Gen Z chơi Tết Nguyên đán theo kiểu "lạ"

Tết Nguyên Đán vẫn là dịp lễ quan trọng nhất trong năm đối với thế hệ Gen Z tại Trung Quốc nhưng cách họ đón Tết đang có nhiều thay đổi rõ rệt. Bao lì xì đỏ dần chuyển sang hình thức kỹ thuật số, bữa tiệc sum vầy có thể được giao tận nhà, và những “người thân ảo” xuất hiện trong các nhóm trò chuyện trực tuyến.

Theo báo cáo mới nhất của nền tảng xã hội Soul – một ứng dụng mạng xã hội của Trung Quốc với khoảng 30 triệu người dùng hoạt động hàng tháng – thế hệ Gen Z đang dần định hình lại những thói quen đón Tết truyền thống. Trong khi đó, dữ liệu thương mại điện tử từ Taobao, nền tảng mua sắm trực tuyến lớn nhất Trung Quốc, cho thấy những người tiêu dùng trẻ đang thúc đẩy nền kinh tế ngày Tết bằng các trải nghiệm mua sắm mang tính cá nhân hóa, lấy cảm hứng từ mạng xã hội.

Dù vẫn đối mặt với những áp lực quen thuộc trong các cuộc đoàn tụ gia đình như câu hỏi về học vấn, công việc hay hôn nhân, thế hệ Gen Z vẫn coi Tết Nguyên Đán là dịp lễ quan trọng nhất. Theo báo cáo “Khảo sát thái độ Gen Z về Tết Nguyên Đán 2025” của Soul, hơn 60% số người trẻ tham gia khảo sát cho rằng đây vẫn là kỳ nghỉ quan trọng nhất trong năm.

Khách du lịch tại một buổi trình diễn pháo hoa ở Nam Xương, tỉnh Giang Tây, Trung Quốc. VCG.

Tuy nhiên, cách họ tận hưởng ngày lễ đang thay đổi đáng kể. Với nhiều người trẻ Trung Quốc, sức hấp dẫn lớn nhất của Tết không nằm ở bữa tiệc đoàn viên mà chính là kỳ nghỉ kéo dài tám ngày. Bên cạnh thời gian nghỉ ngơi, Gen Z vẫn duy trì một số phong tục quen thuộc như đốt pháo, nhận lì xì và ngủ nướng. Một số ý kiến cho rằng không khí Tết đã giảm sút theo thời gian, nhưng khảo sát từ Soul cho thấy hơn 25% số người tham gia cảm thấy không khí lễ hội còn sôi động hơn trước, chỉ là nó đang phát triển theo một cách khác.

Một trong những thay đổi lớn nhất là sự gia tăng của các hoạt động tương tác số trong dịp Tết. Hơn một phần ba số người thuộc thế hệ Gen Z cho biết họ dành nhiều thời gian trò chuyện trực tuyến hơn là gặp gỡ trực tiếp trong dịp lễ này, đặc biệt là ở các thành phố lớn. Các phong tục truyền thống như gửi lì xì đỏ nay đã chuyển sang hình thức kỹ thuật số, với những tin nhắn chúc Tết được gửi trong các nhóm trò chuyện trực tuyến thay vì gặp mặt trực tiếp.

Bên cạnh đó, khái niệm “người thân ảo” cũng xuất hiện, mô tả những người bạn, cộng đồng trực tuyến hay nhóm sở thích mà Gen Z thường xuyên tương tác trong cuộc sống hàng ngày. Những mối quan hệ này dần đóng vai trò như gia đình mở rộng đối với những người trẻ sống xa nhà trong dịp Tết.

Dù cách đón Tết đang thay đổi, những áp lực trong các cuộc đoàn tụ gia đình vẫn tồn tại. Báo cáo của Soul cho thấy sự khác biệt thế hệ rõ rệt, đặc biệt là với những phụ nữ trẻ trong độ tuổi từ 18 đến 29. Họ thường xuyên phải đối mặt với các câu hỏi về học vấn, sự nghiệp và hôn nhân. Đối với những người trong độ tuổi từ 25 đến 29, áp lực kết hôn là một vấn đề lớn, nhất là ở các thành phố nhỏ, nơi quan niệm gia đình truyền thống vẫn còn sâu sắc.

Ngoài áp lực từ gia đình, gánh nặng tài chính cũng khiến nhiều người trẻ lo lắng. Tết Nguyên Đán là thời điểm tốn kém nhất trong năm với hàng loạt khoản chi như quà cáp, đi lại và tiệc tùng. Những người sống ở thị trấn nhỏ thường cảm thấy áp lực tài chính lớn hơn so với những người ở thành phố lớn, do phải cân bằng nhiều trách nhiệm xã hội và gia đình.

Trước những khó khăn này, thế hệ Gen Z đang thay đổi cách họ chi tiêu trong dịp Tết. Lì xì điện tử ngày càng trở nên phổ biến, với nhiều người cá nhân hóa món quà bằng các hiệu ứng hoạt hình hoặc tin nhắn riêng. Mua sắm ngày Tết cũng trở nên tương tác hơn, với xu hướng mua hàng qua livestream và thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ.

Không giống như thế hệ trước vốn coi trọng tính thực tế, Gen Z đang tạo ra một nền kinh tế ngày Tết xoay quanh tính thẩm mỹ, cá nhân hóa và giá trị cảm xúc. Theo khảo sát từ Soul, một nửa số người tiêu dùng trẻ cho biết họ chi tiêu nhiều hơn trong dịp Tết, với mua sắm trực tiếp qua livestream trở thành một phần không thể thiếu. Phụ nữ dẫn đầu xu hướng này, trong khi nam giới lại có xu hướng chi nhiều tiền hơn vào trò chơi điện tử – từ mua trang phục, vật phẩm ảo đến nâng cấp nhân vật như một cách tận hưởng ngày lễ.

Những thay đổi này cũng ảnh hưởng đến cách thế hệ trước tiếp cận mua sắm. Theo dữ liệu từ Taobao, nhóm tuổi từ 18 đến 24 đang có mức tăng trưởng chi tiêu nhanh nhất trong dịp Tết, vượt qua tất cả các nhóm tuổi khác. Đồng thời, các bậc phụ huynh và ông bà cũng dần quen với việc mua sắm trực tuyến, thay thế những chuyến đi chợ truyền thống bằng các đơn hàng giao tận nhà.

Với sự kết hợp giữa công nghệ và truyền thống, thế hệ Gen Z tại Trung Quốc đang tái định hình cách đón Tết, biến nó thành một kỳ nghỉ mang đậm dấu ấn cá nhân và phù hợp với thời đại số hóa.