Cách bày mâm ngũ quả đẹp, hợp phong thủy Tết Nguyên đán 2017

Ý nghĩa mâm ngũ quả

Để có thể bày mâm ngũ quả đẹp ngày Tết, trước hết phải hiểu ý nghĩa của tục lệ này. Mâm ngũ quả còn thể hiện đạo lý tốt đẹp uống nước nhớ nguồn, tỏ lòng biết ơn và tưởng nhớ đến các bậc tổ tiên. Đồng thời, ngũ quả cũng là biểu tượng cho những thành quả sau cả năm dài vất vả lao động của người nông dân.

Muốn bày mâm ngũ quả đẹp ngày Tết, phải chọn 5 loại quả có màu khác nhau

Tại sao lại là mâm ngũ quả mà không phải lục quả hay thất quả. Sở dĩ chọn ngũ (số 5) là bởi từ xa xưa, cha ông ta đã coi trọng Ninh – Khang – Thọ - Phú – Quý và mong mỏi sẽ đạt được những điều này trong năm mới.

Theo truyền thống, mâm ngũ quả ngày Tết bao gồm 5 loại trái cây có màu sắc khác nhau tượng trưng cho ngũ hành Kim, Mộc, Thuỷ, Hoả và Thổ. Thêm vào đó, số 5 còn là con số tượng trưng cho sự sống, sự phát triển và sinh sôi, nảy nở.

5 loại trái cây có màu sắc khác nhau còn mang ý nghĩa mang của cải từ 5 phương về dâng lên tổ tiên. Trong đó, quả lê trắng là Tây phương, hồng đỏ là Nam phương, bưởi vàng là Trung phương, chuối xanh là Đông phương và một loại quả màu đậm mang nghĩa Bắc phương.

Gọi là ngũ quả song tuỳ vào điều kiện của mỗi nhà và khí hậu, văn hoá từng vùng mà cách chọn số quả và loại quả để bày mâm ngũ quả đẹp ngày Tết có thể khác nhau. Ngoài ra, theo triết lý phương Đông thì các loại quả truyền thống trên mâm ngũ quả còn mang những ý nghĩa riêng và tuỳ ý nghĩa của từng loại quả mà gia chủ sẽ có sự sắp đặt phù hợp.

Mâm ngũ quả ngày Tết hiện đại không nhất thiết phải là 5 loại quả nhưng thường là số lẻ

Chẳng hạn, đu đủ mang ý cầu thịnh vượng đủ đầy, sung là biểu tượng cho tiền bạc và sức khoẻ dồi dào; quả trứng gà là lộc trời; nải chuối xanh hướng lên trên như lòng bàn tay ngửa với mong muốn được chở che, bao bọc và hứng lấy may mắn; phật thủ mang hàm ý bàn tay Phật chở che con người.

Trong khi đó, mai là hoá thân của hạnh phúc; đào mang ý sớm thăng tiếng; lựu nhiều hạt thể hiện mong mỏi con đàn cháu đống; hồng và quý là sự thành đạt; táo mang nghĩa phú quý; thanh long là biểu tượng của phát tài phát lộc; bưởi, dưa hấu tròn đầy thể hiện sự may mắn, ngọt ngào và quả lê mang vị ngọt thanh với ý nghĩa cầu làm gì được nấy, mọi chuyện suôn sẻ, trơn tru.

Mâm ngũ quả miền Bắc

Cách bày mâm ngũ quả đẹp ngày Tết của người miền Bắc

Theo quan niệm của người miền Bắc, muốn bày mâm ngũ quả ngày Tết được đẹp và đúng cần có 5 loại quả là quýt, hồng, đào, bưởi và chuối. Cách bày mâm ngũ quả miền Bắc như sau: Nải chuối phải đặt phía dưới cùng, chính giữa làm trụ đỡ các loại quả khác.

Chính giữa nải chuối là một trái bưởi tròn, căng mọng hoặc phật thủ. Sau đó, đặt những trái màu đỏ xung quanh và xen kẽ những trái màu xanh, vàng vào các vị trí còn khuyết. Một mâm ngũ quả đẹp phải có đủ sắc màu rực rỡ mà vẫn hài hoà.

Mâm ngũ quả miền Trung

Cách bày mâm ngũ quả đẹp ngày Tết của người miền Trung

Người miền Trung không quá câu nệ chuyện bày mâm ngũ quả đẹp ngày Tết mà thường có gì thì cúng nấy, chỉ cần thành tâm là được. Ngoài ra, do vị trí giao thoa giữa 2 miền Nam, Bắc nên mâm ngũ quả miền Trung thường có sự kết hợp của văn hoá 2 miền với xoài, đu đủ, dừa, sung, mãng cầu, chuối,…

Mâm ngũ quả miền Nam

So với người miền Bắc và người miền Trung, người miền Nam cầu kỳ hơn trong việc lựa chọn những loại trái cây dùng để bày mâm ngũ quả ngày Tết. Với người miền Nam, do thành ngữ “quýt làm cam chịu” và quả chuối phát âm giống từ “chúi” thể hiện sự nguy khó,  nên họ không bao giờ dùng chuối, cam, quýt để đặt lên mâm ngũ quả.

Cách bày mâm ngũ quả đẹp ngày Tết của người miền Nam

Thay vào đó, người miền Nam sẽ chọn 3 quả dứa làm chân đế mang hàm ý vững vàng, bền chắc. Bên trên, gia chủ bày thêm mãng cầu, quả dừa, quả đu đủ, xoài và sung với mong muốn năm mới “Cầu sung túc vừa đủ xài”. Ngoài ra, cách bày mâm ngũ quả đẹp ngày Tết theo truyền thống miền Nam thì nhất định phải có cặp dưa hấu ruột đỏ, vỏ xanh để thể hiện tấm lòng trinh tiết, trung nghĩa.

Bảo quản và lựa chọn quả

Sau khi đã chọn được loại quả như ý, nhiều gia đình thường có thói quen rửa thật sạch sẽ cho bóng, đẹp rồi mới đem bày lên ban thờ. Tuy nhiên, chính việc rửa quả quá kỹ lại làm mâm ngũ quả dễ bị thối, héo vì bị đọng nước.

Do đó, chỉ cần lau sạch quả bằng khăn ẩm là được. Với vỏ quả bưởi thường bị mốc xanh hay ố vàng, bà nội trợ chỉ cần thoa một chút nước vôi sạch lên rồi dùng khăn mềm lau sạch là được.

Một điều cần lưu ý nữa là, việc mua và bày mâm ngũ quả đẹp ngày Tết thường  được tiến hành từ rất sớm, bắt đầu từ 27 Tết cho đến trước đêm giao thừa. Do đó, không nên chọn quả đã chín bởi chỉ sau vài ngày, quả sẽ  bị thối, héo, không còn tươi như khi mới mua về.