Viêm mũi xoang dị ứng: Dấu hiệu, chẩn đoán và dự phòng

Viêm mũi xoang dị ứng là gì?

Viêm mũi xoang dị ứng là tình trạng viêm niêm mạc mũi-xoang xảy ra do hệ miễn dịch của cơ thể nhầm lẫn trong việc xác định một chất vô hại ngoài môi trường như một kẻ xâm nhập có hại. Những chất này gọi là tác nhân gây dị ứng. Hệ miễn dịch đáp ứng lại tác nhân này bằng cách giải phóng ra histamin và các chất trung gian hóa học, gây nên tình trạng viêm mũi xoang dị ứng với đặc trưng bao gồm: hắt hơi, ngạt, ngứa và chảy nước mũi. 

Phân loại viêm mũi xoang dị ứng và nguyên nhân gây bệnh

• Viêm mũi xoang dị ứng theo mùa: chủ yếu do phấn hoa và bào tử nấm mốc. Những tiểu phân này thường lưu hành cùng không khí và chúng ta rất dễ hít phải. Bệnh thường khởi phát vào mùa xuân, cuối hè hoặc mùa thu.
• Viêm mũi xoang dị ứng quanh năm: gây ra bởi những tác nhân khác, thường do bụi nhà. Ngoài ra, có thể do lông vật nuôi hoặc các mảnh tế bào chết của chúng.

Nguyên nhân gây viêm mũi xoang dị ứng

Triệu chứng viêm mũi xoang dị ứng

Triệu chứng của bệnh có thể khác nhau, tùy thuộc vào mực độ nặng của tình trạng dị ứng, có thể biểu hiện những dấu hiệu sau:

Triệu chứng tại mũi: 

• Hắt hơi từng tràng
• Ngứa mũi
• Chảy nước mũi
• Nghẹt mũi
• Ngửi khó

Triệu chứng ngoài mũi: 

• Ho
• Ngứa (chủ yếu là mắt, mũi, miệng, họng và da) 
• Đau đầu
• Ù tai
• Đau họng
• Mắt sưng, đỏ, chảy nước mắt
• Thâm bọng mắt dưới
• Nổi mề đay
• Ngửi khó

Hắt hơi, ngạt mũi là các triệu chứng thường gặp ở viêm mũi xoang dị ứng

Bệnh thường tự khỏi sau vài tuần, lâu hơn cảm lạnh hoặc cảm cúm. Tuy nhiên, bệnh này không gây sốt. Dịch mũi do viêm mũi xoang dị ứng thường trong và loãng, trong khi dịch mũi do cảm thường đặc hơn. Tương tự như vậy, biểu hiện ngứa (là mắt, mũi, miệng, họng và da) là đặc trưng ở viêm mũi xoang dị ứng mà không gặp ở cảm lạnh hay cảm cúm.

Phương pháp chẩn đoán viêm mũi xoang dị ứng

Nếu các triệu chứng như trên ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống thường ngày của bạn, bác sĩ có thể kết hợp một số biện pháp để chẩn đoán chính xác tình trạng và tác nhân gây bệnh cho bạn, bao gồm: triệu chứng bệnh mà bạn gặp phải, tiền sử bệnh và thực hiện một số xét nghiệm để chẩn đoán.

Xét nghiệm quan trọng nhất đó là xét nghiệm dị ứng trên da để xác định tác nhân gây dị ứng. Xét nghiệm này được thực hiện bằng cách tiêm một lượng nhỏ các tác nhân có thể gây dị ứng và trong da của bạn hoặc nhỏ 1 giọt dị nguyên vào niêm mạc hốc mũi. Sau đó, bác sĩ sẽ quan sát và ghi lại phản ứng trên da hoặc biểu hiện tại mũi của bạn (hắt hơi, ngứa mũi, chảy nước mũi,…).

Xét nghiệm để xác định tác nhân gây viêm mũi xoang dị ứng

Bác sĩ cũng có thể cho bạn làm xét nghiệm máu để xác định sự có mặt của kháng thể trong máu của bạn (kháng thể là yếu tố tạo ra từ hệ miễn dịch để chống lại tác nhân gây dị ứng – kháng nguyên). Từ đó xác định được nguyên nhân gây viêm mũi xoang dị ứng của bạn là gì.
Sau khi xác định được chính xác nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ sẽ trao đổi với bạn những biện pháp điều trị phù hợp.

Viêm mũi dị ứng có phòng tránh được không?

Bệnh viêm mũi dị ứng không thể phòng tránh được, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau nhằm giảm thiểu tối đa sự tiếp xúc với tác nhân gây dị ứng:

• Đóng cửa sổ. Điều này đặc biệt quan trọng vào mùa có nồng độ phấn hoa trong không khí cao.
• Rửa sạch tay sau khi tiếp xúc với vật nuôi
• Sử dụng các loại chăn ga chống bụi
• Đeo kính khi ra ngoài để bảo vệ mắt tránh tiếp xúc với dị nguyên
• Tắm gội trước khi đi ngủ nhằm rửa sạch hết các tác nhân dị ứng từ tóc và da của bạn.

Bạn nên đóng cửa sổ, đặc biệt trong mùa hoa nở để tránh tiếp xúc với tác nhân

Ngoài ra, bạn nên tránh những tác nhân làm trầm trọng thêm triệu chứng bệnh như:

• Không khí ô nhiễm
• Nhiệt độ lạnh
• Độ ầm cao
• Mùi dễ kích ứng
• Khói thuốc
• Gió
• Khói đốt củi

Bảo vệ mũi xoang bằng cách đeo khẩu trang khi đi ra ngoài đường về, xịt rửa mũi bằng dung dịch nước muối biển hàng ngày. 

Sử dụng dung dịch xịt mũi có chứa nước muối biển và các nguyên tố Cu, Zn, Mn, Mg, Se, I, Al… được các chuyên gia khuyến cáo, giúp sát khuẩn, kháng viêm, làm ẩm mũi, rửa sạch khoang mũi.