Khắc phục độ 'vênh' giữa các phương thức tuyển sinh

Thí sinh dự thi tốt nghiệp THPT năm 2024 tại Hà Nội Ảnh: Quang Vinh.

Thử nghiệm chế độ sớm tuyển dụng

Bà Nguyễn Thu Thủy – Vụ Trưởng Vụ giáo dục ĐH (Bộ GDĐT) biết những năm qua, tuyển sinh sinh ĐH, tuyển sinh ngành cao đẳng (CĐ) mầm non có những đổi mới theo hướng đảm bảo quyền tự chủ cho các trường cơ sở giáo dục ĐH. Tuy nhiên, lâu nay dư luận và người học cũng rất thoải mái khi làm cơ sở đào tạo sử dụng nhiều phương pháp, tổ hợp môn xét tuyển đối cùng một chương trình, ngành đào tạo. Trong đó có một số cơ sở đào tạo dành quá nhiều chỉ tiêu cho xét tuyển sớm, hoặc việc xác định điểm cộng quá lớn cho các chứng chỉ ngoại ngữ.

Để giải quyết những bất ổn, thoải mái của xã hội một trong những điểm sửa đổi, bổ sung trong dự thảo Quy chế chế độ tuyển sinh ĐH, CĐ mầm non là chỉ tiêu thận tuyển sớm làm cơ sở đào tạo quy định nhưng không vượt quá 20% chỉ tiêu của từng ngành, nhóm ngành đào tạo. Bà Thủy cho biết, việc làm được giới hạn 20% được cơ cứ tình hình thực tiễn công tác tuyển sinh những năm qua, để việc xét tuyển sớm chỉ tập trung vào những thí sinh có năng lực và thành tích học tập vượt trội, hạn chế tác động đến việc học tập của học sinh ở kỳ học cuối cùng năm lớp 12 và xem thi tốt nghiệp THPT.

Đồng tình với việc làm chậm chỉ xét tuyển sớm để hướng tới hạn chế tình trạng chạy đua ngựa tuyển lan, gây rối loạn thông tin và tạo thí sinh gặp khó khăn trong công việc theo dõi, lựa chọn chuyên ngành phù hợp. Song các cơ sở đào tạo cho rằng, quy định này giải quyết một số hạn chế, đặc biệt trong công việc đáp ứng nhu cầu hoạt động của các trường Đại học và đặc thù của ngành đào tạo. Đơn cử, PGS.TS Nguyễn Vũ Quỳnh - Phó hiệu trưởng Trường ĐH Lạc Hồng (Đồng Nai) phân tích: Quy định điều này chưa tính đến đặc thù từng trường và trường. Các ngành đặc thù hoặc ít được ưa chuộng, như kỹ thuật hoặc nông nghiệp thường phụ thuộc vào xét tuyển sớm để đảm bảo đủ số lượng sinh viên nhập học. Giới hạn tỷ lệ thử nghiệm sớm ở mức 20% có thể tạo ra các ngành này khó đạt đủ chỉ tiêu, gây mất cân đối đối với ngành nghề trong xã hội.

Dẫu thế, theo bà Nguyễn Thu Thủy điều quan trọng là tạo ra sự công bằng giữa các thí sinh khi tham gia ứng tuyển, không phải em nào cũng có khả năng tham gia xét tuyển sớm khi chưa hoàn thành chương trình lớp 12. Việc giảm quy mô xét sớm tuyển không những điều điều không gây khó khăn mà còn tạo ra lợi ích hơn cho công tác tuyển sinh của các trường và cho thí sinh. Trên thực tế xét tuyển sớm hay xét tuyển trong tập chung thì tổng số thí sinh đăng ký dự tuyển không thay đổi, mà các trường và thí sinh lại không phải cường sức chạy thận cường sớm.

Quy định tiêu chuẩn về một mối

Ngoài ra, một điểm sửa đổi đáng chú ý nữa của dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung Quy chế tuyển sinh ĐH, CĐ mầm non là điểm xét, điểm khai thác của các phương thức, tổ hợp môn học sử dụng để xét tuyển phải được quy định tương đương về một thang điểm chung, thống nhất đối với từng chương trình, ngành, nhóm ngành đào tạo.

Thời gian vừa qua, hầu hết cơ sở đào tạo phân bổ bổ sung chỉ tiêu riêng cho từng phương pháp thử tuyển, thậm chí cho từng tổ hợp môn xét tuyển, từ đó áp dụng các tiêu chí xét tuyển để tính điểm xét nghiệm thử nghiệm của bạn thí nghiệm sinh và xác định điểm tuyển từ cao xuống thấp cho đến hết chỉ tiêu của từng phương pháp, tổ hợp môn xét tuyển. Điều này giúp các trường có thể sử dụng xét tuyển sớm để hoàn thành kế hoạch tuyển sinh. Nhưng từ đây đã xuất hiện những vấn đề như chênh lệch điểm tuyển một cách bất hợp lý giữa các phương thức, tổ hợp môn đánh giá, đồng thời đưa ra điểm chuẩn của phương thức xét nghiệm tuyển theo điểm thi tốt nghiệp THPT lên rất cao do dành riêng cho phương thức này không còn nhiều. Điều này gây ra bất lợi về cơ hội cho những thí nghiệm sinh học không có điều kiện tiếp theo cận nhiều phương pháp đánh giá.

Dự thảo sửa đổi chế độ tuyển sinh lần quy định nhất áp dụng quy đổi tương đương điểm thử nghiệm của các phương thức, tổ hợp môn xét tuyển về một thang điểm chung, thống nhất đối với mỗi chương trình, chuyên ngành, nhóm chuyên ngành đào tạo, trên cơ sở xác định điểm tuyển từ cao xuống thấp cho hết chỉ tiêu của chương trình, ngành, nhóm ngành đào tạo, trừ trường hợp bảo giáp giáp, xét nghiệm sớm các thí sinh có năng lực, thành tích vượt trội. Cùng với đó là việc xác định cách thức quy đổi để đảm bảo cơ sở cho mọi thí nghiệm có thể đạt được mức độ tối đa của thang điểm chung nhưng không có thí nghiệm nào có điểm xét nghiệm vượt quá mức tối đa này. Cơ sở đào tạo sẽ phải được nghiên cứu để xác định lại công việc cộng điểm các chứng chỉ ngoại ngữ và các điểm cộng ưu tiên khác, qua đó hạn chế chế độ sử dụng gây bất công giữa các thí sinh có điều kiện đầu tư cho học tập khác nhau.

Trên thực tế, từ hai năm qua, Bộ GDĐT đã cung cấp đầy đủ dữ liệu về kết quả học tập THPT (học liên kết) và hỗ trợ các trường tổ chức kỳ này (như đánh giá năng lực, đánh giá tư duy…) đưa ra kết quả này lên hệ thống tuyển sinh chung, tạo điều kiện thuận lợi cho cơ sở đào tạo thực hiện xét tuyển trong buổi xét tuyển chung. Như vậy, dự thảo không hạn chế bất kỳ phương thức xét tuyển nào của các trường.

Bà Nguyễn Thu Thủy nhấn mạnh, đã đến lúc chúng ta cần nhìn lại phong trào tuyển sinh sớm (phổ biến 5- 6 năm trở lại đây) để có giải pháp cơ bản, giải quyết dứt điểm những bất ổn phát sinh từ đó.

Năm 2025 là năm học sinh học đầu tiên theo chương trình GDPT mới sẽ tham gia xét tuyển ĐH. Dự thảo Thông tin nói trên hiện đang được đăng tải trên Cổng thông tin điện tử Chính phủ, Cổng thông tin điện tử Bộ GDĐT để nhận được ý kiến ​​​​rộng rãi. Trên cơ sở ý kiến, Bộ GDĐT sẽ tiếp tục thu thập, hoàn thiện và cấm thực hiện dự án theo kiến ​​trúc vào tháng 1/2025.