Đi ngoài phân sống sút cân cần xử lý như thế nào?

Xử lý tình trạng đi ngoài phân sống sút cân

Đi ngoài phân sống sút cân là gì? 

Đi ngoài phân sống là tình trạng phân có thức ăn chưa tiêu hóa hết, thường ở dạng nát, có thể kèm mùi tanh, chua hoặc bọt. Người bệnh đi ngoài nhiều lần trong ngày, có cảm giác mệt mỏi, chướng bụng, đầy hơi. Đây là một vấn đề rối loạn tiêu hóa, có thể xảy ra do một trong các nguyên nhân thường gặp sau đây:

Rối loạn tiêu hóa

Chế độ ăn uống không hợp lý, căng thẳng, dùng thuốc kháng sinh lâu ngày khiến vi sinh đường ruột mất cân bằng, gây phân sống và giảm hấp thu dưỡng chất.

Ký sinh trùng, nhiễm khuẩn đường ruột

Giun, sán hoặc vi khuẩn như E.Coli, Salmonella có thể làm rối loạn tiêu hóa, gây tiêu chảy phân sống và giảm cân rõ rệt.

Bệnh lý đại tràng

Hội chứng ruột kích thích (IBS): Là rối loạn chức năng đại tràng mạn tính. Người bệnh thường có biểu hiện phân sống, đau bụng, chướng hơi, sút cân kéo dài.

Viêm đại tràng mạn tính: Niêm mạc đại tràng tổn thương khiến chức năng hấp thu bị rối loạn, gây đi ngoài phân nát, sống, mùi hôi và giảm cân nhanh chóng.

Bệnh lý tuyến tụy hoặc gan mật

Suy tụy, viêm tụy, tắc ống mật khiến enzym tiêu hóa tiết ra không đủ, thức ăn không được tiêu hóa hoàn toàn, dẫn tới phân sống và sút cân nhanh dù ăn uống đủ.

Đi ngoài phân sống có thể gặp phải ở người bị bệnh đại tràng

Đi ngoài phân sống sút cân do bệnh đại tràng có nguy hiểm không? 

Đi ngoài phân sống sút cân do bệnh đại tràng là dấu hiệu không nên xem nhẹ, vì nó cho thấy hệ tiêu hóa đang gặp rối loạn nghiêm trọng, đặc biệt là ở niêm mạc đại tràng – nơi có vai trò hấp thu nước, khoáng và một phần dưỡng chất. Những nguy cơ có thể gặp phải nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách là:

• Suy giảm hấp thu: cơ thể thiếu dinh dưỡng, sút cân, suy nhược nhanh chóng.
• Mất cân bằng hệ vi sinh: rối loạn tiêu hóa kéo dài ảnh hưởng tới sức khỏe và chất lượng cuộc sống.
• Dễ tiến triển thành mạn tính hoặc biến chứng: nếu không được điều trị, bệnh có thể tiến triển sang loét đại tràng, Xuất huyết tiêu hóa hẹp đại tràng thậm chí ung thư đại tràng. 
• Rối loạn toàn thân: Thiếu máu, rối loạn điện giải, mệt mỏi, giảm miễn dịch, dễ nhiễm bệnh khác.

Khi nào cần đi khám ngay?

Nếu bạn có các biểu hiện sau kèm theo đi ngoài phân sống và sút cân, hãy đi khám ngay:

• Đau bụng âm ỉ hoặc từng cơn ở vùng bụng dưới
• Đi ngoài > 3 lần/ngày, phân sống, lỏng, có mùi chua hoặc tanh
• Sút cân nhanh trong vài tuần, dù ăn uống bình thường
• Chán ăn, buồn nôn, đầy bụng
• Có tiền sử viêm đại tràng, hội chứng ruột kích thích, hoặc người nhà bị ung thư đại tràng.

Cách khắc phục tình trạng đi ngoài phân sống sụt cân do bệnh đại tràng

Để cải thiện tiêu hóa, khắc phục các vấn đề đi ngoài phân sống, sụt cân, cần kết hợp nhiều biện pháp từ y tế đến chế độ ăn uống và sinh hoạt. Các phương pháp phổ biến hiện nay bao gồm:

Điều trị y tế theo nguyên nhân 

Để điều trị một cách hiệu quả các vấn đề trên, bạn cần đi thăm khám để được chẩn đoán và điều trị theo phác đồ của bác sĩ cho từng nguyên nhân cụ thể. Các thuốc thường được dùng là:

• Thuốc chống viêm ruột: Mesalazine, Sulfasalazine (trong viêm loét đại tràng, Crohn).
• Thuốc chống co thắt, giảm đau bụng: Phloroglucinol, Mebeverine.
• Thuốc cầm tiêu chảy (nếu cần): Loperamide – dùng theo chỉ định.
• Men vi sinh/enzym tiêu hóa: Giúp tái lập hệ vi khuẩn ruột, cải thiện hấp thu.
• Kháng sinh đường ruột: Nếu có nhiễm khuẩn hoặc ký sinh trùng.
• Bổ sung vitamin, khoáng chất nếu có thiếu hụt.

Chế độ ăn uống khoa học

Chế độ ăn uống đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc kiểm soát triệu chứng và giúp cơ thể phục hồi, tăng cân.

Thực phẩm nên ăn:

• Thức ăn mềm, dễ tiêu: cháo, cơm nhão, súp, khoai lang hấp.
• Rau củ luộc kỹ: bí đỏ, cà rốt, mồng tơi.
• Thực phẩm lên men có lợi: sữa chua, kim chi, dưa cải muối chua sạch.
• Protein dễ hấp thu: cá nạc, thịt gà, trứng luộc.
• Uống nhiều nước ấm, có thể uống nước gạo rang, trà gừng.

Những đồ ăn cần hạn chế/tránh:

• Đồ sống, tái, lên men không an toàn (nem chua, tiết canh…).
• Đồ cay nóng, dầu mỡ, chiên xào.
• Sữa tươi (dễ gây đầy hơi ở người không dung nạp lactose).
• Rượu bia, cà phê, nước ngọt có gas.

Thói quen ăn uống: 

• Chia nhỏ bữa ăn: Ăn 5-6 bữa nhỏ trong ngày thay vì 3 bữa lớn để giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa và giúp hấp thu tốt hơn, tăng cường calo để tăng cân.
• Nhai kỹ thức ăn: Giúp thức ăn được nghiền nhỏ, dễ tiêu hóa hơn.
• Ăn đúng giờ, không bỏ bữa.
• Chế biến thức ăn: Ưu tiên hấp, luộc, ninh nhừ để thức ăn mềm, dễ tiêu.

Thay đổi lối sống  

• Giảm căng thẳng (stress) bằng cách tập yoga, thiền, hít thở sâu, nghe nhạc, đọc sách, và ngủ đủ giấc.
• Tập thể dục nhẹ nhàng đều đặn như đi bộ, bơi lội, yoga,... 
• Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia.

Bỏ thuốc lá rượu bia giúp cải thiện tiêu hóa, giảm triệu chứng đại tràng

Sử dụng thuốc Đại tràng từ thảo dược

Bên cạnh việc dùng thuốc Tây y để điều trị nguyên nhân và triệu chứng bệnh, người bệnh đại tràng nên kết hợp sử dụng thuốc Đại tràng từ thảo dược, tiêu biểu như bài thuốc có tác dụng hành khí, hoà vị, giáng nghịch, chỉ thống.

• Hành khí giúp khí huyết lưu thông, giảm đầy hơi, chướng bụng – những triệu chứng thường gặp ở người bị đại tràng rối loạn.
• Hoà vị có tác dụng điều hòa chức năng tiêu hóa, hỗ trợ cải thiện tình trạng phân sống do rối loạn hấp thu.
• Giáng nghịch giúp làm giảm cảm giác buồn nôn, ợ hơi, giúp thức ăn đi đúng chiều trong ống tiêu hóa.
• Chỉ thống có tác dụng giảm đau bụng – triệu chứng đi kèm phổ biến ở người mắc bệnh đại tràng.

Bài thuốc này thường được dùng trong các trường hợp viêm đại tràng, tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa với các triệu chứng đau bụng, sôi bụng, chướng bụng, ăn không tiêu, phân sống...

Hiện nay, bài thuốc đại tràng này đã được chuyển giao sản xuất thành Thuốc Đại tràng dạng viên nén tiện sử dụng và dễ bảo quản.

Người bị đi ngoài phân sống sút cân do bệnh đại tràng có thể tham khảo sử dụng.

Phòng ngừa và tránh tái phát đi ngoài phân sống, sụt cân như thế nào? 

Việc phòng ngừa và tránh tái phát tình trạng đi ngoài phân sống, sút cân đòi hỏi một chiến lược kết hợp giữa chế độ ăn uống, lối sống lành mạnh và theo dõi sức khỏe tiêu hóa định kỳ. Các biện pháp mà bạn có thể áp dụng bao gồm:

Thiết lập chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học

Quản lý căng thẳng và duy trì tinh thần ổn định

Bổ sung men vi sinh & enzym tiêu hóa

Theo dõi sức khỏe tiêu hóa và tình trạng phân 

Tái khám định kỳ nếu có tiền sử bệnh tiêu hóa

Nếu thấy phân bắt đầu sống, đi ngoài lỏng, sút cân → nên tạm thời ăn cháo trắng, uống nước gừng, sữa chua, và giảm khối lượng thức ăn trong 1–2 ngày