Chỉ ra các vi phạm về công tác quản lý quy hoạch, Thanh tra TP cho biết, năm 2012, UBND huyện Sóc Sơn phê duyệt đồ án quy hoạch xây dựng nông thôn mới đã chồng lên quy hoạch đất rừng của 8 xã đã được UBND Thành phố phê duyệt tại Quyết định số 2100/QĐ-UBND ngày 29/5/2008.
Tổng diện tích chồng lấn là 340,12 ha (trong đó: Bắc Sơn: 41,32ha, Phù Linh: 18,12ha, Hồng Kỳ: 23,73ha, Hiền Ninh: 28,57ha, Nam Sơn 29,29ha; Tiên Dược: 6,17ha) là vi phạm Điều 2 Thông tư số 13/2011/TTLT-BXD- BNNPTNT-BTN&MT ngày 28/10/2011 của liên Bộ Xây dựng- Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn- Bộ Tài nguyên và môi trường.
Việc này dẫn đến UBND các xã căn cứ vào quy hoạch nông thôn mới đã thực hiện nhiều dự án xây dựng đường nông thôn mới làm ảnh hưởng đến diện tích đất rừng.
Trách nhiệm để xảy ra những tồn tại nêu trên thuộc UBND các xã, Phòng Quản lý đô thị huyện, Ban quản lý dự án Đầu tư xây dựng huyện, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện và UBND huyện Sóc Sơn (giai đoạn từ năm 2012 đến nay).
Liên quan tới các vi phạm về công tác quản lý đất rừng phòng hộ, UBND các xã đã buông lỏng quản lý; không lưu giữ hồ sơ quản lý đất đai đầy đủ; không cập nhật và theo dõi biến động trong sử dụng đất; không xác định được số hộ được mượn đất theo hình thức Sổ Lâm bạ; không xác định được tình trạng sử dụng đất, mua bán, chuyển nhượng đất rừng của các hộ là thiếu trách nhiệm, vi phạm Điều 6 Nghị định số 23/2006/NĐ-CP của Chính phủ.
UBND huyện Sóc Sơn ký cho các hộ mượn đát đất theo Quyết định số 6025/QĐ-UB ngày 19/11/1988 của UBND Thành phố, theo hình thức Sổ Lâm bạ, nhưng UBND huyện và UBND các xã không theo dõi, không thống kê được số lượng sổ đã cấp.
Từ kết luận trên, Thanh tra Thành phố đề nghị UBND Thành phố giao UBND huyện Sóc Sơn kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm theo quy định đối với tập thể và cá nhân qua các thời kỳ từ năm 2006-2018 do buông lỏng quản lý về đất đai, trật tự xây dựng đề xảy ra các vi phạm như kết luận nêu trên.
Cần tổ chức cưỡng chế đối với các công trình vi phạm trật tự xây dựng năm 2017-2018 trên địa bàn các xã: Tiên Dược, Quang Tiến, Hiền Ninh, Phù Linh, Nam Sơn, Bắc Sơn, Hồng Kỳ đã được UBND huyện Sóc Sơn lập hồ sơ xử lý vi phạm, trả lại nguyên trạng ban đầu.
Kết luận chỉ rõ các trường hợp điển hình về vi phạm trật tự xây dựng trong quy hoạch rừng. Tại đất lâm trường xã Minh Phú có hộ ông Ngô Văn Cam được UBND huyện Sóc Sơn cho mượn đất, được cấp Sổ Lâm bạ diện tích là 15 ha và sử dụng khoảng 4 ha đất của lâm trường Sóc Sơn thu hồi để thực hiện dự án JIFPRO. Tổng diện tích ông Cam sử dụng khoảng 19 ha.
Từ năm 2001- 2005, ông Cam chuyển nhượng cho 55 hộ, diện tích gần 130.000 m2, các hộ đã xây dựng 69 công trình, diện tích xây dựng khoảng 4.300 m2. Còn lại, ông Cam sử dụng gần 60.000 m2 xây dựng Khu du lịch Thiên Phú Lâm 57.500 m2 với 21 hạng mục công trình.
Với trường hợp hộ ông Trương Anh Quân vợ là bà Đỗ Mỹ Linh (gia đình ca sĩ Mỹ Linh). Năm 2001, ông Quân mua lại đất của hộ ông Đỗ Xuân Lâm đã được cấp sổ đỏ diện tích 600 m2 đất ở từ năm 1997, trước khi có quy hoạch rừng năm 1998. Năm 2009, hộ ông Quân xây dựng 4 công trình và hạng mục phụ trợ khác.
Năm 2014, UBND huyện Sóc Sơn, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Sóc Sơn mới làm thủ tục hiệu chỉnh sổ đỏ. Năm 2015, Văn phòng đăng ký nhà và đất huyện Sóc Sơn lại làm thủ tục sang tên và cấp đổi sổ đỏ cho hộ ông Quân thuộc quy hoạch rừng phòng hộ Sóc Sơn.
Một gia đình khác tại thôn Minh Tân, xã Minh Trí sử dụng gần 20.000 m2, đã xây dựng 5 công trình kiên cố 2-3 tầng (dạng biệt thự), diện tích xây dựng khoảng 1.000 m2... Riêng về trường hợp Việt phủ Thành Chương nằm trên địa bàn xã Hiền Ninh, kết luận thanh tra không có đề cập cụ thể nào đến công trình này.
Trong phần kiến nghị, ngoài kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm theo quy định đối với tập thể, cá nhân qua các thời kỳ từ 2006 - 2018 đã để xảy ra vi phạm, Thanh tra TP.Hà Nội chỉ kiến nghị “tổ chức cưỡng chế ngay đối với các công trình vi phạm trật tự xây dựng năm 2017 - 2018 trên địa bàn 2 xã Minh Trí, Minh Phú và khu vực ven các hồ đã được UBND H.Sóc Sơn lập hồ sơ xử lý vi phạm, trả lại nguyên trạng ban đầu”; cũng như “tổ chức cưỡng chế đối với các công trình vi phạm trật tự xây dựng năm 2017 - 2018 trên địa bàn các xã Tiên Dược, Quang Tiến, Hiền Ninh, Phù Linh, Nam Sơn, Bắc Sơn, Hồng Kỳ đã được UBND H.Sóc Sơn lập hồ sơ vi phạm, trả lại nguyên trạng ban đầu...”.
Các công trình lớn như Việt phủ Thành Chương, nhà ca sĩ Mỹ Linh không nằm trong diện “cưỡng chế ngay”, “trả lại nguyên trạng” này.
Đối với các công trình vi phạm từ trước, Thanh tra TP.Hà Nội kiến nghị “thiết lập hồ sơ, có phương án xử lý đúng quy định của pháp luật đảm bảo đất đai sử dụng đúng mục đích”.