99% người Việt không biết Tết Thanh Minh vào ngày nào?

Tết Hàn thực mùng 3/3 Âm lịch và Tết Thanh Minh là 2 trong số nhiều cái Tết truyền thống của người Việt mà ai cũng biết hoặc từng nghe nói đến. Tuy nhiên, có một sự thật thú vị là đa phần người Việt hiện nay luôn băn khoăn vì không biết Tết Hàn thực có phải Tết Thanh Minh hay không hoặc không biết chính Tết Thanh Minh vào ngày nào?

Tết Thanh Minh vào ngày nào?

Tết Thanh Minh (hay còn gọi là tiết Thanh Minh) là 1 trong 24 tiết khí trong cách lập lịch theo quan niệm của nhiều quốc gia phương Đông vốn chịu ảnh hưởng của nền văn hóa Trung Hoa cổ đại như Triều Tiên, Nhật Bản, Việt Nam, Trung Quốc.

Tết Thanh Minh thường được tính theo Dương lịch thay vì Âm lịch

Nhiều người lầm tưởng rằng lịch của người Việt Nam và người Trung Quốc cổ đại là âm lịch thuần túy do tính theo chu kỳ Mặt Trăng xoay quanh Trái Đất. Tuy nhiên, lịch Trung Quốc cổ đại thực tế là âm dương lịch (lịch Gregory) do tính theo vị trí Trái Đất trong chu kỳ chuyển động trên quỹ đạo của chính nó quanh Mặt Trời.

Nếu chọn gốc là điểm xuân phân (kinh độ Mặt Trời bằng 0 độ), diễm bắt đầu Tết Thanh Minh là kinh độ Mặt Trời bằng 15 độ. Như vậy, thực tế cách tính Tết Thanh Minh là theo Dương lịch hiện đại và ngày lễ này thông thường sẽ bắt đầu vào mùng 4 hoặc mùng 5/4 Dương lịch tùy từng năm.

Theo quy ước, Tết Thanh Minh là khoảng thời gian bắt đầu vào ngày 4 hoặc 5/4 khi tiết xuân phân kết thúc và kết thúc vào ngày 20 hoặc 21/4 trong lịch Gregory, tính theo các múi giờ Đông Á khi bắt đầu tiết cốc vũ. Do vậy, rất khó nói được chính xác Tết Thanh Minh vào ngày nào.

Tết Hàn thực có phải Tết Thanh Minh?

Theo như giải thích ở trên, Tết Thanh Minh và Tết Hàn thực mùng 3/3 Âm lịch là hai dịp lễ hoàn toàn khác nhau. Tuy nhiên, do một số vùng gộp hai dịp này làm một nên nhiều người vẫn thường lầm tưởng Tết Thanh Minh rơi vào ngày 3/3 Âm lịch.

Tết Hàn thực và Tết Thanh Minh là hai dịp khác hẳn nhau

Tại một số địa phương, các dòng họ thường hợp nhau lại để đi tảo mộ, làm cỗ ăn uống cho con cháu nhận mặt họ hàng và phát phần thưởng khuyến học vào dịp Tết Thanh Minh. Trong khi đó, người dân tại một số khu vực khác lại không có tục ăn Tết Thanh Minh mà chỉ ăn Tết Hàn thực, còn việc tảo mộ sẽ được thực hiện vào dịp giỗ tổ, giỗ họ hoặc cuối năm.

Được biết Tết Thanh Minh đến sâu ngày lập xuân 45 ngày. Như vậy, nếu muốn tính năm nay 2017 Tết Thanh Minh vào ngày nào, có thể mở Dương lịch để kiểm tra ngày 4/4 là thứ mấy trong tuần.