Sỏi tiết niệu hiếm gặp khiến trẻ nhỏ đau bụng, buồn nôn

Ảnh minh họa

Mới đây, theo nguồn tin trên VTV News, Khoa Ngoại thận - Tiết niệu, Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí (Quảng Ninh) cho biết, đơn vị này vừa tiếp qua đã tiếp nhận và điều trị cho hai trường hợp bệnh nhi mắc sỏi tiết niệu hiếm gặp.

Cụ thể, trường hợp đầu tiền là bệnh nhi 7 tuổi, trú tại Uông Bí, Quảng Ninh. Trước khi nhập viện 1h trẻ có biểu hiện đau bụng mạn sườn trái, buồn nôn, nôn…

Trường hợp thứ 2 là bệnh nhi 15 tuổi, trú tại Quảng Yên, Quảng Ninh. Nhập viện trong tình trạng đau nhiều vùng thắt lưng trái. Qua thăm khám và làm xét nghiệm, các bác sĩ đều chẩn đoán: 2 bệnh nhi mắc sỏi tiết niệu trái, cần được điều trị kịp thời.

Các bác sĩ đã tiến hành điều trị nội khoa (dùng thuốc) cho bệnh nhi 7 tuổi và can thiệp nội soi sau phúc mạc cho bệnh nhi 15 tuổi. Hiện tại, sau khi điều trị sức khỏe 2 bệnh nhi đã ổn định và được trở về với gia đình.

Sỏi tiết niệu là bệnh khá hiếm gặp ở trẻ nhỏ

Khác với người lớn, sỏi bàng quang nói chung và sỏi tiết niệu nói riêng ở trẻ em là một bệnh khá hiếm gặp, tỷ lệ này chỉ khoảng 7,2 đến 14,2 trường hợp trong 100.000 trẻ (dưới 18 tuổi), và chiếm khoảng 0,15% trên tổng số các bệnh nhân mắc sỏi đường niệu. Căn nguyên chủ yếu được các nghiên cứu nhắc tới bao gồm hai yếu tố nôi sinh và ngoại sinh.

Nguyên nhân gây sỏi tiết niệu ở trẻ nhỏ

Nguyên nhân nội sinh bao gồm các yếu tố về di truyền, cơ địa và các bệnh chuyển hóa, Theo tác giả Hoobe B. (2008) trong cuốn Urolithiasis and nephrocalcinosis in childhood, khoảng 40% trẻ mắc sỏi tiết niệu có tiền sử gia đình gợi ý đến các rối loạn về di truyền. Và nguy cơ có sỏi tiết niệu tăng gấp đôi ở những cá thể có bố mẹ, hay anh chị em ruột mắc bệnh lý này.

Nguyên nhân ngoại sinh bao gồm các yếu tố về: môi trường sống, lối sống, điều kiện kinh tế xa hội. Bỏ qua yếu tố di truyền thì hiện nay số trẻ em mỗi năm phải đến viện điều trị vì bệnh sỏi thận ngày càng tăng. 

Việc ăn nhiều thức ăn nhanh, có quá nhiều muối, và các chất điều vị, ít uống nước lọc, hay sử dung các loại nước uống công nghiệp,..đều làm tăng nguy cơ tạo sỏi. Chế độ sinh hoạt hiện nay, nhiều trẻ lười vận động,(ngồi chơi điện tử hay xem vô tuyến nhiều giờ liền…) đều là những nguyên nhân làm hình thành nhanh sỏi thận ở trẻ em, nhất là những trẻ có sẵn các bệnh lý rối loạn chuyển hóa.

Bên cạnh đó, bênh lý suy dinh dưỡng và béo phì cũng có thể là nguyên nhân làm tăng nguy cơ tạo sỏi  ở trẻ, trong đó trẻ suy dinh dưỡng hay gặp sỏi có bản chất là sỏi ammonium ở vị trí bàng quang còn trẻ béo phì hay gặp sỏi ở đường niệu trên là thận và niệu quản có bản chất là sỏi calcium

Ngoài ra, các trẻ thường bị nhiễm trùng đường tiểu, có bất thường những chỗ hẹp tự nhiên của đường tiết niệu (hẹp khúc nối bể thận - niệu quản, hẹp khúc nối bàng quang - niệu quản) hay những bệnh lý gây cản trở sự tống xuất nước tiểu như bàng quang thần kinh... cũng là điều kiện thuận lợi để tạo sỏi thường có bản chất là sỏi amoomium, struvite hay carbonate apatite.

Các triệu chứng thường gặp của trẻ bị sỏi đường tiết niệu

Triệu chứng thường gặp của sỏi đường tiết niệu là đau vùng hông lưng, tiểu ít, tiểu máu, đặc biệt là nếu gia đình có tiền sử bị bệnh sỏi thận. Ở trẻ nhỏ thì trẻ dễ kích thích, quấy khóc, ói, thường xuyên nhiễm trùng tiểu biểu hiện qua triệu chứng la khóc mỗi lần đi tiểu. Đôi khi bệnh sỏi thận ở trẻ chỉ phát hiện tình cờ qua siêu âm bụng.

Sỏi đường tiết niệu trẻ em gặp nhiều nhất ở thận, tiếp theo là sỏi niệu quản, sỏi bàng quang ít gặp hơn nhưng lại có các triệu chứng rất đặc hiệu như tiểu khó, tiểu ngắt quãng (do sỏi cản trở đường ra của nước tiểu) và đi tiểu nhiều lần do cổ bàng quang bị kích thích.

Phương pháp điều trị sỏi đường tiết niệu ở trẻ nhỏ

Trước đây đối với các bệnh lý sỏi bàng quang các bác sĩ thường phải mổ mở bàng quang lấy sỏi. Tuy nhiên với việc áp dụng phương pháp mới nội soi bàng quang tán sỏi bằng năng lượng laser  bệnh nhi sẽ không phải chịu đau đớn, không có sẹo, tránh được nhiều biến chứng sau mổ, thời gian nằm viện ngắn và chi phí không cao.

Cách giúp trẻ phòng tránh bệnh sỏi tiết niệu

Sỏi tiết niệu ở trẻ em là bệnh lý ít gặp nhưng các bậc cha mẹ không nên chủ quan mà cần đưa trẻ tới khám chuyên khoa tiết niệu khi trẻ có các biểu hiện rối loạn dòng tiểu hoặc đau thắt lưng hông dai dẳng.

Ngoài các căn nguyên nội sinh tạo sỏi, hoàn toàn có thể phòng bệnh cho trẻ bằng việc tác động vào các căn nguyên ngoại sinh cụ thể là việc thay đổi chế độ ăn và chế độ sinh hoạt của trẻ một cách hợp lý.

Các bậc phụ huynh cần theo dõi sức khỏe của trẻ nhỏ. Khi trẻ có các biểu hiện đau bụng, đau thắt lưng bất thường… nên đưa trẻ đến ngay các cơ sở y tế thăm khám và điều trị kịp thời để hạn chế các biến chứng của bệnh có thể xảy ra.