Hà Nội: Thu phí phương tiện cơ giới đường bộ là ưu tiên hàng đầu nhằm giảm ùn tắc giao thông
Ngày 30/10, Sở Giao thông vận tải Hà Nội thông tin về một số nội dung cơ bản liên quan đến Đề án “Thu phí phương tiện cơ giới đường bộ đi vào một số khu vực nhằm giảm ùn tắc giao thông” dự kiến trình HĐND Thành phố thông qua tại kỳ họp cuối năm 2021.
Khi Hà Nội thực hiện thu phí sẽ giảm khoảng 20% lưu lượng giao thông đi vào khu vực thu phí
Giải pháp cần thiết hướng tới xây dựng văn hóa giao thông
Theo Sở Giao thông vận tải, sau 5 năm thực hiện Nghị quyết số 04/2017/NQ-HĐND của HĐND Thành phố về Đề án "Tăng cường quản lý phương tiện giao thông đường bộ nhằm giảm ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường trên địa bàn TP Hà Nội, giai đoạn 2017 - 2020 tầm nhìn 2030", UBND Thành phố đã triển khai 28/37 nhiệm vụ. Kết cấu hạ tầng giao thông được tập trung trong đầu tư theo quy hoạch, tỷ lệ đất giành cho giao thông tăng hơn. Vận tải hành khách công cộng được mở rộng và nâng cao chất lượng.
Tuy nhiên, kết cấu hạ tầng giao thông vận tải chưa đồng bộ theo quy hoạch, các tuyến vành đai 1-2-3 được đầu tư chưa hoàn chỉnh. Vành đai 4, vành đai 5 chưa được đầu tư. Các tuyến đường sắt đô thị đều chậm tiến độ, theo như dự kiến. Tỷ lệ vận tải hành khách công cộng chưa đạt theo yêu cầu đề ra. Tình trạng ùn tắc giao thông vẫn diêễn biến phức tạp đặc biệt vào giờ cao điểm và các dịp lễ, tết tập trung đông người.
Vì vậy, việc tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp tăng cường quản lý phương tiện giao thông cá nhân theo Nghị quyết số 04/2017/NQ-HĐND của Hội đồng Nhân dân Thành phố, trong đó có “giải pháp thu phí phương tiện xe cơ giới đường bộ đi vào một số khu vực nhằm hạn chế ùn tắc giao thông” là hết sức cần thiết.
Qua nghiên cứu, đánh giá, khi thực hiện thu phí sẽ giảm khoảng 20% lưu lượng giao thông đi vào khu vực thu phí, từ đó giảm ùn tắc giao thông đồng thời sẽ giảm ô nhiễm môi trường tương ứng với lượng xe không vào khu vực thu phí; điều chỉnh hành vi sử dụng phương tiện giao thông theo hướng tích cực; khuyến khích người tham gia giao thông sử dụng phương tiện vận tải hành khách công cộng, giảm phương tiện cá nhân, hướng tới xây dựng văn hóa giao thông.
Mức phí khả thi sẽ được xem xét cụ thể, phù hợp trước khi thu phí
Sở Giao thông vận tải cho biết, đối tượng thu phí là các xe ô tô di chuyển từ bên ngoài vào trong khu vực thu phí có nguy cơ ùn tắc giao thông, trừ các phương tiện được miễn phí theo quy định, các đối tượng được giảm phí.
Trên cơ sở khái toán kinh phí đầu tư và chi phí vận hành bảo trì hệ thống thu phí và lưu lượng xe thu phí (được xác định dựa số liệu thu phí của Tổng cục Đường bộ và đếm lưu lượng, dự kiến số lượng không đi vào khu vực thu phí…) dự kiến mức thu phí thấp nhất đủ bù đắp chi phí đầu tư và chi phí quản lý, vận hành khoảng 50.000 đồng. Còn theo nguyên tắc mức phí đủ tác động điều chỉnh hành vi trên cơ sở thực tế về mức thu các điểm đỗ xe trong khu vực trung tâm Thành phố thì dự kiến mức thu hợp lý để có tác dụng điều chỉnh hành vi người điều khiển phương tiện khoảng 100.000 đồng. Do đó, mức phí cụ thể và các chính sách miễn giảm cho các đối tượng sẽ được UBND Thành phố (trên cơ sở dự án đầu tư và phương án quản lý tài chính của sự án đầu tư được duyệt) trình HĐND Thành phố xem xét tại kỳ họp trong năm 2024 trước khi thu phí.
Dự kiến ranh giới khu vực thu phí và vị trí các cổng thu phí
Căn cứ kết cấu hạ tầng giao thông và mật độ giao thông, dự kiến phạm vi thu phí giới hạn bởi các đường: Vành đai 3 - Cầu Thanh Trì - Pháp Vân - Mai Dịch - Phạm Văn Đồng - trục Tây Thăng Long - Võ Chí Công - Cầu Nhật Tân - Đường Hoàng Sa - Đường Trường Sa - Đường Lý Sơn - Đường Nguyễn Văn Linh và khép kín vào Vành đai 3.
Với vành đai thu phí như trên, dự kiến đặt trạm thu phí tại 68 vị trí và 87 trạm thu phí. Phạm vi thu phí này có điều kiện để các xe ô tô các tỉnh, thành phố không cần thiết đi qua khu vực thu phí có điều kiện đi ra ngoài khu vực thu phí.
Dự kiến triển khai việc thu phí trong năm 2024
“Phí phương tiện xe cơ giới đi vào một số khu vực nhằm giảm ùn tắc giao thông” (Phí giảm ùn tắc giao thông) là một loại phí mà người điều khiển phương tiện giao thông cơ giới đường bộ (ô tô) phải trả khi đi vào khu vực có nguy cơ ùn tắc giao thông. Nhằm giảm lưu lượng xe ô tô đi vào trong khoảng thời gian nhất định. Đây là một loại phí mới không trùng với danh mục các loại phí và lệ phí được xác định trong Luật phí và lệ phí số 97/2015/QH13 ngày 25/11/2015 cũng như các loại phí, lệ phí liên quan đến phương tiện đường bộ và sử dụng đường bộ theo các nghị định của Chính phủ, các thông tư của Bộ Tài chính quy định.
Chính vì vậy, ngày 28/8/2018, UBND Thành phố có văn bản số 3977/UBND-ĐT về việc đề xuất sửa đổi, bổ sung một số quy định của pháp luật để phù hợp với tình hình thực tế làm cơ sở thực hiện. Ngày 16/10/2018, tại văn bản số 10040/VPCP-KTTH, Thủ tướng Chính phủ đồng ý cho Thành phố Hà Nội lập Đề án “Thu phí phương tiện cơ giới đường bộ đi vào một số khu vực nhằm giảm ùn tắc giao thông” trình HĐND Thành phố theo quy định. Ngày 19/6/2020, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 115/2020/QH14 về "Thí điểm một số cơ chế, chính sách tài chính - ngân sách đặc thù đối với thành phố Hà Nội".
Thực hiện Nghị quyết số 115/2020/QH14, ngày 21/10/2021 HĐND Thành phố có thông báo số 37/TB-NĐND và UBND Thành phố có văn bản số 3637/UBND-TH ngày 20/10/2021 về việc chuẩn bị nôi dung trình kỳ họp cuối năm 2021 của HĐND Thành phố giao Sở Giao thông vận tải xây dựng xây dựng Nghị quyết thông qua Đề án: “Thu phí phương tiện cơ giới đường bộ đi vào một số khu vực nhằm giảm ùn tắc giao thông” để trình HĐND Thành phố xem xét thông qua.
Trên cơ sở Nghị quyết của HĐND Thành phố, ban hành “Phí giảm ùn tắc giao thông”, phạm vi thu phí, đối tượng chịu phí, khung mức thu phí. UBND Thành phố sẽ xây dựng kế hoạch thực hiện, lập dự án đầu tư xây dựng trạm thu phí và phương án quản lý, vận hành các trạm thu phí, hoàn thiện các các điều kiện để thực hiện thu phí. Căn cứ dự án đầu tư và phương án tài chính của dự án đầu tư được duyệt, xác định mức phí cụ thể trong khung mức phí đã được HĐND Thành phố thông qua, các chính sách miễn, giảm cụ thể và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan, sẽ được UBND Thành phố trình Hội đồng Nhân dân xem xét, quyết định vào trước thời điểm triển khai thu phí. Dự kiến triển khai việc thu phí trong năm 2024.
* Trên thế giới từng áp dụng ba hình thức thu phí cho khu vực đô thị: Thu phí theo vành đai áp dụng phổ biến như ở Singapore, Stockholm, Edinburgh, New York, Hồng Kông... Thu phí theo khu vực: Cần xác định được quy định đi trong khu vực thu phí như ở thành phố Luân Đôn. Thu phí khu vực kết hợp bổ sung theo điểm như ở Singapore. Hiệu quả thu phí giảm từ 12%-18% lượng phương tiện đi vào vùng thu phí, góp phần giảm ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường trong vùng thu phí.
* Tại Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 11/7/2020 tại kỳ họp lần thứ 20 khóa 9 nhiệm kỳ 2016-2021 của HĐND Thành phố cũng đã thông qua đề án: “Tăng cường vận tải hành khách công cộng kết hợp với kiểm soát sự dụng phương tiện cơ giới cá nhân tham gia giao thông trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh”. Trong đó, cũng có giải pháp thu phí xe ô tô lưu thông vào trung tâm thành phố, giai đoạn 2021-2025. Hiện nay, UBND thành phố Hồ Chí Minh đang giao Sở Giao thông vận tải chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan xây dựng đề án thực hiện.
CÙNG CHUYÊN MỤC
