Tại sao Hà Nội lại phải trải qua những ngày "nóng phát điên" kỷ lục trong 46 năm?

Tại Hà Nội ngày 2/6 ở quận Hà Đông nắng nóng ghi nhận mốc chưa từng có là 41,5 độ C. Chiều qua, con số này đã đạt kỷ lục mới 42 độ. khi mức nhiệt cao nhất tại đây ghi nhận mới dừng ở 39,8 độ (năm 2008) và mức cao nhất tại Hà Nội nói chung mới dừng ở 40,4 độ (1971).

Điều đặc biệt, trong hầu hết các đợt nắng nóng, các tỉnh Tây Bắc Bộ hay Bắc Trung Bộ mới là "chảo lửa" thì lần này, thủ đô Hà Nội và các tỉnh Bắc Bộ là những nơi nóng nhất.

Ông Lê Thanh Hải, Phó TGĐ Trung tâm Khí tượng thủy văn quốc gia giải thích, những lần trước, chủ yếu là áp thấp nóng phía Tây, nên trọng tâm nắng nóng thường đổ về các tỉnh Điện Biên, Sơn La và các huyện Tương Dương, Quỳ Hợp, Con Cuông (Nghệ An).

Hiệu ứng bê tông, thiếu cây xanh trong thành phố là nguyên nhân khiến nắng nóng Hà Nội thêm "đổ lửa". Ảnh: aFamily

Lần này sở dĩ có sự "bất thường" do một vùng áp thấp nóng hình thành ngay trên Bắc Bộ, tạo ra nắng nóng gay gắt.

"Trong đợt này, Hà Đông là điểm nóng nhất. Nhiệt độ quan trắc được lên tới 42 độ là vô tiền khoáng hậu", ông Hải nhận định.

Tuy nhiên ông Hải cho rằng, khi so sánh nhiệt độ phải có sự đồng nhất về môi trường. Tại trạm Hà Đông cách đây 20 năm là giữa cánh đồng, giờ xung quanh toàn nhà cao tầng nên nhiệt độ sẽ cao hơn do hiệu ứng đô thị.

Ông cho biết, ngay ở Hà Nội, nếu so nội thành với các vùng ven, ngoại ô cũng đã có thể chênh lệch từ 0,5-1 độ C do trong thành phố nhiều nhà bê tông, mặt đường nhựa, ít cây xanh.

Nếu so với các vùng núi cao như Ba Vì hay những khu vực có nhiều hồ nước lẫn cây xanh thì nhiệt độ tại đây có thể thấp hơn nội thị từ 2-3 độ C.

Nhiệt độ mặt đường tại Hà Nội trong ngày nắng nóng cực điểm. Ảnh: 24h

Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn trung ương cho biết, nguyên của đợt nắng nóng đặc biệt gay gắt này là do tác động của vùng áp thấp nóng phía Tây kết hợp với hiệu ứng gió phơn (hay còn gọi là gió fơn, gió Lào) hoạt động mạnh.

Ngoài ra, do tác động của hiệu ứng bê tông, nhà kính, thiếu cây xanh trong thành phố mà sức nóng ở Hà Nội còn tăng thêm nhiều. Gạch, bê tông, đường nhựa... hấp thụ bức xạ Mặt trời rất tốt. Khi hấp thụ nhiệt, chúng sẽ nóng lên và toả lại nhiệt vào không khí. 

Cùng với việc lưu thông không khí trong thành phố kém (do nhiều nhà cao tầng mọc lên) nên sẽ làm giảm sự phân tán nhiệt, khiến không khí vừa nóng lại khô hơn.

Bên cạnh đó, một nguyên nhân khác nữa khiến Hà Nội phải chịu nắng nóng cực gay gắt là bởi nồng độ khí thải CO2 trong khí quyển không ngừng gia tăng. Nguyên nhân của điều này chủ yếu là do con người đốt nhiên liệu hóa thạch, nguồn thải công nghiệp và nông nghiệp.