Bé gái tử vong thương tâm vì rối loạn tâm thần học đường

Bệnh nhi vào Bệnh viện Nhi Trung ương cách đây hơn 1 tháng. TS.BS Đỗ Minh Loan, Trưởng khoa sức khỏe vị thành niên thuộc Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết khi gia đình yêu cầu em phải làm bản kiểm điểm, cô bé này thắt cổ tự tử.

"Bé gái được đưa đến bệnh viện trong tình trạng phải thở ô-xy tuy nhiên đã quá muộn, chúng tôi không thể cứu được bé", TS Loan cho biết về một ca bị rối loạn tâm thần học đường trong chiều 24/11. TS, BS Đỗ Minh Loan cho hay đặc điểm rối loạn tâm thần học đường thường gặp gồm rối loạn lo âu và rối loạn tăng động giảm chú ý.

Nhiều gia đình khi đưa các cháu đến khám đều cho rằng "con mình không có vấn đề gì nghiêm trọng". Tuy nhiên, khi làm việc với các em nhỏ, các bác sĩ mới nhận ra rất nhiều điều bất ổn như stress, sang chấn tâm lý từ chính môi trường học tập và cuộc sống gia đình của các em. Hầu hết các ca đến khám tại khoa đều ở trong tình trạng mắc các rối loạn tâm lý vừa và nặng.

TS.BS Đỗ Minh Loan trò chuyện, động viên một bệnh nhi đang điều trị tại Khoa Sức khỏe vị thành niên thuộc Bệnh viện Nhi Trung ương. Ảnh: K.Chi

Theo Tổ chức Y tế thế giới 20% trẻ em và vị thành niên có rối loạn tâm thần, 50% khởi phát ở độ tuổi 14. Trầm cảm là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây bệnh tật và tàn tật ở trẻ vị thành niên. Tự tử là nguyên nhân thứ ba gây tử vong ở lứa tuổi 15-19.

Theo nghiên cứu gần đây nhất, tại Việt Nam, tỷ lệ mắc rối loạn tâm thần giao động từ 8-29% ở trẻ em và vị thành niên.

Năm 2019, kết quả cuộc khảo sát với 834 học sinh tại Hà Nội và 726 học sinh tại Hưng Yên do Bệnh viện Nhi Trung ương tiến hành cho thấy tỷ lệ trẻ trầm cảm với các mức độ khác nhau ở Hà Nội và Hưng Yên lần lượt là 31,3% - 18,6%; Tỷ lệ trẻ lo âu 42,6% - 36,5%; Tỷ lệ trẻ stress là 38,8% - 21,8%.

Theo BS Loan, ở các khu đô thị lớn, tỷ lệ rối loạn tâm thần có vẻ có xu hướng cao hơn ở tỉnh, thành khác. Trẻ nữ tỷ lệ lo âu trầm cảm, sang chấn tâm lý cao hơn so với trẻ nam. Trẻ trong gia đình có mâu thuẫn, tỷ lệ rối loạn cao hơn so với các em trong gia đình có sự hòa hợp.

GS.TS Lê Thanh Hải, Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương, cho hay trẻ em là đối tượng phát triển tâm sinh lý chưa hoàn thiện nên dễ gặp những rối loạn tuổi học đường. Nếu không phát hiện sớm, can thiệp sớm đúng cách sẽ để lại hậu quả vô cùng to lớn, học hành sút kém, rối loạn hành vi và rối loạn về tâm thần.

Các bác sĩ cũng cho hay, nhiều bậc phụ huynh thường coi những biến đổi tâm lý của trẻ em nhiều khi là do "phản ứng thái quá vì căng thẳng" hoặc cho rằng đó là "tâm lý tuổi dậy thì". Đến khi trẻ có những phản ứng gây nguy hiểm tính mạng, việc can thiệp đã quá muộn.

BS Đỗ Minh Loan thông tin một số trường đã có Phòng tham vấn tâm lý học đường với các cán bộ tâm lý có khả năng hỗ trợ các vấn đề tâm lý không quá phức tạp, giúp các em học sinh được tiếp cận với các chương trình phòng ngừa sớm và ngay tại trường học. 62-71% học sinh mong muốn có chuyên gia tư vấn trong trường học. Các mạng lưới tâm lý học đường được kết nối với các cơ sở y tế.

Tuy nhiên, việc này chưa được triển khai đồng đều tại các trường học, sự gắn kết vẫn còn lỏng lẻo. Khoa Sức khỏe vị thành niên thời gian qua đã gửi công văn tới các trường thiết lập mạng lưới y tế - giáo dục để khi có vấn đề phức tạp về tâm lý của trẻ em, khoa sẵn sàng tiếp nhận điều trị.