Nấc cụt là hiện tượng sinh lý bình thường của cơ thể. Nó có thể xảy ra ở nhiều đối tượng khác nhau, từ trẻ em cho đến người lớn.Cơ chế gây ra nấc là do có sự kích thích lên cung phản xạ não - thần kinh hoành hoặc thần kinh hoành - cơ hoành. Khi cơ hoành bị co thắt khiến cho dây thanh âm bị đóng lại, lúc này sẽ tạo ra âm thanh đặc trưng mà chúng ta vẫn thường nghe thấy khi nấc.
Một cơn nấc thường kéo dài trung bình từ 5 đến 10 phút nhưng cũng có thể kéo dài đến vài giờ hoặc thậm chí đến vài ngày, đã có ghi nhận trong sách kỉ lục Guiness, cơn nấc kéo dài 68 năm của Charles Osborne (1894-1991). Tần số nấc thay đổi tùy từng người trung bình từ 2 đến 60 lần/ phút.
Có rất nhiều nguyên nhân gây nấc
- Dạ dày bị giãn căng: Sau khi ăn no, uống các loại nước có gas làm dạ dày bị giãn căng nhanh chóng tạo ra những cơn nấc ngắn, kéo dài không quá 48 giờ.
- Thay đổi nhiệt độ: Nhiệt độ thay đổi đột ngột tạo ra cơn nấc. Cơ chế gây ra nấc do nhiệt độ vẫn chưa rõ ràng.
- Căng thẳng: Cũng như sự thay đổi nhiệt độ, vẫn chưa tìm được mối liên quan giữa căng thẳng và cơn nấc cụt.
- Phẫu thuật: Sau khi phẫu thuật ở vùng ngực và bụng. Dây thần kinh phế vị, thần kinh hoành bị kích thích tạo ra nấc.
Mặc dù không ảnh hưởng tới sức khỏe tuy nhiên nấc cụt lại mang đến cảm giác khó chịu, không thoải mái. Nếu bạn thường xuyên bị nấc cụt thì hãy tham khảo ngay những cách chữa nấc đơn giản dưới đây:
Uống nước cũng là cách chữa nấc cụt hiệu quả mà không phải ai cũng biết. Cách làm này cũng rất đơn giản, bạn hãy ngậm một ngụm nước trong miệng, cúi người xuống rồi nuốt ngụm nước vào cổ họng theo chiều từ dưới lên. Hãy thực hiện liên tục nhiều lần như vậy để ngăn chặn cơn nấc. Bên cạnh đó súc miệng với nước nhiều lần cũng đem lại hiệu quả chữa nấc.
Đây là mẹo dân gian được các bà các mẹ thực hiện khi con cháu mình bị nấc cụt. Cơ chế là khi các hạt đường kích thích vào niêm mạc họng thực quản khiến các dây thần kinh tự thiết lập lại phản xạ, cơ hoành không còn co thắt liên tục và không tạo ra nấc.
Nếu bị nấc trong mùa hè, bạn có thể lấy ngày một viên đá nhỏ trong tủ lạnh để chữa cơn nấc của mình. Bạn ngậm trong miệng hoặc nhờ người bất ngờ xoa đá lên mặt giúp bạn ngừng nấc dễ dàng hơn. Nếu bạn cảm thấy quá lạnh khi bị đá chà lên thì lấy lớp vải mỏng bọc qua và chà lên mặt.
Khi bị nấc bạn hãy uống một ly nước mật ong. Mật ong có tác dụng kích thích các dây thần kinh phế vị truyền thẳng từ não xuống tới dạ dày. Theo nghiên cứu chứng minh, làm cách này khoảng vài lần sẽ đem lại hiệu quả. Để thực hiện bạn lấy một muỗng cà phê mật ong pha với nước ấm rồi khuấy đều lên và uống từ từ. Ngoài chữa nấc mật ong còn có tác dụng chống nhiễm trùng và làm dịu cơn ho.
Sử dụng túi giấy chữa nấc giúp làm tăng lượng khí CO2 trong máu. Khi đó cơ hoành bị tạo áp lực bắt buộc phải co bóp mạnh và kéo dài hơn để lấy oxy cho phổi. Bạn lấy một chiếc túi giấy sạch và túm chặt đầu túi quanh miệng, sau đó hít thở thật sâu và chậm rãi. Lưu ý là nếu cảm thấy chóng mặt và khó thở hãy dừng lại ngay nhé.
Bạn hít sâu và giữ hơi thở càng lâu càng tốt ít nhất là giữ được 10 giây, sau đó bạn thở ra bằng miệng nhẹ nhàng, làm lại nhiều lần cho đến khi ngừng nấc. Khi bạn thở sâu làm cho cơ hoành bị căng cứng và ngăn không cho cơ co lại. Đây là cách chữa nấc khá hiệu quả.
Bạn có thể áp dụng cách bịt cả hai tai của mình lại để chữa nấc cụt. Lấy hai ngón tay bịt vào hai bên tai, lưu ý làm nhẹ nhàng, khi đó các nhánh của dây thần kinh phế vị được mở rộng. Lúc này ngón tay khiến chúng được kích thích và làm ngừng cơn nấc nhanh chóng.
Để thực hiện bạn lấy hai ngón tay bịt hai tai và giữ yên trong khoảng thời gian là 5 phút. Sau đó lấy ngón tay đẩy thật nhẹ nhàng vào trong tai, tránh đẩy quá sâu vào bên trong làm tổn hại đến tai của bạn.
Khi lè lưỡi hết cỡ sẽ kích thích các dây thần kinh phế vị, khiến các dây thần kinh âm thanh giãn nở và làm giảm các cơn co thắt ở cơ hoành gây ra nấc cụt. Để thực hiện cách này bạn hãy chú ý làm khi không có ai nhìn hoặc đi đến một vị trí không người. Bạn có thể lè lưỡi hết cỡ và giữ trong khoảng 5 giây, sau đó tiếp tục lặp đi lặp lại khoảng 5 đến 6 lần để cho cơn nấc biến mất.
Dùng hai ngón tay ép mạnh vào động mạch cảnh hai bên gây ức chế lên dây thần kinh quặt ngược từ đó làm giảm kích thích co cơ hoành.
Cách chữa nấc cụt này nghe có vẻ hơi buồn cười và khó tin nhưng thực tế lại rất hiệu quả. Bởi vì phản ứng sợ hãi sẽ khiến các dây thần kinh gây nấc được kích thích. Nhiều người đã thực hiện cách này và khỏi nấc, vì thế nếu những cách trên không có tác dụng bạn có thể thử cách này.
Đây là những cách giúp bạn trả lời câu hỏi “Làm sao cho hết nấc cụt?”. Nhờ vậy, bạn đã loại bỏ được sự khó chịu không mong muốn. Nếu cơn nấc kéo dài quá 48 giờ hoặc hay tái phát thì đây là triệu chứng của bệnh, bạn cần đi khám tại các cơ sở y tế chuyên khoa để có hướng điều trị phù hợp.