Lắp điều hòa cho giống đào “độc nhất vô nhị”: Chỉ cho thuê chứ không bán

Nghệ nhân Lê Hàm bên vườn đào tiền tỷ của mình.

Đào quý, chỉ cho thuê chứ không bán

Chỉ vào gốc đào Thất thốn đang chờ đơm bông dịp Tết, nghệ nhân Lê Hàm (57 tuổi, ở Nhật Tân, Hà Nội) cho hay, đó là một trong số cây đã được ông chăm sóc suốt hơn 30 năm qua. Do đặc tính của loài đào này chăm sóc vất vả nên rất hiếm người đủ kiên nhẫn cũng như đam mê để trồng đào này.

Những giống đào bình thường, trồng 1-2 năm là có thể bán được, nhưng với giống đào Thất thốn thì 1-2 năm chỉ nhỏ bằng đầu ngón chân cái, 4-5 năm bằng bắp tay, nhưng từng đó thời gian vẫn chưa đạt tiêu chuẩn phục vụ người chơi.

Chăm sóc đào giống tại vườn ươm cũng khổ cực trăm bề, từ việc điều tiết nước, phân bón, cắt tỉa rồi tùy vào từng tuổi của gốc mà có chế độ chăm sóc khác nhau: “Nước để tưới đào Thất thốn phải qua bể lọc, chứ lấy nước giếng khoan, nước ao, hồ tưới… là cây chết ngay”, ông Hàm nói.

Thời gian để một cây đào Thất thốn dáng đẹp đến tay người chơi mất từ 10-20 năm. Chính vì thế nguyên tắc của nghệ nhân Lê Hàm là không bao giờ bán mà chỉ cho thuê: “Cây thấp nhất để thuê chơi Tết cũng 10 triệu đồng, còn cây đẹp thì lên đến vài chục triệu”, ông Hàm nói.

Để đánh giá một cây đào Thất thốn đẹp, có giá trị cao, ông Hàm cho biết, trước hết gốc phải phình to và cây đào phải có thế, ngoài ra đào cũng phải nhiều hoa.

Đặc tính sinh trưởng nên chăm sóc đào Thất thốn vô cùng khó khăn. Nếu không biết cách chăm, cây sẽ không bao giờ ra hoa, hoặc có ra thì cũng không đạt tiêu chuẩn. Đặc biệt, đây cũng là giống đào dễ chết hơn các loại đào khác khi gặp thời tiết bất thường.

Dịp cuối năm cũng là lúc ông Hàm bắt đầu ươm giống những cây đào Thất thốn mới. Đây là việc làm thường niên bởi như thế sẽ giúp chủ nhân gối vào những gốc đào chết hàng năm để vườn đào thành phẩm luôn duy trì trên 100 gốc phục vụ người dân mỗi dịp Tết.

“Năm nay thời tiết khắc nghiệt, vườn đào của tôi bị chết đến 50% cây đào lâu năm. Cũng may năm nào tôi cũng trồng cây mới nên không ảnh hưởng gì nhiều và vẫn phục vụ được những người đam mê với loài đào này”, ông Hàm nói.

Trong số những gốc đào bị chết do thời tiết trong năm nay, ông Hàm không khỏi tiếc nuối bởi có những gốc đã gắn bó với ông từ lúc ông mới bước vào nghề. Với người nghệ nhân, từng gốc đào quý hiếm chết khô như những vết dao cứa vào ruột gan.

Lắp điều hòa cho đào

Nhiều năm qua, bất kì ai chơi đào ở Hà Nội đều biết đến nghệ nhân Lê Hàm - người trồng và cho thuê đào Thất thốn - giống đào "độc nhất vô nhị" nổi tiếng một vùng.

Cứ mỗi dịp cuối năm, ông Hàm lại tất bật đánh chuyển 100 gốc đào Thất thốn từ ngoài vườn vào phòng lắp điều hoà để “chờ Tết”. Tại đây ông Hàm điều tiết nhiệt độ để đào Thất thốn nở đúng dịp Tết Nguyên Đán. Đây là loài đào quý hiếm nên xưa kia thường được tiến vua.

"Nếu đúng theo nhịp sinh trưởng thì đào Thất thốn chỉ ra hoa dịp Rằm tháng Giêng, nhưng thời điểm qua Tết ít người chơi nên những người làm đào như chúng tôi phải tự mình sáng tạo làm sao cho đào phải nở đúng dịp Tết”, ông Hàm nói.

Kinh phí tiền điện cho 7 chiếc điều hòa mỗi dịp Tết hết khoảng 100 triệu đồng.

Với diện tích hơn 1.000 m2, ông Hàm dựng được 7 phòng, mỗi phòng đều lắp 1 chiếc điều hòa hai chiều. Trước kia việc điều tiết để gốc đào đơm hoa, nảy lộc đúng dịp Tết vô cùng khó khăn, “Ngày xưa mỗi khi thời tiết lạnh quá, người dân chỉ thắp bóng đèn, còn nắng nóng thì chỉ lấy cục đá chườm vào gốc đào, nhưng cách đó không hiệu quả như sử dụng điều hòa được”, ông Hàm nói.

Ông Hàm cho biết, cách đây 7 – 8 năm, ở Nhật Tân ông là người đầu tiên sử dụng điều hòa hai chiều để ép đào nở hoa theo mong muốn, sau này có thêm vài hộ trồng đào học theo mô hình này của ông. Để tiết kiệm kinh phí nên ông Hàm chỉ mua điều hòa cũ, mỗi bộ có giá khoảng 20 – 30 triệu.

Theo ông Hàm, nếu thời tiết quá lạnh, mình sẽ bật điều hòa nâng nhiệt độ lên, còn trời quá nóng sẽ hạ nhiệt độ xuống, miễn sao phù hợp với nhịp sinh trưởng của giống đào này. Năm 2015 thời tiết lạnh kỷ lục, ông bật điều hòa ở mức 34 độ C suốt mấy tháng liên tục để ép đào nở hoa. “Năm đó gia đình tôi hỏng 3 cái điều hòa, nhưng được cái đắt khách nên vẫn có lãi”, ông Hàm nói.

Những năm gần đây thời tiết dịp Tết nắng nóng nên đào nở sớm, ông Hàm thường để điều hòa ở mức 17 độ C để “ủ đào”. Trung bình mỗi dịp Tết kinh phí tiền điện cho 7 chiếc điều hòa khoảng 100 triệu đồng.

Với nghệ nhân Lê Hàm thì tình yêu cũng như nghiên cứu về loài hoa này đã thành niềm đam mê suốt gần 40 năm qua. Với đặc điểm, cách xếp từng cánh hoa cũng như màu sắc không loại đào nào có được đã khiến loại đào này hiếm và kén người chơi, giá trị thì cao vút.

Mỗi năm cho thuê hàng tỷ đồng tiền đào

Giá cây đào Thất thốn cổ thụ, dáng đẹp lên đến vài chục triệu đồng, thậm chí hàng trăm triệu đồng/cây thì nhiều người chọn cách thuê để chưng Tết thay vì mua. Mỗi năm nhờ dịch vụ cho thuê đào, ông Hàm thu về tiền tỷ.

“Tết năm 2018, người thuê đào đã chiếm 80% tổng số cây có trong vườn, dự tính trong mùa Tết năm nay con số ấy vẫn được duy trì hoặc hơn. Năm ngoái tôi thu về trên 1 tỷ đồng nhờ vào những cây đào này. Trừ kinh phí thuê công nhân, tiền điện, tiền nước… mỗi năm cũng lãi khoảng 200 triệu”, ông Hàm nói.

Giá thuê sẽ phụ thuộc vào giá trị của cây như: độ tuổi, dáng... và nhà vườn sẽ phải đảm bảo 100% hoa nở đúng ngày mà khách chọn.

Cây đào Thất thốn 20 năm tuổi có giá lên tới vài chục triệu đồng.

“Vườn đào của tôi cung cấp cho thị trường trong nước từ Bắc vào Nam chứ không chỉ ở Hà Nội.  Giá thuê đào chơi Tết sẽ là 30% giá trị của cây, ví dụ cây 100 triệu, giá thuê là 30 triệu và số ngày thuê sẽ phụ thuộc vào hợp đồng thỏa thuận giữa nhà vườn và khách hàng, thông thường là 10-15 ngày”, ông Hàm nói.

Theo ông Hàm, so với các năm từ 2014 cho tới nay thì giá cho thuê đào không tăng. Tuy nhiên lượng khách đến thuê đào mỗi năm lại đông hơn. “Thời điểm hiện tại đã có hơn 30 khách đặt thuê đào, tổng giá trị khoảng 400 triệu, trong những ngày tới con tăng nữa”, ông Hàm nói.

Anh Nguyễn Đức Mạnh (47 tuổi, ở Hà Nội) một người chuyên thuê đào Thất thốn để chơi Tết cho biết, do đặc tính của giống đào này rất khó chăm sóc, hơn nữa giá lại cao, mua đứt sẽ rất tốn kém nên chỉ thuê thôi, vừa có hoa chơi Tết lại không phải tốn thời gian chăn sóc.

“Năm vừa rồi làm ăn được nên năm nay thuê hẳn cây 50 triệu để chơi. Mấy khi đâu em, cả năm mới có mấy ngày Tết mà”, anh Mạnh nói với PV.

Nhiều người quan niệm, sở hữu một cây đào Thất thốn có thế đẹp, độc sẽ đem lại nhiều may mắn cho gia chủ, làm ăn phát lộc. Chính vì thế, nhiều khách hàng sẵn sàng bỏ ra hàng chục triệu để thuê đào về chơi.

Nhìn thành quả sau một năm trời chăm sóc ông Hàm vô cùng phấn khởi và yên tâm khi năm nay thời tiết ủng hộ, ông không phải sử dụng điều hòa quá nhiều mà hoa vẫn sẽ nở đúng dịp.