Bệnh nhân là người phụ nữ 47 tuổi ở Hà Nội 3 năm trước, bệnh khởi phát với ban đỏ, ngứa ở bàn tay hai bên kèm dát đỏ ở mặt, tăng nhạy cảm với ánh sáng, rụng tóc, đau khớp gối và khớp cổ chân.
Bà đi khám tại một bệnh viện, được chẩn đoán lupus ban đỏ hệ thống, kết quả xét nghiệm miễn dịch âm tính. Trong 3 năm liên tiếp, bà điều trị bệnh này tuy nhiên bệnh tiến triển từng đợt.
1 năm trước, bà hoại tử đầu ngón hai bàn chân phải, phải cắt cụt. 3 tháng gần đây, bệnh nhân xuất hiện tổn thương dạng cục ở vùng cẳng tay, cẳng chân và thân mình, tổn thương đỏ, ấn đau, một số mất đi để lại dát thâm, kèm sốt.
Những tổn thương của bệnh nhân phong mới tái xuất ở Bệnh viện Da liễu Trung ương (Hà Nội). Ảnh: BVCC
Sau đó, bệnh nhân đến khám tại Bệnh viện Da liễu Trung ương. Tại đây, khám lâm sàng bác sĩ nhận thấy bệnh nhân có tổn thương dạng hồng ban nút.
Nhiều tổn thương dạng nodule kích thước 0,5cm, tổn thương dạng dát, mảng thâm nhiễm nhẹ, thâm tím, ấn đau ở cẳng tay, căng chân, ngực, thân mình phù nề nhẹ 1/3 dưới cẳng chân phải, ấn đau.
Do dùng corticoid dài ngày, da bệnh nhân mỏng, giãn mạch, khô, bóng. Bệnh nhân còn bị mất cảm giác 1/3 dưới cùng bàn chân 2 bên, mất cảm giác 1/3 trên cẳng tay trái.
Sau nhiều lần hội chẩn, loại trừ, bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân mắc bệnh phong, điều trị theo phác đồ phong thể nhiều vi khuẩn. Theo dõi điều trị sau 10 ngày, bệnh nhân có đáp ứng tốt, không sốt, cơ năng hết đau, hầu hết tổn thương hết đỏ, trở thành dát tăng sắc tố.
BS Trần Mẫn Chu, Khoa Huyết học - Sinh hóa - Giải phẫu bệnh, Bệnh viện Da liễu Trung ương, cho hay trên lâm sàng tổn thương da ban đầu của bệnh nhân giống biểu hiện lupus ban đỏ hệ thống. Thậm chí, khi vào viện, tổn thương trên da không điển hình bệnh phong mà rất giống với các bệnh da khác gồm cả bệnh ác tính, bệnh da tự miễn, hay dị ứng.
Đây là điều không lạ trên thế giới Tuy nhiên, tại Việt Nam các ca bệnh phong mới ghi nhận có những biểu hiện lâm sàng đa dạng, dễ nhầm lẫn với nhiều bệnh hệ thống hay bệnh da ác tính khác, gây khó khăn trong việc chẩn đoán và điều trị.
Phong là bệnh lý nhiễm trùng, có thể gây tàn tật và có biểu hiện lâm sàng đa dạng phụ thuộc vào đáp ứng miễn dịch của từng cá thể. Mặc dù đã được công bố loại bỏ vào năm 2000, tuy nhiên một số ca bệnh mới vẫn được phát hiện với những triệu chứng lâm sàng, xét nghiệm và mô bệnh học biến đổi. Do đó, các bác sĩ Bệnh viện Da liễu Trung ương khuyến cáo trong thực hành lâm sàng, cần luôn chú trọng đặt ra chẩn đoán phân biệt khi có dấu hiệu nghi ngờ và khẳng định lại bằng hình ảnh mô bệnh học, từ đó có thể điều trị sớm cho bệnh nhân phong.