Cảnh báo thói quen nguy hiểm của người lớn có thể khiến trẻ mất mạng

Những vụ "tai nạn" đau lòng

Nhiều cha mẹ có thói quen rung lắc để đùa vui với con mà không lường hết được những nguy hại của việc làm này.

Mới đây một bé gái 10 tháng tuổi tử vong vì bị rung lắc khiến dư luận Trung Quốc hết bàng hoàng. Bé gái thường xuyên được cha tung hứng trên cao để tạo niềm vui. Nhưng không ngờ, sau một lần rung lắc, bé tái nhợt và lên cơn co giật.

Cha mẹ bé không nghĩ là nguy hiểm và tưởng rằng đó là phản ứng sợ hãi. Chỉ vài ngày sau, đứa trẻ co giật liên miên và tần suất mỗi ngày một cao và lâm vào tình trạng hôn mê thì gia đình mới đưa con đến bệnh viện. Các bác sĩ cho rằng bé đã bị xuất huyết não do hội chứng rung lắc và phải phẫu thuật khẩn cấp. Tuy nhiên, mạng sống của bé cũng không thể cứu được vì quá muộn.

Ở Úc, cũng xảy ra trường hợp đáng tiếc bố phải chịu tội ngộ sát khi rung lắc con quá mạnh. Bé Matthew chỉ mới 6 tuần tuổi được phát hiện trong tình trạng mất hoàn toàn ý thức và ngay lập tức được đưa vào bệnh viện.

Tại phòng chăm sóc sơ sinh tích cực, các bác sĩ chẩn đoán bé bị xuất huyết võng mạc nghiêm trọng kèm sưng và chảy máu não. Bên cạnh đó, kết quả chụp X-quang lồng ngực còn cho thấy xương sườn của Matthew có 17 chỗ bị đứt gãy, trong số đó có 15 chỗ đã gãy từ 7 tới 10 ngày, 2 chỗ còn lại đã gãy được khoảng 3 tuần.

Thật không may mắn em bé xấu số đã tử vong khi xe cứu thương trên đường đến bệnh viện vì tổn thương não và cơ thể quá nhiều. Người bố sau đó đã khai với cảnh sát, khi một mình trông con tại nhà, anh đã mất bình tĩnh và rung lắc mạnh để dỗ bé nín khóc.

Việt Nam chưa có thống kê chính thức về trường hợp nào tử vong vì hội chứng rung lắc, tuy nhiên chỉ riêng bệnh viện Xanh Pôn - Hà Nội từng tiếp nhận khoảng 20 trẻ bị hội chứng này.

Cuối tháng 3, trên các diễn đàn làm cha mẹ đã xôn xao trước câu chuyện anh H., bố của cháu Lưu Ngọc N. đã trêu đùa và tung con lên cao, chẳng may bé va vào quạt trần đang quay. Hậu quả, bé N. bị nứt đường sọ 12cm và chảy máu não. Tuy nhiên, vẫn còn may mắn là bé chưa bị ảnh hưởng đến não.

Hoặc như trường hợp bệnh nhi N.T.T. (Gia Lâm, HN) được đưa vào cấp cứu trong tình trạng hôn mê, suy hô hấp và nôn ói vì trước đó mẹ chơi trò máy bay để chọc con cười. Không chỉ tung hứng lúc vui đùa, nhiều ông bố bà mẹ trẻ thiếu kinh nghiệm khi con khóc đã xử lý bằng cách vô cùng tai hại là cho vào võng, lắc thật mạnh để con ngủ.

Trường hợp tương tự là bệnh nhi nữ N.T.K. (mười tháng tuổi, ở Tiền Hải, Thái Bình) được gia đình đưa vào cấp cứu với chẩn đoán xuất huyết não. Người nhà cho biết sau khi cho bé nằm võng ngủ trưa do anh trai lắc, thì xảy ra tình trạng nôn ói, vùng da trán tím tái, bỏ bú… Kết quả chẩn đoán cho thấy bé K. bị chảy máu não.

Còn vô số những tai nạn đáng tiếc xảy ra vì rung lắc trẻ, dẫn đến tử vong hoặc để lại những di chứng cho con trẻ khiến người lớn suốt đời ân hận.

Rung lắc trẻ, việc làm nguy hiểm

Nhiều người vẫn có thói quen cho trẻ nằm võng để ru ngủ ngay từ khi còn rất nhỏ.

Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, nguyên Trưởng Khoa Nhi (BV Bạch Mai) trên thế giới đã nói rất nhiều tới  hội chứng rung lắc. Còn ở Việt Nam hội chứng này ít được nói tới, cũng chưa có bất kỳ nghiên cứu và thống kê chính thức nào về hội chứng này.

Mặc dù các bác sĩ, chuyên gia và báo chí đã cảnh báo nhiều tuy nhiên nhiều phụ huynh vẫn chưa nhận thức được sự nguy hiểm của việc rung lắc với trẻ. Nhiều người còn biện hộ chỉ có quăng quật hoặc rung lắc mạnh mới sợ còn rung lắc bình thường thì không sao.

PGS Dũng cho biết, có những việc làm rất đơn giản, nhiều người vẫn làm mà không lường được nguy hại cho trẻ như  thói quen cho trẻ nằm võng để ru ngủ ngay từ khi còn rất nhỏ. Lý do là làm như thế sẽ khiến trẻ nhanh ngủ, ngủ sâu. Nhiều người thậm chí đu võng thật mạnh để khiến trẻ cười, tuy nhiên điều này tuyệt đối không nên.

"Trẻ mới sinh, cơ và dây chằng vùng cổ yếu, chưa phát triển nên chưa thể chịu đựng được sức nặng của đầu. Bên cạnh đó, trong đầu lại có những khoảng trống giữa não và xương sọ cho phép não tiếp tục phát triển. Não của trẻ lại mềm, màng não mỏng. Vì thế, nếu bị rung lắc mạnh, xương sọ mềm và dẻo của trẻ không chịu được những lực này, sẽ chuyển lực tới não. Khi não không có sự di chuyển đồng bộ sẽ gây ra sự đập trở lại xương sọ làm giập não, phù, chảy máu trong não...", PGS.TS Dũng cảnh báo.

Theo các tài liệu trên thế giới, trẻ mắc hội chứng rung lắc khối não sẽ di chuyển theo quán tính vật lý và có thể va đập vào hộp sọ, làm não bị sưng phù, áp lực nội sọ tăng lên và tổn thương các mạch máu trong não. Các tổn thương não sẽ để lại nhiều di chứng thần kinh lâu dài cho trẻ. Tổn thương nhẹ có thể làm cho trẻ chậm phát triển tinh thần, mất khả năng nói năng lưu loát, học tập không tiếp thu được bài vở. Tổn thương nặng có thể gây xuất huyết võng mạc mắt, gây giảm thị lực hoặc mù, điếc, liệt thần kinh, co giật, thậm chí gây tử vong.

Tuy nhiên, điều đáng lo nhất là bố mẹ thường không biết trẻ bị tổn thương vì rung lắc mạnh lại do người lớn gây nên. Vì vậy, nhiều trường hợp trẻ đã bị tổn thương nhưng vẫn tiếp tục bị “tra tấn” bởi các lần rung lắc mạnh tiếp theo, khiến trẻ bị tổn thương ngày càng nặng.

PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng khuyến cáo: Tuyệt đối không rung lắc trẻ quá mạnh, đặc biệt là trẻ dưới 2 tuổi. Khi thấy trẻ có những biểu hiện như bị kích thích mạnh, đờ đẫn, ngủ mê mệt, da xanh tái, ăn, bú khó, khó nuốt hoặc nôn không có lý do rõ ràng, khó thở, cứng cổ, nghẹo về một bên... thì cần gọi cấp cứu ngay.