Trên thế giới đã xuất hiện các vi khuẩn kháng với hầu hết kháng sinh, còn gọi là vi khuẩn siêu kháng thuốc. Ở Việt Nam hầu hết các cơ sở khám, chữa bệnh đang phải đối mặt với tốc độ lan rộng các vi khuẩn kháng với nhiều loại kháng sinh, mức độ và tốc độ kháng thuốc ngày càng gia tăng ở mức báo động.
WHO đưa ra cảnh báo đến năm 2050, tình trạng kháng thuốc kháng sinh có thể là nguyên nhân gây tử vong cho 10 triệu người trên toàn cầu. Đáng báo động hơn, trong số các quốc gia có tình trạng kháng thuốc kháng sinh nghiêm trọng thì Việt Nam là một trong số những nước đứng đầu.
Kháng sinh là một loại thuốc sử dụng tiêu diệt các vi khuẩn, vi sinh vật nhưng hiện nay tình trạng kháng kháng sinh lại đang phố biến. Người bị bệnh cần phẫu thuật cũng không được bởi vì không có kháng sinh điều trị phòng bệnh nhiễm trùng.
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng kháng kháng sinh. Trong khuôn khổ bài viết này, chúng tôi chỉ bàn đến một trong số những nguyên nhân phổ biến mà theo PGS. TS Nguyễn Tiến Dũng - Nguyên Trưởng Khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai đó là tình trạng cha mẹ tự ý ra hiệu thuốc, tự kê đơn mua thuốc kháng sinh về cho con uống.
Các trường hợp này đều có "kịch bản" na ná nhau, đó là thấy con sốt, ho, sổ mũi, bố mẹ thay vì đưa con đến viện thì tự ý mua kháng sinh về cho con uống. Những lần ốm trước, họ đều tự điều trị cho con bằng cách đó, nhưng lần này uống thuốc mãi không đỡ.
Thậm chí, không ít mẹ khi con có biểu hiện ốm sốt là lập tức lên mạng hỏi “bác sĩ google” hoặc các diễn đàn mạng để hỏi xem con bị như thế này thì nên dùng thuốc gì. Và ngay lập tức sẽ có hàng chục, thậm chí hàng trăm mẹ tự cho mình được làm bác sĩ để tư vấn, thậm chí chụp hẳn đơn thuốc của con mình và mách mẹ có con ốm kia mua về sử dụng.
Các mẹ cứ vô tư sử dụng cho con mà không hề biết rằng kháng sinh là dạng thuốc đặc biệt bởi vì kháng sinh được bào chế và phân ra làm nhiều loại, nhiều nhóm. Mỗi kháng sinh chế ra tiêu diệt một số vi khuẩn nhất định chứ không phải một loại kháng sinh mà tiêu diệt được hết vi khuẩn.
Các con là một cơ thể người, và mẹ đừng coi con là cái máy để tùy tiện “thử” hết loại thuốc này đến loai thuốc khác mà không có sự tư vấn điều trị của bác sĩ.
Và điều đáng nói là trên cơ địa bệnh nhân trẻ em, trẻ sơ sinh phải sử dụng khác sinh khác, phụ nữ sử dụng khác, người già sử dụng khác. Mỗi người mỗi cơ địa khác nhau và không ai hoàn toàn giống ai cả.
Thực tế, đây là một việc làm cực kỳ nguy hiểm. Nếu tiếp tục những hành động này, các mẹ đang tự biến con mình thành nạn nhân của tình trạng kháng kháng sinh trong tương lai.
Hiện nay, có nhiều cháu bé mặc dù mới 7 – 8 tuổi nhưng đã kháng với tất cả các loại kháng sinh. Việc giành lại sự sống cho những trường hợp kháng kháng sinh là cực kỳ khó. Bác sĩ cũng đành bất lực nhìn bệnh nhân ra đi mà không có cách cứu chữa.
Ông Lokky Wai – Trưởng đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam cho rằng, trong vài chục năm nữa, khi các phương pháp điều trị như hóa trị bệnh ung thư và phẫu thuật đơn giản sẽ không thể thực hiện được do phụ thuộc vào thuốc kháng sinh để bảo vệ bệnh nhân chống nhiễm trùng.
Trong tương lai khi kháng sinh không còn tác dụng thì triệu chứng ho hay một vết cắt cũng có thể gây tử vong. Kháng thuốc kháng sinh không chỉ đe dọa đến sức khỏe tính mạng của người Việt Nam, môi trường cũng như tính bền vững của hệ thống sản xuất thực phẩm.
Theo Thạc sỹ Cao Hưng Thái - Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế), tình trạng kháng kháng sinh ở Việt Nam hiện nay hết sức trầm trọng, hầu hết các chủng vi khuẩn đã kháng với kháng sinh, có nhiều vi khuẩn hiện nay đã kháng với nhiều loại kháng sinh. Có những chủng vi khuẩn đã xuất hiện biến đổi gen và kháng với tất cả các loại kháng sinh.