Phía sau lệnh thiết quân luật bất ngờ của Tổng thống Hàn Quốc

Cảnh sát tập trung bên ngoài Quốc hội sau khi Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol ban bố thiết quân luật tại Seoul ngày 4/12. REUTERS/Kim Hong-Ji

Tuyên bố gây sốc trên đã khiến nhiều năm xung đột với những người phản đối trong nước, giới truyền thông và thậm chí cả đảng bảo thủ của ông lên đến đỉnh điểm và khiến tương lai chính trị của ông trở nên đáng ngờ.

Tổng thống Hàn Quốc đã chấp nhận gỡ thiết quân luật vài giờ sau khi quốc hội, gồm một số thành viên trong chính đảng của ông, bỏ phiếu ngăn chặn động thái này.

Một liên minh các nhà lập pháp từ các đảng đối lập cho biết họ có kế hoạch đề xuất một dự luật luận tội ông Yoon ngày 4/12 và dự luật này sẽ được bỏ phiếu trong vòng 72 giờ.

Ông Yoon giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống sít sao nhất trong lịch sử Hàn Quốc năm 2022 trong làn sóng bất bình về chính sách kinh tế, bê bối và chiến tranh giới tính, định hình lại tương lai chính trị của nền kinh tế lớn thứ 4 châu Á.

Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol phát biểu ban bố thiết quân luật tại Seoul, Hàn Quốc.
Ông được các nhà lãnh đạo phương Tây coi là đối tác trong nỗ lực do Mỹ lãnh đạo nhằm thống nhất các nền dân chủ.

Tuy nhiên, ngay cả khi ông nói về chính sách đối ngoại chia sẻ các giá trị dân chủ, ông Yoon vẫn phải hứng chịu ngày càng nhiều cáo buộc về sự lãnh đạo độc đoán trong nước và nỗi lo về các cuộc đàn áp dữ dội hơn đã nhen nhóm trong một thời gian.

Trong phiên điều trần phê chuẩn chức bộ trưởng quốc phòng vào tháng 9, Kim Yong-hyun, khi đó là giám đốc an ninh tổng thống của ông Yoon, đã bác bỏ những gợi ý của các nhà lập pháp đối lập rằng việc bổ nhiệm ông là một phần trong quá trình chuẩn bị ban bố thiết quân luật.

Người phát ngôn của Tổng thống Yoon đã không trả lời các cuộc gọi điện thoại liên tục vào thời điểm đó.

Động thái của ông Yoon diễn ra khi Hàn Quốc cố gắng củng cố vị thế của mình trước lễ nhậm chức ngày 20/1 của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump, người đã xung đột với người tiền nhiệm của ông Yoon về thương mại và chi trả cho quân đội Mỹ đồn trú tại Hàn Quốc.

"Đối với một tổng thống tập trung quá nhiều vào danh tiếng quốc tế của Hàn Quốc, điều này khiến Hàn Quốc trông rất bất ổn", Mason Richey, giáo sư tại Đại học Nghiên cứu nước ngoài Hankuk ở Seoul cho biết.

Theo giáo sư Richey, điều này sẽ có tác động tiêu cực đến thị trường tài chính và tiền tệ cũng như vị thế ngoại giao của Hàn Quốc trên thế giới

Một nhà ngoại giao phương Tây giấu tên cho biết tuyên bố thiết quân luật sẽ làm phức tạp thêm các cuộc thảo luận về việc Hàn Quốc tham gia nhiều nỗ lực ngoại giao đa quốc gia hơn.

Bà Jenny Town thuộc nhóm nghiên cứu Stimson Center có trụ sở tại Mỹ cho biết động thái này có vẻ "tuyệt vọng và nguy hiểm" và có thể báo hiệu sự khởi đầu cho hồi kết nhiệm kỳ tổng thống của ông Yoon.

"Ông ấy đã không được lòng dân, nhưng đây có thể chỉ là giọt nước tràn ly để thúc đẩy quá trình luận tội", bà nói.