Bạn có biết: Mối nguy hiểm của trĩ độ 4?

Trĩ độ 4 tiềm ẩn nhiều biến chứng nếu không được điều trị

Bệnh trĩ độ 4 là gì?

Bệnh trĩ, hay còn gọi là bệnh lòi dom theo dân gian, là tình trạng các đám rối tĩnh mạch ở vùng hậu môn - trực tràng bị giãn quá mức, phồng lên tạo thành các búi trĩ. Bệnh được phân chia thành 4 cấp độ dựa trên mức độ sa của búi trĩ, trong đó trĩ độ 4 là giai đoạn tiến triển nặng nhất.

Ở giai đoạn này, búi trĩ đã sa thường trực ra ngoài hậu môn và không thể tự co vào hoặc dùng tay đẩy vào được nữa. Tình trạng này không chỉ gây ra sự bất tiện, vướng víu trong sinh hoạt hàng ngày mà còn đi kèm với những triệu chứng gây đau đớn và tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe Việc nhận diện chính xác các dấu hiệu của trĩ độ 4 là vô cùng quan trọng để có hướng xử trí kịp thời, tránh để bệnh diễn tiến phức tạp hơn.

Trĩ độ 4 là cấp độ nặng nhất của trĩ nội

Các dấu hiệu đặc trưng của trĩ độ 4

Khi bệnh trĩ đã bước sang giai đoạn 4, các triệu chứng trở nên rõ ràng và nghiêm trọng hơn rất nhiều so với các cấp độ trước. Người bệnh cần chú ý đến các biểu hiện sau đây:

• Sa búi trĩ thường trực: Đây là dấu hiệu nhận biết cốt lõi của trĩ độ 4. Búi trĩ nằm hoàn toàn bên ngoài hậu môn, ngay cả khi người bệnh không đi đại tiện. Việc búi trĩ sa ra ngoài liên tục gây cảm giác cộm, vướng víu, khó chịu khi đi lại, ngồi hoặc thậm chí là khi mặc quần áo.
• Chảy máu nhiều: Máu có thể xuất hiện dưới dạng chảy thành giọt, thành tia khi đi đại tiện, hoặc thấm ướt giấy vệ sinh và dính trên đồ lót. Tình trạng chảy máu kéo dài có thể dẫn đến thiếu máu mạn tính, với các biểu hiện như da xanh xao, mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt.
• Đau rát dữ dội: Búi trĩ bị sa ra ngoài, cọ xát liên tục với quần áo và có thể bị nghẹt bởi cơ vòng hậu môn, gây ra cảm giác đau nhức, bỏng rát. Cơn đau tăng lên khi đi đại tiện, khi ngồi hoặc khi có sự vận động mạnh.
• Tiết dịch và ngứa ngáy: Bề mặt búi trĩ sa ra ngoài thường xuyên tiết dịch nhầy, gây ẩm ướt, kích ứng vùng da quanh hậu môn. Môi trường ẩm ướt này tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, gây viêm nhiễm và cảm giác ngứa ngáy rất khó chịu.

Những triệu chứng này không chỉ ảnh hưởng đến thể chất mà còn tác động tiêu cực đến tâm lý, làm giảm sút chất lượng cuộc sống của người bệnh. Nếu bạn đang gặp phải những dấu hiệu trên, việc tìm đến các cơ sở y tế để được thăm khám và tư vấn là hết sức cần thiết.

Nguyên nhân hình thành trĩ độ 4

Trĩ độ 4 không xuất hiện một cách đột ngột mà là kết quả của một quá trình bệnh lý kéo dài, thường bắt nguồn từ các cấp độ nhẹ hơn không được quan tâm và xử trí đúng cách. Có nhiều yếu tố nguy cơ góp phần thúc đẩy bệnh trĩ tiến triển nặng, trong đó nổi bật là:

• Táo bón kinh niên: Đây được xem là nguyên nhân hàng đầu. Khi bị táo bón, người bệnh phải rặn mạnh lúc đi đại tiện, làm tăng áp lực lên các tĩnh mạch ở hậu môn, khiến chúng dễ dàng bị phình giãn và sa xuống.
• Thói quen sinh hoạt không khoa học: Việc ngồi hoặc đứng quá lâu trong một tư thế, đặc biệt là ở những người làm công việc văn phòng, lái xe, thợ may... làm cho máu khó lưu thông, ứ trệ tại vùng xương chậu và hậu môn, tạo điều kiện cho búi trĩ hình thành và phát triển.
• Chế độ ăn uống thiếu cân bằng: Một chế độ ăn thiếu chất xơ, ít rau xanh, trái cây nhưng lại tiêu thụ nhiều đồ ăn cay nóng, dầu mỡ, chất kích thích sẽ làm tăng nguy cơ táo bón và khiến tình trạng trĩ trở nên trầm trọng hơn.
• Lười vận động: Ít hoạt động thể chất làm giảm nhu động ruột, gây khó khăn cho việc tiêu hóa và bài tiết, đồng thời làm suy yếu hệ thống tĩnh mạch.
• Các yếu tố khác: Tuổi tác cao (sự lão hóa làm suy yếu các mô liên kết), béo phì (tăng áp lực ổ bụng), hoặc các công việc đòi hỏi phải mang vác nặng cũng là những yếu tố góp phần vào sự phát triển của bệnh.

Những biến chứng khó lường từ trĩ độ 4

Khi không được can thiệp kịp thời, trĩ độ 4 có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng người bệnh.

• Tắc mạch búi trĩ: Là tình trạng các cục máu đông hình thành bên trong búi trĩ, làm cho búi trĩ sưng to, cứng và có màu tím sẫm. Tắc mạch gây ra cơn đau dữ dội, liên tục, khiến người bệnh không thể ngồi hoặc đi lại bình thường.
• Nghẹt búi trĩ: Xảy ra khi búi trĩ sa ra ngoài và bị cơ vòng hậu môn siết chặt, cản trở máu lưu thông. Nếu không được xử trí sớm, tình trạng này có thể dẫn đến hoại tử.
• Hoại tử búi trĩ: Khi búi trĩ bị nghẹt quá lâu, không được cung cấp máu, các mô sẽ chết đi, chuyển sang màu đen, lở loét và có mùi hôi thối. Đây là một biến chứng rất nguy hiểm, có nguy cơ cao gây nhiễm trùng huyết.
• Nhiễm trùng: Búi trĩ bị tổn thương, lở loét là cửa ngõ cho vi khuẩn từ phân và môi trường bên ngoài xâm nhập, gây viêm nhiễm tại chỗ, áp-xe hậu môn, thậm chí lan rộng gây nhiễm trùng máu, đe dọa tính mạng.

Những biến chứng này cho thấy mức độ nghiêm trọng của trĩ độ 4 và nhấn mạnh sự cần thiết của việc thăm khám sớm để có biện pháp can thiệp phù hợp.

Giải pháp điều trị bệnh trĩ

1. Xây dựng lối sống và chế độ ăn uống khoa học

Đối với trĩ độ 4, các biện pháp can thiệp y tế chuyên sâu thường được chỉ định. Tuy nhiên, việc thay đổi lối sống và chế độ ăn uống đóng vai trò nền tảng trong việc hỗ trợ cải thiện các triệu chứng khó chịu và quan trọng hơn là phòng ngừa bệnh quay trở lại sau khi đã được xử lý.

• Một chế độ ăn giàu chất xơ từ rau xanh (súp lơ, rau bina), trái cây (đu đủ, chuối) và ngũ cốc nguyên hạt (yến mạch, gạo lứt) giúp làm mềm phân, giảm táo bón.
• Uống đủ 2 lít nước mỗi ngày cũng là yếu tố then chốt để hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru.
• Bên cạnh đó, việc duy trì một thói quen vận động đều đặn với các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, bơi lội giúp tăng cường tuần hoàn máu, giảm áp lực lên vùng hậu môn.
• Cần tránh các hoạt động gắng sức như cử tạ, gập bụng.
• Tập thói quen đi đại tiện vào một giờ cố định, không ngồi quá lâu và không rặn mạnh cũng là những thay đổi nhỏ nhưng mang lại hiệu quả lớn.

Lối sống lành mạnh giúp ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh trĩ

2. Vai trò của thảo dược trong điều trị bệnh trĩ

Bên cạnh việc điều chỉnh lối sống, y học cổ truyền cũng mang đến giải pháp từ thảo dược thiên nhiên, tác động vào căn nguyên của bệnh. Việc kết hợp các vị thuốc có tác dụng kiện tỳ, bổ khí, thăng dương, hoạt huyết và chỉ huyết có thể mang lại hiệu quả tích cực. Một số dược liệu quý thường được sử dụng bao gồm:

• Nhóm bổ khí, thăng dương: Hoàng kỳ, Đảng sâm, Thăng ma, Sài hồ có tác dụng bồi bổ tỳ vị, tăng cường sức mạnh của các cơ và dây chằng ở hậu môn, từ đó hỗ trợ làm co dần búi trĩ.
• Nhóm hoạt huyết, chỉ huyết: Đương quy vừa có tác dụng bổ huyết, vừa giúp hoạt huyết, giảm ứ trệ, làm bền vững thành mạch, hỗ trợ quá trình cầm máu.
• Nhóm kiện tỳ, trừ thấp: Bạch truật, Trần bì, Cam thảo, Ý dĩ, Hạt sen giúp cải thiện chức năng tiêu hóa, làm cho phân thành khuôn, giảm tình trạng tiêu chảy hay táo bón, từ đó giảm áp lực lên hậu môn.

Việc sử dụng các sản phẩm chứa những thành phần này cần tuân thủ theo liều lượng khuyến nghị. Thông thường, đối với các trường hợp cấp tính, liều dùng sẽ cao hơn. Để đạt hiệu quả tốt, các liệu pháp thảo dược thường được khuyên dùng theo từng đợt, ví dụ từ 10-15 ngày mỗi tháng. 

Khi nào cần can thiệp ngoại khoa?

Đối với bệnh trĩ ở giai đoạn 4, khi búi trĩ đã sa thường trực bên ngoài hậu môn và gây ra các biến chứng như tắc mạch, nghẹt, hoại tử, hoặc chảy máu nghiêm trọng, các phương pháp điều trị nội khoa và thay đổi lối sống thường chỉ có tác dụng hỗ trợ giảm nhẹ triệu chứng chứ khó giải quyết được vấn đề. Lúc này, can thiệp ngoại khoa (phẫu thuật) thường là phương pháp được các bác sĩ chỉ định. Mục tiêu của phẫu thuật là loại bỏ các búi trĩ đã sa, giải quyết tình trạng đau đớn, chảy máu và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Hiện nay có nhiều phương pháp phẫu thuật trĩ khác nhau như phương pháp cắt trĩ kinh điển (Milligan-Morgan, Ferguson), phẫu thuật Longo, sử dụng laser, sóng cao tần... Mỗi phương pháp đều có những ưu và nhược điểm riêng, và bác sĩ sẽ dựa vào tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân để đưa ra chỉ định phù hợp nhất. Việc phẫu thuật giúp loại bỏ búi trĩ hiện tại, nhưng điều quan trọng cần nhớ là nó không tác động vào nguyên nhân sâu xa gây ra bệnh. Nếu không có biện pháp phòng ngừa tích cực, bệnh vẫn có khả năng quay trở lại.

Làm thế nào để phòng ngừa bệnh trĩ tái phát?

Phòng ngừa tái phát sau phẫu thuật hoặc sau khi các triệu chứng cấp tính đã được kiểm soát là một quá trình lâu dài và đòi hỏi sự kiên trì. Đây là yếu tố quyết định đến chất lượng cuộc sống của người bệnh trong tương lai.

• Duy trì lối sống khoa học: Đây là nguyên tắc vàng. Việc tiếp tục duy trì chế độ ăn nhiều chất xơ, uống đủ nước, và vận động thể chất hợp lý là bắt buộc. Cần xem đây là một thói quen sống hàng ngày chứ không phải là một giải pháp tạm thời.
• Chăm sóc vùng hậu môn đúng cách: Giữ vệ sinh sạch sẽ, đặc biệt là sau mỗi lần đi đại tiện. Có thể ngâm hậu môn trong nước ấm để giúp làm dịu, giảm sưng và thúc đẩy tuần hoàn máu.
• Sử dụng các biện pháp hỗ trợ từ thảo dược để dự phòng: Sau khi tình trạng cấp tính đã qua, việc duy trì sức khỏe của hệ tiêu hóa và sự bền vững của thành tĩnh mạch là rất quan trọng. Sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc từ dược liệu với các thành phần như Hoàng kỳ, Đương quy, Bạch truật… có thể là một phương pháp hỗ trợ hữu ích. Các thảo dược này giúp bồi bổ khí huyết, tăng cường sức bền thành mạch, và nhuận tràng một cách nhẹ nhàng. Liều dùng cho mục đích dự phòng thường thấp hơn liều dùng trong giai đoạn cấp tính và nên được duy trì định kỳ theo từng đợt để củng cố hiệu quả.

Việc thăm khám sức khỏe định kỳ cũng giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và có biện pháp can thiệp kịp thời. Phòng ngừa là một quá trình liên tục, đòi hỏi sự chủ động và tuân thủ nghiêm ngặt từ phía người bệnh.

Lời kết

Trĩ độ 4 là một tình trạng y tế phức tạp, ảnh hưởng lớn đến cuộc sống. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu, hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các biện pháp phòng ngừa, hỗ trợ cải thiện triệu chứng một cách chủ động là chìa khóa để kiểm soát bệnh. Đừng ngần ngại tìm đến sự tư vấn của các chuyên gia y tế khi có bất kỳ dấu hiệu nào của bệnh.