Trĩ sau sinh có tự khỏi không? Nguyên nhân & cách điều trị

15-08-2023 11:09:53

Trĩ là căn bệnh rất hay gặp ở phụ nữ sau sinh gây ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống hàng ngày của các mẹ bỉm sữa. Vậy khi bị trĩ sau sinh phải làm sao? Nguyên nhân do đâu và có những cách nào để điều trị tại nhà hãy cùng đọc bài viết dưới đây.

I - Trĩ sau sinh là gì?

Trĩ sau sinh là hiện tượng bệnh trĩ xuất hiện ở phụ nữ sau khi sinh con. Lúc này, tĩnh mạch vùng trực tràng hậu môn do bị tác động từ nhiều yếu tố, dẫn đến sưng to và đọng máu tạo thành các búi trĩ. Hiện tượng này xảy ra ở các mạch máu trên đường lược hậu môn thì được gọi là trĩ nội, nếu xuất hiện ở dưới đường lược hậu môn là trĩ ngoại.

Hiện tượng phụ nữ sau sinh bị bệnh trĩ xảy ra khá phổ biến. Theo thống kê, có khoảng 40% phụ nữ mắc trĩ sau khoảng thời gian sinh đẻ, đặc biệt thường gặp từ lần sinh thứ 2 trở đi, nhất là ở phụ nữ sinh thường. Tuy nhiên vẫn có trường hợp mổ đẻ sau sinh vẫn bị trĩ do nhiều nguyên nhân trước đó.

Trĩ sau sinh gây nhiều trở ngại cho chị em trong đời sống hàng ngày. Bệnh gây chảy máu khi đi đại tiện, đau đớn và khó chịu cho phụ nữ, khiến cho giai đoạn chăm con trở nên vất vả và mệt mỏi hơn rất nhiều. 

II - Nguyên nhân khiến phụ nữ bị trĩ sau sinh 

Tình trạng trĩ sau sinh xảy ra có thể do gặp phải một hoặc nhiều nguyên nhân sau:

1. Rặn đẻ trong quá trình sinh con

Trong quá trình sinh con, chị em thường gắng sức để rặn đẻ. Một số trường hợp chị em đau quá, nên không tập trung nghe bác sĩ hướng dẫn cách rặn đẻ nên làm sai cách. Cộng thêm khi tử cung mở to gây chèn ép, tăng áp lực cho các tĩnh mạch vùng hậu môn khiến máu bị tồn đọng lại, từ đó tăng nguy cơ hình thành búi trĩ.

2. Chứng táo bón sau sinh

Táo bón là tình trạng mà chị em mang thai thường rất hay gặp phải, đặc biệt là trong quá trình mang thai cũng như trong khoảng thời gian sau sinh con. Lý do là trong thời điểm này, chị em thường phải hạn chế đi lại, vận động khiến thức ăn chậm tiêu.

Ngoài ra, việc người nhà chăm sóc mẹ sau sinh bằng nhiều thực phẩm có quá nhiều chất đạm, ít chất xơ trong thời kỳ này cũng làm tăng nguy cơ gây táo bón.

Và như một điều tất yếu, khi táo bón kéo dài sẽ tạo ra nguy cơ cao dẫn đến tình trạng trĩ sau sinh ở phụ nữ trong thời điểm này.

3. Đã từng bị trĩ khi mang thai

Khi mang thai, nồng độ hormone ở chị em tăng cao, không chỉ gây ra các triệu chứng mệt mỏi, buồn nôn, nám sạm da mà còn gây ảnh hưởng tới các tĩnh mạch tại hậu môn. Điều này khiến tĩnh mạch giãn ra, ứ máu rồi hình thành búi trĩ.

Bên cạnh đó, nếu chị em đã từng bị táo bón hoặc các bệnh hô hấp trong quá trình mang bầu, sau quá trình sinh đẻ sẽ khiến khả năng mắc bệnh trĩ cao hơn. Đặc biệt là khi không có biện pháp điều trị và phòng tránh bệnh trĩ sẽ dẫn đến tình trạng bệnh trĩ sau sinh trở nên nặng hơn.

4. Áp lực từ trọng lượng thai nhi

Trĩ sau sinh do áp lực từ thai nhi chủ yếu xảy ra ở những người có trọng lượng thai nhi lớn, hoặc khi mang bầu không thường xuyên vận động hoặc phải vận động quá mạnh.

Khi thai nhi lớn dần áp lực từ ổ bụng dồn xuống vùng hậu môn, trực tràng khiến mạch máu bị chèn ép khó lưu thông. Máu bị tụ lại làm mạch máu giãn ra hình thành các búi trĩ ngay từ khi mang thai cho tới sau khi sinh nở.

5. Những nguyên nhân khác

Ngoài những nguyên nhân kể trên, trĩ sau sinh có thể do các yếu tố khác như:

  • Quá trình mang thai thường nằm nhiều, ngồi nhiều, ít vận động cơ thể.
  • Lao động nặng nhọc, thường xuyên phải làm việc quá sức.
  • Mắc các bệnh đường hô hấp, ho nhiều gây yếu cơ vùng hậu môn.
  • Tĩnh mạch vùng hậu môn trực tràng yếu sẵn do cơ địa, di truyền.

III - Dấu hiệu nhận biết bệnh trĩ ở phụ nữ sau sinh

1. Đại tiện ra máu

Trong giai đoạn bệnh trĩ mới hình thành, chúng ta chỉ có thể phát hiện triệu chứng này thông qua những vệt máu tươi bám trên phân hoặc thấm vào giấy vệ sinh. Có những khi còn thấy cả máu vón cục xuất hiện khi đi đại tiện. Điều này là do máu từ các búi trĩ nội chảy ra bị đông lại ở trực tràng, khi chúng ta đi đại tiện sẽ ra ngoài theo phân.

2. Ngứa hậu môn

Một dấu hiệu phổ biến để nhận biết bệnh trĩ ở mẹ sau sinh, đó là cảm giác ngứa ở vùng hậu môn. Không chỉ gây ra cảm giác khó chịu cho chị em trong thời gian chăm con mà còn làm mất tự tin khi giao tiếp và thực hiện các hoạt động hàng ngày.

3. Búi trĩ bị lòi ra ngoài

Trĩ nội cấp độ 1 hoặc cấp độ 2 thường người mắc sẽ khó phát hiện ra búi trĩ do chúng vẫn nằm trong hậu môn, chưa gây ảnh hưởng gì nhiều tới đời sống sinh hoạt. Tuy nhiên, nếu không điều trị, các búi trĩ sẽ bắt đầu sa xuống mỗi khi rặn hoặc gắng sức, gây cản trở đến cuộc sống hàng ngày nhất là lúc đi đại tiện hoặc lúc ngồi xuống.

Có một số trường hợp chị em phụ nữ đã mắc trĩ trong quá trình mang thai, khi lâm bồn rặn đẻ quá mạnh khiến búi trĩ bị lòi ra ngoài. Điều này dễ khiến tình trạng trĩ sau sinh trở nên trầm trọng hơn.

4. Nứt hậu môn

Nếu không tích cực điều trị trĩ mà cứ để như vậy trong thời gian dài sẽ dẫn đến biến chứng, bao gồm bệnh nứt kẽ hậu môn, làm tăng tình trạng đau rát và chảy máu khi đi vệ sinh. Chị em cũng cần biết cách phân biệt bệnh trĩ và nứt hậu môn để tránh nhầm lẫn, dẫn đến điều trị sai cách.

5. Sưng viêm và đau hậu môn

Tình trạng này xuất hiện khi trĩ nội không được điều trị khiến bệnh tiến triển nặng, khiến các mạch máu bị tắc nghẽn hoặc do các búi trĩ sa xuống gây tắc mạch. Nếu là trường hợp bị trĩ ngoại sau sinh, búi trĩ sẽ gây đau và sưng xung quanh hậu môn ngay từ những giai đoạn đầu. Khi này, vùng xung quanh hậu môn sưng to lên, gây nhiều đau đớn cho người bệnh đặc biệt là lúc đi vệ sinh hoặc ngồi xuống.

6. Các triệu chứng khác

Ngoài ra, khi bị trĩ còn có các biểu hiện khác như:

  • Xuất hiện dịch nhầy ở hậu môn.
  • Viêm hậu môn và những vùng lân cận như trực tràng, âm đạo…
  • Có cảm giác buồn đi tiêu thường xuyên.
  • Suy nhược, mệt mỏi do thiếu máu.
  • Có cục thịt nhỏ ở rìa hậu môn (búi trĩ ngoại).

IV - Bệnh trĩ sau sinh có tự khỏi không?

Thường thì sau vài ngày cho đến vài tuần, bệnh trĩ ở phụ nữ sau sinh sẽ tự khỏi tùy thuộc vào mức độ bệnh, vị trí, kích thước búi trĩ. Một số trường hợp trĩ nhẹ có thể tự khỏi trong những ngày đầu sau sinh nếu có chế độ ăn uống và sinh hoạt phù hợp sau khi sinh.

Tuy nhiên đa phần các trường hợp trĩ sau sinh cần phải điều trị. Đặc biệt, nếu sau 3 tuần các triệu chứng không có dấu hiệu thuyên giảm cần điều trị sớm để tránh bệnh tiến triển nặng hơn gây ra các biến chứng trĩ.

V - Cách điều trị bệnh trĩ sau sinh hiệu quả ngay tại nhầ

Nếu như sau sinh bị bệnh trĩ mà các mẹ chưa biết phải làm sao để điều trị, giảm triệu chứng, thì dưới đây là gợi ý một số phương pháp trị bệnh trĩ sau sinh hiệu quả nhất.

1. Áp dụng cách chăm sóc tại nhà

  • Chườm lạnh vùng hậu môn: Sử dụng đá để chườm lạnh vùng hậu môn giúp giảm sưng cũng như giảm ngứa.
  • Ngâm nước muối ấm hoặc xông hơi: Ngâm nước muối ấm hoặc xông hơi vùng hậu môn hàng ngày sẽ giúp làm dịu triệu chứng trĩ. Chị em nên sử dụng muối ưu trương hoặc muối epsom, tránh dùng muối ăn kẻo bị kích ứng.
  • Vệ sinh sạch sẽ vùng hậu môn: Tránh dùng giấy chà sát quá mạnh sau khi đi đại tiện. Thay vào đó, rửa vùng hậu môn bằng nước ấm và lau khô bằng khăn mềm.
  • Sử dụng các cây thuốc dân gian: Rửa hoặc xông hơi vùng hậu môn bằng các cây thuốc nam trị bệnh trĩ, như lá khế, trầu không để giảm viêm nhiễm.
  • Uống đủ nước: Mỗi ngày, chị em nên thường xuyên bổ sung nước cho cơ thể để giữ phân mềm và tránh táo bón.
  • Tránh nhịn và rặn khi đi cầu: Để trĩ sau sinh không trở nên nghiêm trọng hơn, mẹ bầu không nên nhịn vệ sinh, và nếu đi vện sinh cũng không nên rặn mạnh, để tránh tạo áp lực lên hậu môn và giảm triệu chứng trĩ.

2. Tạo chế độ ăn giàu chất xơ và dinh dưỡng

  • Ăn rau xanh và ngũ cốc: Bổ sung rau xanh và ngũ cốc vào chế độ ăn hàng ngày để cung cấp chất xơ, cải thiện chuyển hóa và giảm nguy cơ táo bón.
  • Bổ sung thực phẩm giàu magiê, kẽm: Magiê và kẽm giúp tăng cường sự linh hoạt của mô và mạch máu. Bạn có thể bổ sung magiê từ các loại hạt đậu, chuối, socola…, bổ sung kẽm từ hạt hướng dương, hạt bí ngô….
  • Thực phẩm giàu collagen: Collagen giúp duy trì độ đàn hồi và phục hồi niêm mạc hậu môn rất tốt nên chị em có thể bổ sung collagen từ một vài thực phẩm trứng, da lợn, cá hồi.
  • Thực phẩm tăng đề kháng đường ruột: Mẹ sau sinh cũng nên ăn sữa chua hoặc men vi sinh để cung cấp vi khuẩn có lợi, giúp duy trì đường ruột khỏe mạnh và tránh táo bón.

3. Dùng thuốc Tây y

Những loại thuốc dưới đây có thể làm giảm nhanh các triệu chứng của bệnh trĩ sau sinh:

  • Thuốc giảm đau không kê đơn: Các loại thuốc này giúp tạm thời giảm đau do triệu chứng trĩ gây ra, chẳng hạn như thuốc chứa paracetamol. Nhưng hãy nhớ chỉ dùng khi đau rát xảy ra thường xuyên, và chỉ dùng đủ liều mỗi lần.
  • Thuốc mỡ, thuốc kem, thuốc xịt: Các loại thuốc bôi trị bệnh trĩ này có thể bôi trực tiếp lên vùng trĩ để làm giảm đau rát và chảy máu nhanh chóng như Titanoreine, kem bôi chữ A, hoặc Hemorrhostop,… Chị em có thể tham khảo.
  • Thuốc nhuận tràng: Thuốc dạng viên nén hoặc siro giúp làm mềm phân, giúp giảm tình trạng táo bón. Tuy nhiên, chỉ nên dùng sau khi được bác sĩ kê đơn.

Tốt hơn hết, người bệnh chỉ nên tham khảo các loại thuốc trĩ phía trên, trước khi sử dụng cần phải có sự đồng ý của bác sĩ vì nhiều loại thuốc có thể gây ảnh hưởng đến phụ nữ mang thai và nuôi con nhỏ.

4. Dùng thuốc Đông y

Đối với chị em sau sinh việc điều trị trĩ gặp nhiều khó khăn do phải hạn chế dùng nhiều loại thuốc, đặc biệt là những thuốc dùng đường uống (Vì một số thuốc dùng đường uống sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sữa mẹ từ đó gián tiếp tác động đến sức khỏe của con nhỏ). Vậy nên, hầu hết phụ nữ sau sinh chỉ dùng những loại thuốc bôi ngoài da có tác dụng điều trị triệu chứng tức thời nên trĩ dễ dàng tái phát và có hướng trở nặng hơn. 

Đông y vẫn luôn được biết đến với ưu điểm an toàn, lành tính, ít tác dụng phụ và đặc biệt là trị bệnh tân gốc nên hạn chế tái phát. Nếu tìm đúng sản phẩm nữa thì hiệu quả chữa bệnh rất tốt. 

Với viên trĩ Ngự y mật phương - Đông y thế hệ 2, chị em có thể hoàn toàn yên tâm về tính an toàn - hiệu quả.

An toàn:

  • Vì các thành phần đều là dược liệu tự nhiên như: Đẳng sâm, hoàng kỳ, thăng ma, trần bì, ý dĩ, bạch truật, đương quy...
  • Nguồn dược liệu được nuôi trồng, chăm sóc, thu hái, vận chuyển, bảo quản nằm trong kiểm soát nghiêm ngặt theo tiêu chuẩn GACP, GCP, GSP.
  • Được sản xuất tại nhà máy Dược phẩm Nhất Nhất đạt chuẩn GMP-WHO.

Hiệu quả:

  • Sản phẩm được sản xuất theo phương thức Ngự y mật phương đây là nơi chứa những bài thuốc hiệu quả nhất chỉ dành cho bậc quân vương, đại thần ngày xưa sử dụng.
  • Chuẩn Đông y thế hệ 2.

Dùng viên trĩ Ngự y mật phương - Đông y thế hệ 2 giúp:

  • Giảm nhanh các triệu chứng: Đau rát, chảy máu, sưng tấy ở hậu môn.
  • Cải thiện táo bón - tình trạng hay gặp ở chị em sau sinh, giúp chị em đi đại tiện dễ dàng, đều đặn. 
  • Giúp búi trĩ co lên và teo dần sau 1 tháng sử dụng.
  • Dùng đủ 1 liệu trình: Thay đổi được cả cơ địa, từ đó thành mạch máu bền vững các búi trĩ không còn cơ hội quay trở lại. 

VI - Phải làm sao để phòng ngừa tình trạng trĩ sau sinh?

Để hạn chế bị trĩ sau khi sinh bạn có thể áp dụng những cách dưới đây.

1. Vận động, thể dục thường xuyên

Tập thể dục thường xuyên giúp hệ tiêu hóa làm việc tốt hơn, từ đó hạn chế tình trạng táo bón. Bạn nên chạy bộ nhẹ nhàng khi bị trĩ, tập những bài thể dục nhẹ như bơi lội, tập yoga, dưỡng sinh… và tránh những bài tập có cường độ mạnh vì điều này có thể làm nặng thêm bệnh trĩ.

2. Điều trị táo bón

Bị táo bón rất dễ gây ra bệnh trĩ. Đặc biệt trong quá trình mang thai chị em dễ bị táo bón do nhiều lý do như: Ít hoạt động, bổ sung canxi, sắt, bào thai chèn ép ruột, thay đổi nội tiết tố.

Để cải thiện tình trạng này bạn có thể tăng cường uống nước và bổ sung chất xơ. Nếu tình không cải thiện bạn có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ về việc sử dụng thuốc nhuận tràng hoặc làm mềm phân.

3. Tắm ngồi

Bạn có thể tắm ngồi trong bồn tắm hoặc chậu nước lớn. Vì khi tiếp xúc với nước ấm sẽ làm dịu hậu môn, giảm đau rát, ngứa ngáy. Để đạt hiệu quả bạn nên ngâm tối đa trong nước ấm khoảng 15 phút.

4. Tránh căng thẳng

Căng thẳng hoặc stress thường hay gặp ở phụ nữ sau khi sinh do áp lực chăm con nhỏ. Tuy nhiên hãy cố gắng điều chỉnh tâm trạng, bởi khi căng thẳng không chỉ tạo điều kiện hình thành bệnh trĩ và còn gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khác.

5. Tránh nhịn vệ sinh

Việc nhịn đi vệ sinh sẽ làm phân bị giữ lại ở trong đại tràng sẽ xảy ra tình trạng phân bị rút nước và trở nên khô cứng khó thải ra ngoài. Ngoài ra, bị phân bị giữ lại ở trực tràng sẽ làm chèn ép các mạch máu ở đó gây ra trĩ.

Trĩ có thể xuất hiện trong hoặc sau quá trình mang thai và gây ra nhiều bất tiện đặc biệt trong thời kỳ nhạy cảm như sau khi sinh. Nhưng nếu chị em có những biện pháp chủ động phòng tránh và điều trị sớm có thể nhanh chóng đẩy lùi trĩ.

DS. Hồng Nhi
Theo Giáo dục & Cuộc sống/Giáo dục & Thời đại //