Viêm gan C: Nguyên nhân, dấu hiệu, điều trị và phòng ngừa

Viêm gan C dễ dẫn đến viêm gan mạn tính, xơ gan và ung thư gan

Bệnh viêm gan C là gì?

Bệnh viêm gan C là bệnh do virus Hepatitis C (HCV) hay còn gọi là virus viêm gan C gây nên. Viêm gan C khiến các tế bào gan bị viêm, gây rối loạn chức năng gan. Lâu dài, các tế bào gan bị viêm phát triển thành các tổn thương xơ vĩnh viễn, dẫn đến biến chứng xơ gan và ung thư gan.

Bệnh viêm gan C được chia ra thành 2 thể, cấp tính và mạn tính.

• Bệnh viêm gan C cấp tính: Là tình trạng nhiễm virus HCV ngắn hạn, kéo dài dưới 6 tháng từ khi virus xâm nhập vào cơ thể. Có khoảng 15-25% trường hợp cấp tính có thể tự khỏi hẳn mà không cần điều trị, số còn lại có thể tiến triển thành mạn tính.
• Bệnh viêm gan C mạn tính: Là tình trạng nhiễm virus HCV hơn 6 tháng. Nếu không điều trị có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm.

Bệnh viêm gan C có nguy hiểm không?

Bệnh viêm gan C có thể tiến triển thành xơ gan, ung thư gan gây nguy hiểm đến tính mạng. Do vậy, cần sớm nhận biết và điều trị để bảo vệ gan.

Dấu hiện nhận biết sớm bệnh viêm gan C

Triệu chứng bệnh viêm gan C cấp tính

Theo thống kê, khoảng 80% các trường hợp HCV cấp tính không có triệu chứng. Tuy nhiên, ở giai đoạn này, người bệnh vẫn có thể có những triệu chứng sau:

• Sốt nhẹ
• Buồn nôn hoặc nôn
• Mệt mỏi
• Chán ăn, ăn không ngon
• Vàng da
• Nước tiểu đậm
• Phân nhạt màu
• Đau bụng trên bên phải
• Đau khớp

Các triệu chứng trên thường xuất hiện sau 2 - 12 tuần từ khi nhiễm HCV và có thể kéo dài từ 2 tuần đến 3 tháng. Người bệnh cần chú ý, nếu có các triệu chứng này cần xét nghiệm sớm, để điều trị kịp thời, tránh tiến triển thành viêm gan mạn tính.

Viêm gan C cấp tính dễ tiến triển thành mạn tính, xơ gan, ung thư gan

Triệu chứng bệnh viêm gan C mạn tính

Hầu hết các trường hợp bị viêm gan C mạn tính không có bất kỳ triệu chứng nào hoặc chỉ có các triệu chứng không đặc hiệu như mệt mỏi kéo dài hoặc các rối loạn chức năng tiêu hóa. Người bệnh thường chỉ phát hiện mình bị viêm gan mạn tính khi được sàng lọc để hiến máu hoặc tiến hành xét nghiệm máu trong các buổi khám sức khỏe định kỳ, hoặc trước các thủ thuật/phẫu thuật vì bệnh lý khác.

Vì lý do này, bệnh viêm gan C dễ dẫn bị bỏ sót. Khi tổn thương gan đủ nặng, người bệnh có thể gặp phải tình trạng của suy chức năng tế bào gan như mệt mỏi, chán ăn, sụt cân, dễ bị chảy máu, bầm tím, ngứa da..; tình trạng của tăng áp lực tĩnh mạch cửa như: sưng phù chân, cổ trướng, chảy máu tiêu hóa; lú lẫn, nói lắp, hôn mê do bệnh não gan hoặc phát hiện khối u ác tính ở gan.

Nguyên nhân gây bệnh viêm gan C

Bệnh viêm gan C do virus HCV gây ra. Nguyên nhân chính là do sự lây nhiễm virus HCV từ người bệnh sang người lành theo 3 con đường chính:

• Đường máu: dùng chung bơm kim tiêm, dao cạo râu, dụng cụ xăm, truyền máu không sàng lọc HCV...
• Quan hệ tình dục không an toàn
• Truyền từ mẹ sang con qua nhau thai

Lưu ý: Viêm gan C không lây lan qua thức ăn, nước uống, tiếp xúc thông thường như ôm, hôn và dùng chung đồ ăn, thức uống với người bị bệnh. Vì vậy, người thân, bạn bè không nhất thiết phải xa lánh người mắc bệnh viêm gan C.

Con đường lây truyền virus viêm gan C

Điều trị bệnh viêm gan C như thế nào?

Nhiễm trùng viêm gan C được điều trị bằng thuốc kháng virus. Việc lựa chọn loại thuốc và thời gian điều trị phụ thuộc vào kiểu gen HCV, các tổn thương gan hiện có, các tình trạng y tế khác (nếu có) và các phương pháp điều trị trước đó.

Hiện nay, phác đồ điều trị viêm gan C chủ yếu sử dụng các loại thuốc kháng virus tác dụng trực tiếp (DAAs) như Sofosbuvir, Ledipasvir, Daclatasvir, Elbasvir, Grazoprevir, Velpatasvir… có tác dụng loại bỏ hoàn toàn virus viêm gan C ra khỏi cơ thể, đồng thời ngăn ngừa tổn thương gan. Thời gian điều trị trung bình với phác đồ sử dụng DAAs là 12 tuần, một số trường hợp cần kéo dài hơn, đến 24 tuần. Việc sử dụng DAAs có thể phối hợp hoặc không phối hợp với Ribavirin, tùy trường hợp cụ thể.

Trường hợp bệnh viêm gan C mạn tính đã gây ra các biến chứng nghiêm trọng, bác sĩ có thể trao đổi với người bệnh và gia đình để tiến hành ghép gan.

Người mắc bệnh viêm gan C cũng cần xây dựng một chế độ ăn uống hợp lý để giảm gánh nặng cho gan và mau chóng phục hồi thể lực: chủ động bổ sung các loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe như các loại hạt, các loại đậu, cá, thịt gà, rau xanh, trái cây… đồng thời, hạn chế ăn thức ăn nhanh, nhiều dầu mỡ, nội tạng động vật, thịt đỏ…, kiêng bia, rượu và bỏ thuốc lá.

Phòng bệnh viêm gan C như thế nào?

Viêm gan C chủ yếu lây qua 3 con đường: đường máu, đường tình dục và truyền từ mẹ sang con. Do đó, để phòng tránh viêm gan C, người bệnh cần thực hiện nghiêm túc các biện pháp sau:

• Tuyệt đối không dùng chung kim tiêm: tránh dùng chung bơm kim tiêm trong bất cứ trường hợp nào.
• Tránh tiếp xúc trực tiếp với máu hoặc các chế phẩm từ máu: sàng lọc HCV trước khi truyền máu, sử dụng găng tay, đồ bảo hộ khi tiếp xúc với máu.
• Không dùng chung các vật dụng chăm sóc cá nhân: như bàn chải đánh răng, dao cạo râu, cắt móng tay và kéo để tránh bị dính máu và làm lây lan virus.
• Chọn tiệm xăm và xỏ khuyên cẩn thận: lựa chọn địa chỉ uy tín, có quy trình vệ sinh phù hợp sẽ giúp ngăn ngừa tình trạng lây nhiễm.
• Quan hệ tình dục an toàn: sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục.
• Duy trì một lối sống lành mạnh: hạn chế  thuốc lá, rượu bia, chất kích thích, hóa chất…, chế độ ăn lành mạnh.
• Khám sức khỏe định kỳ: giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời viêm gan C cũng như các bệnh về gan khác.
• Điều trị bệnh gan bằng thuốc Đông y: Đông y từ lâu đã chứng minh được hiệu quả trong việc điều trị cũng như ngăn ngừa và hạn chế bệnh tái phát. Người bị bệnh viên, suy giảm chức năng gan với các dấu hiệu như ăn không tiêu, đầy bụng, chán ăn, dị ứng, mẩn ngứa, nổi mề đay, mụn nhọt... có thể tham khảo sử dụng thuốc bổ gan Đông y để bảo vệ và tăng cường chức năng gan.