Bộ tài liệu “Kỹ năng phòng, chống ma túy” đáp ứng mong mỏi của cả cộng đồng

Tại Việt Nam, tình hình tệ nạn ma túy đang diễn biến ngày càng phức tạp và để lại nhiều hệ lụy nghiêm trọng, đặc biệt là khi ma túy tấn công ngày càng mạnh vào môi trường học đường. Mặc dù Bộ giáo dục và Đào tạo và các ngành, địa phương đã triển khai nhiều biện pháp ngăn chặn sự lây lan của ma túy trong học đường, nhưng những năm gần đây số học sinh sử dụng ma túy ở một số trường THCS, THPT ở các địa phương vẫn có chiều hướng gia tăng…

Theo Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, độ tuổi sử dụng ma túy ngày càng trẻ hóa; đáng báo động là số học sinh, sinh viên “dính” vào ma túy cũng ngày một nhiều hơn. Đã có nhiều lý giải khác nhau về sự “mê hoặc” của ma túy đối với giới trẻ, có thể do chính bản thân các em hoặc do những yếu tố bên ngoài tác động.

Lần đầu tiên có bộ tài liệu chính thống về Kỹ năng phòng, chống ma túy. Ảnh minh họa.

Tuy nhiên, cũng phải nhìn nhận là tội phạm ma túy ngày càng manh động tinh vi. Chúng có nhiều cách tiếp cận “con mồi”, cho dù đó là những nam sinh đang ngồi trên ghế nhà trường. Những gói thuốc lá thơm, với bao bì khác nhau, bắt mắt, có nhiều mùi vị bán lén lút ở các cổng trường. Nhiều chất hướng thần được hòa vào thảo mộc và bán ra ngoài với giá rẻ, dễ mua, chỉ 50.000 đồng - 100.000 đồng/gói.

Điển hình như vụ việc tại một ngôi trường cấp 3 tại tỉnh Lạng Sơn, một nhóm học sinh đã bán ma túy đá cho hơn 30 học sinh, trong đó chủ yếu là bạn cùng trường. Sự việc kéo dài suốt 5 năm nhưng nhà trường không phát hiện ra. Sau đó cơ quan công an điều tra, theo dõi và bắt các đối tượng.

Trước đây, hoạt động trao đổi, mua bán ma túy chủ yếu diễn ra trên mạng xã hội, tuy nhiên hiện nay, hình thức bán ma túy đa cấp cho học sinh đã xuất hiện. Cơ quan chức năng cảnh báo, trước đây có thể nhận diện ma túy qua các bình hút, bơm kim tiêm, nhưng hiện ma túy tồn tại dưới nhiều hình thức bắt mắt, có thể là hình bông hoa, son môi, trà sữa... hấp dẫn học sinh.
Trong khi đó, hiện nay công tác tuyên truyền, giáo dục hậu quả, tác hại của ma túy trong các nhà trường chưa đủ mạnh và thiếu tính bền vững, chưa đến được nhiều với từng nhà trường, từng lớp học và từng học sinh, sinh viên. Tuyên truyền nặng về hình thức mà chưa gắn với hoạt động thực tế. Do vậy vẫn còn không ít học sinh, sinh viên chưa nhận thức và hiểu biết được tác hại của ma túy, nhất là các loại ma túy tổng hợp.

Thực tế cũng cho thấy, không chỉ các em học sinh mà còn nhiều phụ huynh và giáo viên cũng chưa có kiến thức đầy đủ và chính xác về ma túy, hơn nữa kỹ năng kỹ năng nhận diện và xử lý khi nghi ngờ con em mình có dấu hiệu sử dụng ma túy cũng còn thiếu và yếu. Phần lớn kiến thức mà phụ huynh và giáo viên hiểu về ma túy mới chỉ dừng lại ở việc ma túy là chất gây nghiện, có tác động tiêu cực đến người sử dụng. Để hiểu và nhận diện đó là loại ma túy nào và tác hại ra sao, gây hậu quả thế nào với người sử dụng thì hầu như chưa nắm vững.

Tệ nạn ma túy ngày càng phức tạp, tội phạm ma túy ngày càng tinh vi và nhiều thủ đoạn, trong khi đó kiến thức và kỹ năng về ma túy của các em học sinh, giáo viên, và phụ huynh lại còn thiếu và yếu. Với lớp kiến thức và kỹ năng mỏng manh mà các em học sinh đang có, sợ rằng khi đứng trước làn sóng tấn công mạnh mẽ của tệ nạn ma túy như hiện nay thì rất khó có thể vượt qua nổi; các bậc cha mẹ và giáo viên cũng không đủ sức để bảo vệ các em tránh khỏi hiểm họa này.

Bộ tài liệu Kỹ năng phòng, chống mà túy đáp ứng mong mỏi của nhiều người. Ảnh minh họa.

Trước thực trạng đáng lo ngại đó, không ít các em học sinh, phụ huynh và giáo viên đã bày tỏ mong muốn có một bộ tài liệu  chính thống cung cấp đầy đủ và chính xác các kiến thức về ma túy, lấp đầy những “lỗ hổng” về mặt nhận thức liên quan đến ma túy mà nhiều người đang gặp phải.

Tại hội nghị triển khai các nhiệm vụ phòng, chống HIV/AIDS, ma túy, mại dâm trong trường học và hưởng ứng Tháng hành động phòng, chống ma túy năm 2021 do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức ngày 22/6, bộ tài liệu “Kỹ năng phòng, chống ma túy” do Viện nghiên cứu tâm lý người sử dụng ma túy (PSD) biên soạn đã được giới thiệu và ngay sau đó đã thu hút đông đảo sự quan tâm của cộng đồng.

Bộ tài liệu gồm 4 cuốn: Kỹ năng phòng, chống ma túy cho học sinh trung học cơ sở; Kỹ năng phòng, chống ma túy cho học sinh trung học phổ thông, Kỹ năng phòng, chống ma túy dành cho cha mẹ học sinh; Kỹ năng phòng, chống ma túy dành cho giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục.
Mỗi một cuốn tài liệu đều trang bị cho người đọc kiến thức cơ bản và nâng cao về ma túy, cách thức nhận biết các chất ma túy, dấu hiệu nhận biết người sử dụng ma túy đồng thời trang bị kỹ năng ứng phó với những tình huống nguy cơ liên quan đến hành vi sử dụng ma túy cho học sinh, cha mẹ học sinh, giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục.

Có thể nói, với vai trò là bộ tài liệu chính thống đầu tiên về phòng, chống ma túy cho cộng đồng, Bộ tài liệu này đã đáp ứng được sự mong mỏi, kỳ vọng của nhiều người. Đây là lần đầu tiên, học sinh trên cả nước có một bộ tài liệu mang tính chuyên sâu, giúp các em không chỉ nhận thức rõ tác hại của ma túy mà còn được hướng dẫn chi tiết về kỹ năng phòng ngừa các nguy cơ, tình huống không an toàn.