Lần đầu tiên Mỹ cam đoan đáp trả bằng quân sự nếu Nga tấn công Ukraine lần nữa

Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk nói Mỹ Châu Âu và Ukraine đang đứng cùng chiến tuyến. Ảnh: GI.

Đứng cùng chiến tuyến

Theo ông Tusk, cuộc gặp tại Berlin lần đầu tiên cho thấy rõ rằng Mỹ, châu Âu và Ukraine đang đứng cùng một chiến tuyến.

Ông nhấn mạnh rằng cách duy nhất thực sự để buộc Nga bước vào các cuộc đàm phán nghiêm túc nhằm chấm dứt chiến tranh, hoặc ít nhất là thiết lập một lệnh ngừng bắn, chính là sự đoàn kết của toàn bộ phương Tây.

“Điều cực kỳ quan trọng là chúng ta hành động cùng với người Mỹ và người Ukraine với tư cách là các đồng minh, để người Nga và Tổng thống Nga Vladimir Putin thấy rằng không thể chia rẽ ba bên này” - ông Tusk nói.

Mỹ đã làm rõ sẵn sàng đáp trả Nga bằng quân sự

Các nhà báo hỏi ông Tusk liệu các bảo đảm an ninh cho Ukraine có thực sự đang được xây dựng theo tinh thần Điều 5 của NATO, điều khoản quy định về phòng thủ tập thể, hay không.

Trả lời, nhà lãnh đạo Ba Lan cho rằng nói như vậy là hơi cường điệu; tuy nhiên, đặc phái viên của Tổng thống Trump, ông Steve Witkoff, đã nói rất rõ rằng Mỹ sẽ đáp trả bằng quân sự trong trường hợp Nga tái diễn hành động tấn công.

“Đây là lần đầu tiên tôi nghe các nhà đàm phán Mỹ nói rằng ông Witkoff đã nêu rất rõ: nước Mỹ sẽ cung cấp các bảo đảm an ninh cho Ukraine theo cách khiến người Nga không còn nghi ngờ gì rằng phản ứng của Mỹ sẽ là quân sự nếu Nga tấn công Ukraine một lần nữa" - ông Tusk cho biết.

"Vì thế, theo một nghĩa nào đó, điều này giống với Điều 5, nhưng tôi sẽ không trực tiếp viện dẫn Điều 5, bởi điều đó chỉ có thể làm phức tạp thêm các cuộc đàm phán tiếp theo. Dù vậy, tuyên bố mà chúng tôi nghe được hôm nay thực sự có những hệ quả rất sâu rộng” - ông nói.

Các bảo đảm an ninh

Theo ông Tusk, phía Mỹ tin rằng cùng với châu Âu, họ sẽ có thể xây dựng các bảo đảm an ninh nghiêm túc cho Ukraine.

“Tôi đã nhấn mạnh rằng, từ góc nhìn của chúng tôi, điều này rất quan trọng, bởi vì các bảo đảm an ninh cho Ukraine, ở một mức độ nào đó, cũng chính là các bảo đảm an ninh cho Ba Lan. Một Ukraine bị đe dọa bởi nguy cơ xâm lược tái diễn sẽ tạo ra rủi ro lớn cho Ba Lan và cho những quốc gia nằm gần tiền tuyến” - thủ tướng nói.

Ông cho biết, một tuyên bố rõ ràng từ phía Mỹ về sự sẵn sàng tham gia vào hệ thống bảo đảm an ninh cho Ukraine có ý nghĩa quyết định.

Trả lời câu hỏi về khả năng hiện diện của các lực lượng quân sự quốc tế tại Ukraine như một bảo đảm an ninh, ông Tusk một lần nữa nhấn mạnh rằng Ba Lan sẽ có những trách nhiệm khác.

“Chúng tôi phải bảo đảm an ninh cho sườn phía đông, đó là lý do vì sao hiện nay chúng tôi đang bay tới Helsinki, cùng nhiều nơi khác, để thảo luận nghiêm túc về vấn đề này. Trong mọi trường hợp, Ba Lan sẽ là một trung tâm then chốt – không chỉ Jasionka, mà còn các cảng của chúng tôi và toàn bộ hệ thống hậu cần liên quan đến quá trình tái thiết Ukraine” - thủ tướng Ba Lan nói.

Ông cho biết thêm, để các bảo đảm an ninh cho Ukraine thực sự có ý nghĩa, Ba Lan chắc chắn sẽ phải tham gia vào các hoạt động hậu cần. Theo ông, mọi người đều hiểu điều này và không có bất kỳ sức ép nào đặt lên Ba Lan về vấn đề đó.

“Đây là quyết định của chúng tôi, một quyết định mang tính tự chủ. Chính Ba Lan sẽ tự quyết định gửi binh sĩ tới đâu và không gửi tới đâu” - ông nói thêm.

Vấn đề lãnh thổ do Ukraine quyết định

Nhà lãnh đạo Ba Lan lưu ý rằng khả năng nhượng bộ lãnh thổ vẫn là một vấn đề mở và vô cùng phức tạp, đòi hỏi Ukraine phải cân nhắc nghiêm túc.

Ông nói thêm rằng Ba Lan sẽ không gây bất kỳ sức ép nào về vấn đề này và mọi quyết định chỉ có thể được đưa ra dựa trên những đánh giá và tính toán của chính người Ukraine.

“Nhiệm vụ của chúng tôi là hỗ trợ họ trong các cuộc đàm phán này, để không thể có chuyện Nga giành chiến thắng trong cuộc đối đầu này, nhưng đây vẫn là một nhiệm vụ khó khăn” - ông nói, đồng thời nhấn mạnh rằng đã có những tiến triển rõ rệt trong các cuộc đàm phán hiện nay.

Đàm phán tại Berlin

Ngày 15/12, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã gặp gỡ nhiều nhà lãnh đạo châu Âu tại Berlin. Trước đó cùng ngày, các cuộc đàm phán giữa phái đoàn Ukraine và Mỹ về một "kế hoạch hòa bình" cũng diễn ra tại đây.

Báo chí phương Tây cho biết, các nhà đàm phán người Mỹ Steve Witkoff và Jared Kushner đã gây áp lực lên các đại diện Ukraine để họ từ bỏ phần Donbass mà họ đang kiểm soát.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố rằng Ukraine sẽ không công nhận Donbass là thuộc Nga, cả trên thực tế lẫn về mặt pháp lý.