay quân sự và 17 chiến hạm trong năm 2017. Nga cũng lập một lực lượng mới: lực lượng chiến tranh thông tin.

Thứ trưởng Quốc phòng Nga Yuriy Borisov cho biết hải quân nước này sẽ ký hợp đồng đóng tàu chính thức vào năm 2025 và đưa vào hoạt động 5 năm sau đó. Tờ The Independent dẫn lời giới chuyên gia nhận định cấu trúc thiết kế cơ bản của Shtorm có phần tương tự tàu USS Gerald R.Ford và chi phí đóng tàu vào khoảng 9 - 17,5 tỉ USD.

Moscow kỳ vọng tàu sân bay đa nhiệm này sẽ đáp ứng nhu cầu chiến dịch ở những vùng biển xa, triển khai lực lượng đương đầu với các mục tiêu trên bờ hay trên không, bảo vệ lính đổ bộ và hỗ trợ phòng không.

Ngân sách quốc phòng bị cắt giảm cũng đang gây trở ngại cho dự án tàu sân bay của Nga. Ảnh: Sputnik

Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng tham vọng sở hữu siêu tàu sân bay của Nga khó trở thành hiện thực ở thời điểm này, theo National Interest.

Trước đây Nga chưa bao giờ đóng tàu sân bay. Chiếc Đô đốc Kuznetsov trong biên chế hải quân Nga, cũng như mọi tàu sân bay từ thời Liên Xô, đều được đóng ở Ukraine. Một tàu sân bay đóng dở cùng lớp với Đô đốc Kuznetsov sau này bị bán cho Trung Quốc trước khi được đại tu và biên chế với tên gọi Liêu Ninh.

Việc Liên Xô tan rã khiến ngành đóng tàu quân sự Nga bị thu hẹp, mất khả năng đóng các tàu cỡ lớn ngang tàu sân bay. Moscow vốn gặp nhiều khó khăn khi đóng mới các tàu hộ vệ hạng nặng với giãn nước dưới 6.000 tấn như Đề án 11356PM "Đô đốc Grigorovich" hay Đề án 20350 "Đô đốc Gorshkov". Điều này khiến một tàu chiến với giãn nước 100.000 tấn như lớp Shtorm gần như nằm ngoài tầm tay của công nghiệp đóng tàu Nga.

Nga không có nhiều kinh nghiệm đóng tàu mặt nước chạy bằng năng lượng hạt nhân. Hiện nước này chỉ sở hữu một vài tàu chạy bằng năng lượng hạt nhân, bao gồm 4 tàu tuần dương hạng nặng Đề án 1144 Orlan (lớp Kirov) và các tàu phá băng chiến lược.

Trong những năm gần đây, chi tiêu quốc phòng Nga liên tiếp bị cắt giảm. Moscow đang trải qua năm cắt giảm ngân sách quốc phòng thứ ba liên tiếp, với mức cắt giảm 25%. Đây là đợt cắt giảm chi phí quân sự lớn nhất tại Nga kể từ khi Liên Xô tan rã. Nếu Đề án 2300E được bố trí ngân sách, nó sẽ ngốn tới 20% trong số 49,2 tỷ USD ngân sách quốc phòng Nga năm 2017.

Chuyên gia quân sự Zachary Keck khẳng định siêu tàu sân bay Shtorm đứng đầu trong các chương trình quân sự buộc phải cắt giảm. Nga là cường quốc trên đất liền, nên họ sẽ không có nhu cầu duy trì một siêu tàu sân bay và biên đội hộ tống, vốn tiêu tốn khoản tiền rất lớn để vận hành.

Tàu chiến và tàu ngầm Nga bắn một loạt tên lửa vào Syria