Nghẽn mạch máu chân: Bệnh lý huyết khối thường gặp

Nghẽn mạch máu chân là bệnh lý huyết khối chi dưới hay gặp

MỤC LỤC:
Nghẽn mạch máu chân là gì?
Triệu chứng nghẽn mạch máu chân
Biến chứng của cục máu đông ở chân là gì?
Nguyên nhân dẫn đến nghẽn mạch máu chân
Điều trị và quản lý nghẽn mạch máu chân
Các biện pháp ngăn ngừa nghẽn mạch máu chân
Ngăn ngừa tắc mạch máu chân với thuốc hoạt huyết Đông y

Nghẽn mạch máu chân là gì?

Nghẽn mạch máu chân hay còn gọi là huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới (DVT) là tình trạng các động mạch ở chân và bàn chân bị thu hẹp hoặc tắc nghẽn do sự tích tụ của chất béo gọi là mảng bám trên các thành mạch. 

Nơi phổ biến nhất để hình thành cục máu đông ở chân là trong các tĩnh mạch sâu lớn ở cẳng chân, đùi hoặc xương chậu.

Các cục máu đông hình thành có thể vỡ ra, di chuyển đến các bộ phận khác của cơ thể như phổi (thuyên tắc phổi) và ngăn chặn lưu lượng máu.

Lòng mạch bị thu hẹp và bít tắc gây cản trở dòng chảy của máu, khiến máu tích tụ trong lòng mạch dẫn đến tăng áp lực lên thành mạch và tạo ra hàng loạt triệu chứng khó chịu.

Khi các động mạch bị thu hẹp, lượng máu cung cấp cho các cơ và mô ở chân và bàn chân sẽ giảm, gây đau đớn, khả năng lành vết thương kém và trong trường hợp nghiêm trọng là chết mô hoặc hoại tử.

Huyết khối tĩnh mạch chi dưới là một biểu hiện của chứng xơ vữa động mạch: động mạch xơ cứng và thu hẹp do tích tụ mảng bám. 

Xơ vữa động mạch là một bệnh hệ thống xảy ra khắp cơ thể, ảnh hưởng tới khoảng một phần ba dân số thế giới  

Những người mắc bệnh động mạch chi dưới thường mắc các vấn đề về tim mạch khác do xơ vữa động mạch, chẳng hạn như bệnh động mạch cảnh và bệnh tim.

Nghẽn mạch máu chân do các cục máu đông hình thành trong lòng mạch

Triệu chứng nghẽn mạch máu chân

Các triệu chứng xảy ra với mức độ từ nhẹ đến nghiêm trọng, khác nhau ở từng người. 

Biểu hiện đặc trưng gồm:

• Đau chân hoặc khó chịu có thể có cảm giác như bị kéo cơ, căng cứng, chuột rút hoặc đau nhức
• Sưng ở chân
• Chỗ đau bị đỏ hoặc đổi màu
• Vùng bị ảnh hưởng có cảm giác ấm áp khi chạm vào
• Tĩnh mạch nổi rõ
• Mệt mỏi hoặc nặng nề ở chân

Biến chứng của cục máu đông ở chân là gì?

Các cục máu đông vỡ ra, di chuyển lên phổi, gây tình trạng thuyên tắc phổi với các dấu hiệu chính là:

• Khó thở đột ngột
• Đau ngực trầm trọng hơn khi cố gắng thở sâu
• Ho đột ngột, tiết ra chất nhầy có máu
• Nhịp tim nhanh
• Chóng mặt hoặc mất ý thức

Nguyên nhân dẫn đến nghẽn mạch máu chân

Nguyên nhân chính làm cho mạch máu chân bị tắc nghẽn là do sự hình thành của cá cục máu đông chiếm diện tích trong lòng mạch và cản trở dòng máu di chuyển trong lòng mạch.

Các cục máu đông hình thành khi một sự cố như chấn thương hoặc phẫu thuật ở hông hoặc chân gây tổn thương niêm mạc mạch máu khiến nó bị thu hẹp. 

Chúng cũng có thể phát triển khi các thành phần trong máu thay đổi khiến việc hình thành cục máu đông hình thành dễ dàng. 

Yếu tố làm tăng nguy cơ hình thành huyết khối ở chân là:

• Rối loạn đông máu di truyền
• Tiền sử gia đình mắc huyết khối tĩnh mạch sâu hoặc tắc mạch phổi
• Mất nước do không uống đủ nước
• Bất động kéo dài do bệnh tật, chấn thương, di chuyển kéo dài hoặc lối sống ít vận động
• Phẫu thuật gần đây hoặc chấn thương thể chất
• Dùng hormone trong thuốc tránh thai nội tiết tố hoặc liệu pháp thay thế hormone sau mãn kinh (HRT)
• Hút thuốc
• Người thừa cân/béo phì
• Một số tình trạng bệnh lý gây viêm mãn tính như tiểu đường, ung thư tăng huyết áp (huyết áp cao) hoặc cholesterol cao
• Người trên 60 tuổi
• Ống thông đặt trong tĩnh mạch trung tâm (cánh tay hoặc chân)

Điều trị và quản lý nghẽn mạch máu chân

Việc điều trị cục máu đông phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm vị trí và mức độ nghiêm trọng của cục máu đông, sự hiện diện của bất kỳ tình trạng tiềm ẩn nào và sức khỏe tổng thể của người bệnh.

Dưới đây là một số lựa chọn điều trị phổ biến cho cục máu đông:

• Thuốc chống đông máu: bao gồm warfarin, heparin và thuốc chống đông máu đường uống trực tiếp (DOAC), như apixaban, rivaroxaban và dabigatran.
• Liệu pháp tiêu huyết khối: Trong một số trường hợp, thuốc tiêu huyết khối được chỉ định trong trường hợp cục máu đông nghiêm trọng hoặc đe dọa tính mạng. 
• Vớ nén: Những chiếc vớ bó sát này giúp cải thiện lưu lượng máu ở chân và giảm nguy cơ hình thành cục máu đông. Chúng gây áp lực lên chân, thúc đẩy tuần hoàn và ngăn máu tụ lại.
• Bộ lọc tĩnh mạch chủ dưới (IVC): bộ lọc IVC được chèn vào tĩnh mạch lớn ở giữa cơ thể. Thiết bị này giúp bẫy các cục máu đông và ngăn chúng đến phổi.
• Can thiệp phẫu thuật: Phẫu thuật loại bỏ cục máu đông và huyết khối được chỉ định với những cục máu đông lớn, gây ra các triệu chứng nghiêm trọng hoặc không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác 

Cách đeo vớ nén tĩnh mạch

Các biện pháp ngăn ngừa nghẽn mạch máu chân

Có một số biện pháp thay đổi lối sống có thể làm để giảm nguy cơ hình thành cục máu đông, bao gồm:

• Tránh bất động kéo dài: Ngồi hoặc đứng kéo dài có thể cản trở lưu lượng máu và làm tăng nguy cơ đông máu.
• Bổ sung đủ nước: Uống đủ 2l nước mỗi ngày giúp duy trì độ nhớt và lưu thông máu.
• Bỏ thuốc lá: Hút thuốc làm tổn thương mạch máu và làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.
• Kiểm soát tốt các bệnh lý tiềm ẩn: Một số tình trạng bệnh lý nhất định, chẳng hạn như béo phì, tăng huyết áp, tiểu đường và rối loạn đông máu, có thể làm tăng nguy cơ đông máu.
• Mang vớ nén: Vớ nén giúp cải thiện lưu lượng máu ở chân và giảm nguy cơ hình thành cục máu đông, đặc biệt đối với những người có nguy cơ hình thành cục máu đông cao hơn.

Ngăn ngừa tắc mạch máu chân với thuốc hoạt huyết Đông y

Nguyên nhân tắc nghẽn mạch máu do khí huyết kém, lưu thông máu bị cản trở, tà khí tích tụ gây sưng đau và tổn thương ở chân.

Đông y điều trị các bệnh huyết ứ, tắc nghẽn mạch máu bằng cách bổ huyết, hoạt huyết, thúc đẩy khí đem huyết và dinh lưu thông toàn thân một cách thông suốt, dễ dàng.

Các vị thuốc được phối hợp với nhau nhằm mang tới công dụng chính là trục ứ, khử ứ, tăng lưu lượng máu đến các chi, giảm đau và cải thiện triệu chứng huyết khối tĩnh mạch sâu.

Thuốc hoạt huyết Đông y thường được dùng trong các trường hợp huyết hư, ứ trệ; phòng ngừa và điều trị thiểu năng tuần hoàn não (mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt, mất thăng bằng, hoa mắt, ngủ không ngon, suy giảm trí nhớ, suy nhược thần kinh), thiểu năng tuần hoàn ngoại vi (đau mỏi vai gáy, tê cứng cổ, đau cách hồi, đau cơ, tê bì chân tay) thể huyết ứ; rối loạn kinh nguyệt, đau bụng kinh do huyết ứ; hỗ trợ phòng ngừa và điều trị xơ vữa động mạch, bệnh mạch vành, nghẽn mạch, tai biến mạch máu não.

Thuốc hoạt huyết Đông y (ví dụ như Hoạt Huyết Nhất Nhất) hiện có bán ở hầu hết các nhà thuốc trên toàn quốc, bạn có thể tham khảo sử dụng.