Kinh tế khó khăn, nhiều doanh nghiệp chưa tính chuyện thưởng Tết

Doanh nghiệp chưa tính được thưởng Tết

Cuối năm, người lao động trông chờ tiền thưởng để tính chuyện sắm Tết. Ảnh minh họa.

Năm 2024 chứng kiến làn sóng cắt giảm nhân sự tại nhiều công ty, đặc biệt trong các ngành dịch vụ, du lịch, sản xuất và bất động sản Nguyên nhân đến từ áp lực chi phí, suy giảm nhu cầu tiêu dùng, và sự cạnh tranh gay gắt trên thị trường toàn cầu. Hàng hóa dư thừa, đặc biệt ở các ngành sản xuất, đã khiến nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc duy trì dòng tiền.

Trong bối cảnh đó, nhiều công ty buộc phải ưu tiên duy trì hoạt động thay vì chi trả các khoản thưởng lớn. Theo một khảo sát gần đây, khoảng 40% doanh nghiệp nhỏ và vừa cho biết họ có thể không có khả năng thưởng Tết hoặc chỉ thưởng mang tính tượng trưng.

Tuy nhiên, không phải tất cả các ngành đều rơi vào khó khăn. Những lĩnh vực như thương mại điện tử, công nghệ thông tin phục vụ trí tuệ nhân tạo, và năng lượng tái tạo vẫn ghi nhận mức tăng trưởng ổn định. Các doanh nghiệp trong các ngành này dự kiến sẽ có chính sách thưởng tương đối hấp dẫn, dù không bằng các năm trước.

Các tập đoàn lớn có tiềm lực tài chính mạnh cũng được kỳ vọng duy trì mức thưởng Tết ổn định hoặc giảm nhẹ, nhằm giữ chân nhân sự và khích lệ tinh thần làm việc. Ngược lại, các doanh nghiệp nhỏ hơn, đặc biệt trong lĩnh vực truyền thống như sản xuất và bất động sản, sẽ phải đưa ra các chính sách linh hoạt, chẳng hạn như thưởng theo doanh số, quà Tết hoặc các quyền lợi phi tài chính khác.

Theo báo cáo tình hình thực hiện chính sách lao động, tiền lương, tiền thưởng và quan hệ lao động trong các doanh nghiệp, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Hà Giang cho biết, đến nay, có 46 doanh nghiệp gửi báo cáo lương, thưởng Tết với 2.561 lao động. Về thưởng Tết Dương lịch qua khảo sát, mức thưởng cao nhất là 3 triệu đồng/người; mức thưởng thấp nhất là 250.000 đồng/người. Mức thưởng Tết Nguyên đán cao nhất là 109,6 triệu đồng/người và mức thưởng thấp nhất là 300.000 đồng/người.

Ông Phạm Thế Minh, chủ doanh nghiệp kinh doanh đồ uống tại Hà Nội cho biết hiện ông chưa có phương án thưởng Tết cho hơn 100 lao động của công ty mình do năm 2024 doanh số sụt giảm mạnh, việc duy trì không nợ lương đã là một thách thức lớn đối với doanh nghiệp.

Không chỉ doanh nghiệp của ông Minh, một số doanh nghiệp sản xuất, gia công hàng tiêu dùng được khảo sát cũng chưa có phương án thưởng Tết vì hàng hoá còn dư thừa khá nhiều.

Cơ quan quản lý dự kiến thưởng Tết vẫn tăng

Mới đây, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội Hà Nội cũng đề nghị các đơn vị chủ động hướng dẫn, hỗ trợ các doanh nghiệp phối hợp, trao đổi với tổ chức Công đoàn cơ sở rà soát lại hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể, quy chế trả lương, quy chế thưởng để thực hiện các chế độ tiền lương, tiền thưởng đối với người lao động theo nội dung đã thỏa thuận.

Để giảm gánh nặng tài chính, nhiều công ty chuyển sang tặng quà Tết như thực phẩm, phiếu mua hàng hoặc dịch vụ chăm sóc sức khỏe Đây là xu hướng phổ biến trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Một số công ty lớn, đặc biệt trong ngành tài chính và công nghệ, dự kiến áp dụng cơ chế thưởng theo kết quả công việc. Điều này giúp đảm bảo công bằng và tối ưu hóa chi phí. Một số doanh nghiệp không thể thưởng lớn đã chọn cách tặng ngày nghỉ thêm hoặc tổ chức các sự kiện nội bộ nhằm gắn kết nhân viên.

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, nhiều doanh nghiệp khẳng định có thưởng Tết và một số doanh nghiệp ở phía Nam đã sớm công bố mức thưởng Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán 2025 từ đầu tháng 12 này để người lao động yên tâm làm việc.

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội yêu cầu các địa phương nắm bắt tình hình tiền lương, nợ lương năm 2024, ban hành kế hoạch thưởng Tết 2025, báo cáo về Bộ trước ngày 15/12.

Theo Cục Quan hệ lao động và tiền lương, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, dự báo mức thưởng Tết nguyên đán 2025 sẽ phổ biến tương đương 1 tháng lương. Nhận định này dựa trên căn cứ vào việc tăng lương, một số ngành sản xuất tốt, công nhân phải tăng ca và ghi nhận sự đồng hành của người lao động với doanh nghiệp qua những khó khăn trong năm. Mức thưởng Tết Nguyên đán 2025 sẽ cao hơn năm 2024 từ 6 - 8% do mức lương tối thiểu vùng tăng trong năm nay.

Tết 2025, với những biến động kinh tế, sẽ là một bài kiểm tra lớn đối với cả doanh nghiệp và người lao động. Dù phần thưởng cuối năm có thể không đạt mức kỳ vọng, đây cũng là cơ hội để cả hai bên cùng nhìn nhận và điều chỉnh chiến lược phù hợp, vượt qua thử thách để hướng tới một năm mới khởi sắc hơn.