Nghịch lý tại Viglacera: Lãi lớn nhưng thường xuyên chậm thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất?

Mới đây, tại Báo cáo kết quả tái giám sát về tình hình quản lý các dự án sử dụng đất chậm triển khai, vi phạm Luật Đất đai trên địa bàn thành phố, HĐND TP. Hà Nội đã chỉ ra nhiều tồn tại, sai phạm. Theo đó, từ thời điểm trước giám sát năm 2018 và phát sinh thêm từ năm 2018 đến nay cho, trên địa bàn thành phố có tới hơn 300 dự án chậm triển khai, vi phạm Luật Đất đai.

Một trong những “ông lớn” bị nhắc tên là Tổng Công ty Thủy tinh và Gốm xây dựng – Viglacera với sai phạm tại dự án Khu đô thị mới Đặng Xá II (nằm trên địa bàn các xã Đặng Xá - Cổ Bi - Phú Thị, huyện Gia Lâm, Hà Nội).

Theo đó, dự án Khu đô thị mới Đặng Xá II của Viglacera thuộc Danh mục các dự án chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính đến hết ngày 30/5/2021 và là 1 trong số 38 dự án nợ Ngân sách Nhà nước. Cụ thể, dự án này hiện đang có tổng nợ Ngân sách Nhà nước số tiền 30,161 tỷ đồng. Đây cũng là số tiền chậm nộp còn phải thu tính đến thời điểm cuối tháng 5/2021 và hiện đang trong quá trình chờ xử lý.

Khu đô thị mới Đặng Xá (huyện Gia Lâm, Hà Nội).

Được biết, dự án Khu đô thị Đặng Xá (huyện Gia Lâm, Hà Nội) do Tổng Công ty Viglacera là chủ đầu tư có tổng diện tích 69,6ha và được chia làm 2 giai đoạn. Trong đó, Khu đô thị mới Đặng Xá I có diện tích 30,6ha và Khu đô thị mới Đặng Xá II có diện tích 39ha. Ngoài chung cư thương mại, biệt thự, liền kề, Chủ đầu tư còn xây dựng nhiều tòa nhà ở xã hội dành cho người có thu nhập thấp.

Đáng chú ý, Khu đô thị Đặng Xá đã từng được nhắc đến như một “hình mẫu lý tưởng” trong việc xây dựng các khu nhà ở xã hội tập trung cho người có thu nhập thấp, nhằm đảm bảo an sinh xã hội. Năm 2018, Khu đô thị mới Đặng Xá của Viglacera thậm chí đã giành được giải "Nhà ở xã hội chất lượng nhất" trong giải thưởng bất động sản Quốc gia lần thứ nhất.

Tuy nhiên, ngay từ khi hoàn thành và đưa vào sử dụng, dự án Khu đô thị mới Đặng Xá đã vướng phải không ít “lùm xùm”. Và không chỉ tại Khu đô thị Đặng Xá, đây không phải lần đầu tiên Tổng công ty Viglacera bị các cơ quan quản lý Nhà nước nhắc tên vì những sai phạm liên quan đến việc chậm thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất.

Theo đó, thời điểm năm 2017, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã có Kết luận thanh tra về đầu tư xây dựng một số dự án phát triển nhà ở, khu đô thị và quỹ đất, quỹ nhà để lại từ các dự án đầu tư phát triển khu đô thị của TP. Hà Nội giai đoạn 2002-2014.

HĐND TP. Hà Nội mới đây đã chỉ rõ sai phạm của Tổng Công ty Viglacera tại dự án Khu đô thị mới Đặng Xá II

Báo cáo này hé lộ một số sai phạm tại dự án đầu tư xây dựng "Tổ hợp văn phòng, thương mại, khách sạn và nhà ở Viglacera" tại phường Trung Hoà (quận Cầu Giấy, Hà Nội) và phường Mễ Trì (quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) do Tổng công ty Viglacera làm chủ đầu tư. Dự án này được xây dựng trên diện tích đất hơn 39.000m2, có tổng mức đầu tư hơn 1.383 tỷ đồng và được thực hiện từ năm 2009-2014; sau đó đã được hoàn thành bàn giao và đưa vào sử dụng.

Từ năm 2008, UBND TP. Hà Nội đã có quyết định phê duyệt tiền sử dụng đất hơn 407,1 tỷ đồng đối với dự án này. Tiếp đó vào năm 2011, chủ đầu tư dự án phải nộp bổ sung hơn 94,6 tỷ đồng nghĩa vụ tài chính về đất do điều chỉnh nâng tầng.

Báo cáo của TTCP xác định: tại Tờ trình của Liên ngành về tính tiền sử dụng đất theo phương pháp thặng dư, khi xác định chi phí phát triển của dự án, liên ngành đã đưa khoản chi phí dự phòng không đúng với quy định của Bộ Tài chính, gây thất thu ngân sách Nhà nước. Do UBND TP.Hà Nội không yêu cầu cụ thể về việc thực hiện nghĩa vụ tài chính phải trích nộp quỹ đất hoặc quỹ nhà trong quyết định giao đất, nên khi thực hiện dự án, Tổng công ty Viglacera không thực hiện nghĩa vụ nộp quỹ đất.

Tương tự, TTCP cũng "điểm danh" những sai phạm trong việc xác định chi phí phát triển dự án trong quá trình tính tiền sử dụng đất không đúng quy định, gây thất thu Ngân sách Nhà nước tại một số dự án khác nằm trên địa bàn TP. Hà Nội do Tổng công ty Viglacera làm chủ đầu tư như: dự án Khu chức năng đô thị Tây Mỗ (quận Nam Từ Liêm); dự án Khu nhà ở Đại Mỗ (xã Đại Mỗ, quận Nam Từ Liêm); dự án Khu nhà ở tại 628 Hoàng Hoa Thám (quận Tây Hồ); dự án chung cư tại 671 Hoàng Hoa Thám (quận Ba Đình); dự án Khu đô thị mới Đặng Xá (huyện Gia Lâm)…

Tháng 3/2021, UBND TP. Hà Nội đã có Báo cáo kết quả thực hiện nội dung kết luận, kiến nghị của HĐND Thành phố về tình hình quản lý các dự án đầu tư vốn ngoài ngân sách sử dụng đất chậm triển khai, vi phạm Luật đất đai trên địa bàn TP. Hà Nội.

Nội dung báo cáo của UBND TP. Hà Nội rêu rõ: có đến 90 dự án trên địa bàn thành phố chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính. Và dự án Khu đô thị mới Đặng Xá II (huyện Gia Lâm) của Tổng Công ty Viglacera là một trong số đó với số tiền chậm nộp hơn là 30,161 tỷ đồng.