Một số sai lầm thường gặp khi tự đo SpO2 tại nhà

Máy đo SpO2 là một trong những thiết bị y tế cần có trong gia đình có người mắc covid-19 điều trị tại nhà. Đây là thiết bị đo độ bão hòa oxy trong máu, kết hợp đo nhịp tim thông qua đầu ngón tay. Thiết bị nhỏ gọn này hỗ trợ theo dõi và kiểm tra các chỉ số sức khỏe giúp bệnh nhân Covid-19 nhanh chóng phát hiện tình trạng thiếu oxy trong máu ngay cả khi cơ thể đang bình thường.

Bộ Y tế cho biết, nếu SpO2 > 96%, F0 được xếp vào nhóm mức độ nhẹ. SpO2 94-96% thuộc mức độ trung bình, SpO2 < 94% thuộc mức độ nặng (tuy nhiên việc phân loại mức độ bệnh ngoài dựa vào chỉ số Spo2 cần căn cứ vào triệu chứng lâm sàng như tình trạng suy hô hấp, suy tuần hoàn...)

Với F0 điều trị tại nhà, Bộ Y tế khuyến cáo khi SpO2 ≤ 96%, phải thông báo ngay với cơ sở quản lý người mắc Covid-19 tại nhà; trạm y tế xã, phường; hoặc trạm y tế lưu động, Trung tâm vận chuyển cấp cứu… để được xử trí kịp thời (trường hợp phát hiện chỉ số SpO2 bất thường cần đo lại lần 2 sau 30 giây đến 1 phút, khi đo yêu cầu giữ yên vị trí đo).

Có thể xảy ra sai số trong quá trình thực hiện tự đo SpO2 tại nhà. Ảnh minh họa

Việc sử dụng thiết bị đo SpO2 khá đơn giản nhưng cũng cần lưu ý vì có thể xảy ra sai số trong quá trình thực hiện. Chia sẻ với Vietnamnet, bác sĩ Hoàng Tuấn Thành, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương cho biết, trong quá trình tư vấn cho các bệnh nhân Covid-19 điều trị tại nhà đã gặp rất nhiều trường hợp bị sai lệch kết quả đo SpO2. Sự sai lệch kết quả này do một số nguyên nhân, cụ thể như:

Thứ nhất, chọn mua nhầm thiết bị, mua phải loại máy là hàng nhái hoặc hàng kém chất lượng. Bác sĩ khuyến cáo, người dân nên tìm hiểu kỹ, chỉ chọn mua các thiết bị đã được cấp phép lưu hành, có nguồn gốc rõ ràng, có giấy kiểm định chất lượng. Không nên mua hàng trôi nổi, không rõ nguồn gốc xuất xứ (lưu ý, những loại máy giá quá rẻ, chỉ vài chục nghìn đồng không thể là thiết bị đảm bảo chất lượng).

Thứ hai, với đối tượng F0 là trẻ em, nếu bé vận động, cử động tay chân liên tục trong lúc đo SpO2, độ chính xác cũng sẽ kém. Do đó, để kết quả hiển thị đúng nhất, cha mẹ có thể đo SpO2 ở thời điểm các cháu nghỉ ngơi như khi đã ngủ.

Bác sĩ Thành cũng lưu ý nhiều F0 gặp tình trạng sốt hay hạ thân nhiệt, hạ huyết áp (các bệnh lý gây co mạch ngoại vi), bệnh lý máu (như thiếu máu, Hemoglobin bất thường…), đo SpO2 sẽ khó khăn và không chính xác. Việc không để đầu ngón chạm tới điểm tận cùng của máy cũng có thể ảnh hưởng đến kết quả đo. Trường hợp không kẹp được thiết bị ở ngón tay, bệnh nhân có thể kẹp ở ngón chân.

Về số lần đo SpO2 mỗi ngày, theo bác sĩ Thành, bệnh nhân Covid-19 mức độ nhẹ có thể đo 2-3 lần/ngày. Tuy nhiên, nếu F0 bắt đầu có nhiều triệu chứng hơn, có biểu hiện nghi ngờ viêm phổi như thở nhanh, thở gắng sức (khó khăn trong việc thở, rút lõm ngực, phập phồng cánh mũi) cần đo tăng số lần, có thể đo 3-4 lần hoặc bất cứ khi nào thấy dấu hiệu bất thường để phát hiện sớm tình trạng nặng và đi viện kịp thời.

Trong quá trình đo, người dân cần lưu tâm đến một chỉ số quan trọng khác hiển thị trên máy đo SpO2 là mạch. Chỉ số này ở người bình thường là là 60-90. Ở một số trường hợp F0, dù kết quả đo SpO2 là 99% nhưng mạch tăng cao (>120 lần /phút) hay giảm (<50) cũng có thể là dấu hiệu bệnh đang tiến triển xấu đi. Nếu chỉ số mạch không trong ngưỡng thông thường nên nhờ các bác sĩ tư vấn.

Trong khi đó, trao đổi với báo SK&ĐS, BS Trần Thị Hải Ninh, Trưởng khoa Nội tổng hợp, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương, cho hay bình thường SpO2 trên 96%, nếu chỉ hít thở khí thở. Nếu SpO2 dưới 96% là một trong những dấu hiệu suy hô hấp, cần liên hệ y tế ngay.

Trước khi dùng thiết bị đo SpO2 nên xoa ấm bàn tay, cần để cố định bàn tay lên trên mặt bàn. Khi đo cố gắng không cử động trong vòng 1 phút để kết quả được chính xác hơn. Đối với chị em phụ nữ, không nên sơn móng tay vì khi sơn, tín hiệu nhận biết trên đầu cặp SpO2 không chính xác nữa, nên có thể chỉ số này bị hạ dù thực tế bệnh nhân không thiếu oxy.

Ngoài sơn móng tay, một số yếu tố có thể ảnh hưởng tới độ chính xác của máy đo SpO2 như người bệnh bị lạnh, huyết áp thấp, người bệnh cử động nhiều hay đo ở môi trường có ánh sáng chiếu trực tiếp.