Đầu tư công ở Bắc Hà, Lào Cai: Dự án lớn, tiết kiệm bé

Huyện nghèo cam khó

Bắc Hà là một trong những huyện nghèo của cả nước và là trong 3 huyện nghèo của tỉnh Lào Cai được thụ hưởng các chính sách đặc biệt theo Nghị quyết 30a của Chính phủ.

Huyện Bắc Hà có 21 xã, thị trấn với 189 thôn, tổ dân phố; trong đó có tới 17 xã đặc biệt khó khăn. Huyện có 14 dân tộc sinh  sống, gồm Mông, Dao, Phù Lá, La Chí, Tày, Nùng… Dân tộc thiểu số chiếm 81,37%, trong đó đồng bào Mông chiếm 44,15% dân số của huyện. 

Bởi đặc thù là huyện miền núi vùng sâu, xa nên đời sống người dân còn gặp nhiều khó khăn, trình độ dân trí còn thấp.

Thời gian qua, được sự quan tâm của nhà nước, chỉ đạo sát sao của tỉnh Lào Cai, chính quyền và nhân dân huyện Bắc Hà xác định xây dựng cơ sở hạ tầng và đặc biệt là xây dựng nông thôn mới là nhiệm vụ quan trọng để từng bước nâng cao đời sống người dân. Bởi thế, những dự án điện, đường, trường, trạm liên tiếp được huyện Bắc Hà triển khai, bộ mặt nông thôn đã như 'thay áo mới'.

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt đạt được, theo phản ánh của bạn đọc, công tác triển khai xây dựng cơ bản ở Bắc Hà vẫn nổi lên nhiều câu câu hỏi khiến dư luận và đặc biệt là một số doanh nghiệp đang hoạt động trên địa bàn hồ nghi, bức xúc.

Ông Nguyễn Quốc Huy, Chủ tịch UBND huyện Bắc Hà, người ký quyết định phê duyệt lựa chọn nhà thầu cho nhiều gói thầu ở Bắc Hà (người phát biểu-PV)

Cụ thể, theo phản ánh của bạn đọc, thời gian gần đây, nhiều công trình, dự án do UBND huyện Bắc Hà làm chủ đầu tư, Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Bắc Hà là bên mời thầu có chỉ số tiết kiệm cho nguồn vốn đầu tư thấp, phổ biến tình trạng trúng thầu sát giá. 

Theo các chuyên gia pháp luật về đấu thầu, nếu tình trạng này thực sự xảy ra thì trách nhiệm đương nhiên thuộc về chủ đầu tư là UBND huyện Bắc Hà. Căn cứ tài liệu bạn đọc cung cấp và tìm hiểu của phóng viên thì bức xúc, hồ nghi của dư luận cũng như một số doanh nghiệp là có cơ sở bởi nguồn vốn đầu tư chưa được tiết kiệm triệt để thông qua hoạt động đấu thầu đã xuất hiện tại nhiều gói thầu ở Bắc Hà thời gian gần đây.

Tiết kiệm nhỏ ở dự án lớn

Cụ thể, tại gói thầu số 01: Thi công xây dựng công trình Đường liên xã Thải Giàng Phố - Bản Liền, huyện Bắc Hà do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Bắc Hà đứng ra mời thầu vào đầu tháng 12/2019 có thời điểm đóng thầu vào ngày 09/12/2019. Đây là gói thầu được đấu thầu rộng rãi, giá mời thầu là 21.138.646.000 đồng. 

Ngày 24/12/2019, bằng quyết định số 595/QĐ-UBND, ông Nguyễn Quốc Huy, Chủ tịch UBND huyện Bắc Hà đã phê duyệt lựa chọn Công ty cổ phần xây dựng và cơ giới Vạn Thắng là đơn vị trúng thầu.

Điều khiến dư luận băn khoăn là giá trúng thầu của nhà thầu Vạn Thắng chỉ là 21.126.626.000 đồng, thấp hơn giá mời thầu vỏn vẹn 12 triệu đồng. 

Trước đó 1 ngày, ngày 23/12/2019, ông Nguyễn Quốc Huy, Chủ tịch UBND huyện Bắc Hà cũng ký quyết định lựa chọn nhà thầu cho một gói thầu có kinh phí 'khủng' nhưng cũng có chỉ số tiết kiệm siêu thấp khác.

Đó là gói thầu số 03: Thi công xây dựng dự án Đường vành đai 2 (đoạn ĐT 153 đi UBND xã Na Hối - Na Kim, xã Tà Chải) huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai. Gói thầu này cũng được đấu thầu rộng rãi và nhà thầu là Công ty TNHH Anh Nguyên đã được lựa chọn là đơn vị thắng thầu.

Theo đó, gói thầu này có giá dự toán là 171.472.214.000 đồng, giá mời thầu do Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Bắc Hà đưa ra là 168.238.507.000 đồng. Tuy nhiên, theo quyết định số 586/QĐ-UBND ngày 23/12/2109 do ông Nguyễn Quốc Huy, Chủ tịch UBND huyện Bắc Hà ký thì giá trúng thầu của nhà thầu Anh Nguyên là 171.418.994.000 đồng, cao hơn giá mời thầu hơn 3 tỉ đồng và chỉ thấp hơn giá dự toán hơn 50 triệu đồng.

Theo một số doanh nghiệp đang hoạt động trên địa bàn và các chuyên gia về đấu thầu thì nguồn vốn đầu tư công chỉ được tiết kiệm hơn 50 triệu đồng qua đấu thầu ở gói thầu có kinh phí đầu tư hơn 170 tỉ đồng là chuyện khó tin, hiếm gặp.

Tại một gói thầu có kinh phí đầu tư lớn khác cũng tái diễn tình trạng tương tự. Gói thầu này cũng có giá trúng thầu cao hơn giá mời thầu. Đó là gói thầu số 01: Thi công xây dựng công trình Đường liên xã Bảo Nhai - xã Cốc Ly, huyện Bắc Hà.

Gói thầu này cũng được ông Nguyễn Quốc Huy, Chủ tịch UBND huyện Bắc Hà ký quyết định phê duyệt vào ngày 24/12/2019, cùng ngày với gói thầu Thi công xây dựng công trình Đường liên xã Thải Giàng Phố - Bản Liền, huyện Bắc Hà.

Văn bản phê duyệt lựa chọn nhà thầu do ông Nguyễn Quốc Huy, Chủ tịch UBND huyện Bắc Hà ký.

Cụ thế, bằng văn bản phê duyệt 597/QĐ-UBND, Công ty cổ phần xây dựng và thương mại Mê Linh đã được lựa chọn là đơn vị thắng thầu cho gói thầu có giá mời thầu là 24.710.496.000 đồng này. Theo phản ánh của bạn đọc thì Công ty cổ phần xây dựng và thương mại Mê Linh được lựa chọn dù bỏ giá cao hơn giá mời thầu gần 18 triệu đồng. Giá trúng của nhà thầu Mê Linh là 24.728.422.000 đồng, chỉ thấp hơn giá dự toán (24.748.315.189 đồng) khoảng 20 triệu đồng.

Trong hai ngày 23 và 24/12/2019, chỉ với 3 gói thầu có tổng kinh phí đầu tư là gần 220 tỉ đồng nhưng chỉ có khoảng trên 80 triệu đồng được tiết kiệm là chuyện khó lý giải.
Tình trạng phổ biến

Tìm hiểu của PV cũng cho thấy, tình trạng 'trúng thầu sát giá', nguồn vốn đầu tư công được tiết kiệm… tượng trưng đã là chuyện 'thường ngày ở huyện' tại các dự án do UBND huyện Bắc Hà làm chủ đầu tư, Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Bắc Hà là bên mời thầu.

Không chỉ ở các gói thầu có kinh phí đầu tư lớn mà tình trạng này còn diễn ra tại các gói thầu có kinh phí đầu tư nhỏ.

Cụ thể, theo phản ánh của bạn đọc, tại gói thầu số 1: Thi công xây dựng công trình Trường THCS Hoàng Thu Phố (Trường chính), xã Hoàng Thu Phố, huyện Bắc Hà nguồn vốn đầu tư cũng chỉ được tiết kiệm cho có thông qua đấu thầu.

Gói thầu này có giá 4.191.320.878 đồng, giá mời thầu do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Bắc Hà đưa ra là 4.096.526.483 đồng. Bằng văn bản phê duyệt số 305/QĐ-UBND ngày 19/8/2019 ông Nguyễn Quốc Huy, Chủ tịch UBND huyện Bắc Hà đã ký quyết địn chọn Công ty TNHH MTV Đầu tư xây dựng và thương mại Cao Sơn là đơn vị trúng thầu với giá 4.186.352.000 đồng.

Giá trúng này cao hơn giá mời thầu là gần 90 triệu đồng và chỉ thấp hơn giá dự toán gần 5 triệu đồng.

Cũng trong ngày 19/8/2019, ông Nguyễn Quốc Huy, Chủ tịch UBND huyện Bắc Hà còn ký quyết định lựa chọn nhà thầu cho một gói thầu cũng có chỉ số tiết kiệm… tượng trưng, cho có khác. Đó là gói thầu Thi công xây dựng công trình Trường THCS Lùng Cải, xã Lùng Cải, huyện Bắc Hà.

Đây cũng là gói thầu có giá trúng cao hơn giá mời thầu và chỉ thấp hơn giá dự toán chưa đầy 3 triệu đồng. Cụ thể, gói thầu này có giá dự toán là 4.176.623.482 đồng, giá mời thầu 4.081.734.000 đồng và Công ty cổ phần xây dựng và thương mại Mê Linh trúng với giá là 4.173.628.000 đồng.

Một gói thầu có mức tiết kiệm nhỏ giọt khác là gói Thi công xây dựng công trình Kè bảo vệ mái taluy + Kè bảo vệ chênh cốt giữa các lô mặt bằng trung tâm cụm xã Bản Liền, huyện Bắc Hà. Gói thầu này có giá mời thầu bằng với giá dự toán là 3.870.641.135 đồng.

Công ty TNHH Tân Hoàng bỏ giá 3.867.601.000 đồng, thấp hơn giá mời thầu vỏn vẹn 3 triệu đồng đã là đơn vị chiến thắng. Vẫn là ông Nguyễn Quốc Huy, Chủ tịch UBND huyện Bắc Hà ký quyết định lựa chọn nhà thầu. (Quyết định phê duyệt số 584/QĐ-UBND ngày 23/12/2019).

Theo các chuyên gia về đấu thầu thì hoạt động đấu thầu cần đảm bảo tính công khai, minh bạch để đảm tính cạnh tranh, lựa chọn được nhà thầu phù hợp để đảm bảo chất lượng công trình và một mục tiêu quan trọng nữa là tiết kiệm được nguồn vốn đầu tư, đặc biệt là nguồn vốn đầu tư công. Do vậy, việc thường xuyên xuất hiện những gói thầu có chỉ số tiết kiệm thấp tại một chủ đầu tư thì các cơ quan chức năng cần kịp thời kiểm tra, giám sát.

Về hoạt động triển khai đầu tư công tại huyện Bắc Hà chúng tôi tiếp tục thông tin tại các bài viết tiếp sau.