6 lý do khiến đường cao tốc Dubai vừa rẻ vừa bền gấp 5 lần Việt Nam

Chuyện về chi phí làm đường cao tốc Việt Nam tăng cao, thậm chí cao gấp nhiều lần so với các quốc gia trong khu vực như Trung Quốc Thái Lan, Indonesia, Malaysia... gấp 3 lần một quốc gia giàu có, hiện đại và phát triển như Mỹ là thực tế xảy ra trong nhiều năm qua.

Trong báo cáo đánh giá chi tiêu công trong ngành giao thông do Chính phủ Việt Nam và World Bank (WB) vừa được công bố mới đây, những nguyên nhân dẫn đến tình trạng chi phí làm đường tại Việt Nam cao hơn các quốc gia trong khu vực đã phần nào được làm sáng tỏ.

 Con đường xuyên Emirates - một đại lộ với 12 làn xe tốn 4 triệu USD cho 1 km đường. Ảnh: Internet

Sáu nguyên nhân được đưa ra gồm: lề đường được gia cố mặt rất rộng, chiếm 30% chi phí làm đường; tình trạng chậm tiến độ diễn ra thường xuyên; tổng số lượng dự thầu thấp và thiếu cạnh tranh nên khó có thể giảm chi phí; kinh nghiệm làm đường cao tốc ít; mặt bằng giá xây dựng chịu nhiều biến động; vấn đề quản lý dự án kém, nhiều khúc mắc.

Chuyên gia giao thông Phạm Sanh cũng cho rằng, quản lý yếu kém, không đấu thầu, là vốn đầu tư công nên không có kiểm soát, giám sát nghiêm túc đã đẩy suất đầu tư đường cao tốc ở VN lên cao.

“Sơ hở nguyên cả một quy trình, từ khâu đánh giá định mức, cơ cấu tính toán giá trực tiếp và gián tiếp đã không chính xác, lại buông lỏng cả quá trình kiểm tra, thanh tra nên mới dẫn đến tình trạng tiền đầu tư càng ngày càng tăng mà chất lượng lại đi xuống”, ông Sanh nói.

Theo ông Nguyễn Xuân Thành - chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, cho hay chỉ cần so sánh chi phí xây dựng đường cao tốc ở VN với Mỹ và Trung Quốc có thể thấy chi phí xây dựng hạ tầng giao thông ở VN cao như thế nào. 

Tuyến cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây - Ảnh: VEC E

Đường cao tốc TP.HCM - Trung Lương là đường cao tốc đúng chuẩn đầu tiên của VN có chi phí 9,9 triệu USD/km cho bốn làn xe cơ giới. Đường cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây được xây dựng với chi phí cũng lên tới 18,3 triệu USD/km.

Đường cao tốc Bến Lức - Long Thành có chi phí xây dựng dự kiến lên tới 28,2 triệu USD/km. Trong khi đó, số liệu thống kê chi phí xây dựng đường cao tốc tại Trung Quốc chỉ khoảng 6 triệu USD/km, tại Mỹ chỉ khoảng 8 triệu USD/km. 

Ông Nguyễn Quang Khai, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Các tiểu vương quốc Ả-rập thống nhất (UAE) đã từng nhận xét: Con đường xuyên Emirates - một đại lộ với 12 làn xe (mỗi bên 6 làn) đẹp như mơ, không hạn chế tốc độ, chi phí xây dựng tiêu tốn 4 triệu USD cho 1 km đường. Vậy mà ở Việt Nam, chi phí xây đường trung bình gấp 5 lần con số trên, tới 20 triệu USD/km.

"Tuổi thọ đường của Dubai là 50 năm, còn đường Việt Nam chạy xe 2 năm đã hỏng. Như vậy làm sao Việt Nam phát triển được?", ông Khai trăn trở.