Tổng hợp các nguyên nhân gây sốt cao có thể bạn chưa biết!
Sốt cao bản chất là triệu chứng của một tình trạng bệnh lý nào đó. Tìm ra nguyên nhân gây sốt sẽ giúp hạ nhiệt nhanh chóng và có biện pháp điều trị bệnh hiệu quả.
Tổng hợp các nguyên nhân gây sốt cao có thể bạn chưa biết
Thông tin tổng quan về cơn sốt
Đối với người lớn, sốt có thể gây khó chịu nhưng hầu hết không đáng lo ngại nếu sốt không cao quá 39,4°C. Còn đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, tăng thân nhiệt có thể bắt nguồn từ nhiễm trùng.
Nhưng bạn nên biết tùy vào lứa tuổi, tình trạng sức khỏe và nguyên nhân cơ bản gây ra sốt mà có quyết định có cần điều trị y tế hay không? Một số chuyên gia tin rằng sốt là cơ chế tự nhiên giúp tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể để đánh bại virus hay vi khuẩn.
Tuy sốt không được coi là nguy hiểm tới tính mạng nhưng tăng thân nhiệt quá cao lại gây nguy hiểm. Do nhiệt độ tăng quá cao có thể bắt nguồn từ việc sử dụng thuốc có tác dụng phụ hoặc đột quỵ nhiệt. Khi thân nhiệt tăng lên cơ thể không có khả năng kiểm soát nhiệt độ đặc biệt ở trẻ em có thể gây ra cơn sốt cao co giật.
Các nguyên nhân gây sốt cao thường gặp
Trong cơ thể chúng ta, một phần của bộ não gọi là vùng dưới đồi có chức năng kiểm soát nhiệt độ của cơ thể, thường sẽ thay đổi trong suốt cả ngày ở mức 37°C. Khi cơ thể bị nhiễm trùng, mắc bệnh hoặc do một số nguyên nhân khác, vùng dưới đồi sẽ điều chỉnh nhiệt độ tăng cao hơn.
Các nguyên nhân gây sốt cao bao gồm:
1. Sốt do virus (hay sốt siêu vi/sốt virus)
Virus là một loại vi sinh vật truyền nhiễm rất nhỏ. Chúng lây nhiễm và nhân lên trong tế bào của cơ thể bạn. Sốt là cách cơ thể chống lại virus. Nhiều loại virus rất nhạy cảm với sự thay đổi nhiệt độ, nên khi nhiệt độ cơ thể tăng lên sẽ khiến virus bị tiêu diệt hoặc không thể nhân lên.
Bị nhiễm virus gây cảm lạnh, cơ thể thường sốt nhẹ. Virus cúm hay virus sốt xuất huyết thường gây sốt cao, kéo dài.
Sốt là cơ chế phòng vệ của cơ thể, để chống lại tác nhân gây bệnh
Chẩn đoán và điều trị sốt virus:
Để chẩn đoán sốt virus, thông thường bác sĩ sẽ chỉ định lấy mẫu máu để xét nghiệm số lượng bạch cầu trong cơ thể trước khi kết luận.
Hầu hết các trường hợp sốt siêu vi không dùng kháng sinh vì virus không đáp ứng với kháng sinh. Thay vào đó, điều trị tập trung vào các giải pháp hạ sốt, nghỉ ngơi để cơ thể tăng cường miễn dịch chống lại virus xâm nhập.
2. Sốt do vi khuẩn gây nhiễm trùng
Vi khuẩn là những sinh vật đơn bào, có khả năng tự sinh sản. Hầu hết các vi khuẩn đều vô hại chỉ có khoảng 1% gây bệnh ở người. Bị nhiễm vi khuẩn dẫn tới nhiễm trùng gây sốt cao. Một số loại nhiễm khuẩn gây sốt cao như:
- Viêm họng liên cầu khuẩn
- Viêm màng não do vi khuẩn
- Viêm mô tế bào
- Uốn ván
- Viêm phổi.
Chẩn đoán và điều trị:
Để chẩn đoán nhiễm trùng do vi khuẩn, thông thường bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm máu. Khác với virus, nhiễm vi khuẩn có thể điều trị bằng thuốc kháng sinh. Tuy nhiên, khi dùng kháng sinh người bệnh nên tuân theo chỉ định của bác sĩ để tránh kháng kháng sinh.
3. Sốt do viêm phòng vắc xin
Sốt nhẹ sau tiêm là phản ứng bình thường và vô hại
Một số loại vắc xin bạch hầu, uốn ván, ho gà (DTaP) hoặc mũi tiêm phòng phế cầu khuẩn gây sốt cho trẻ sau khi tiêm. Đây được cho là tác dụng phụ của các loại thuốc này và phản ứng sau khi tiêm được coi là bình thường và vô hại.
Các loại vắc xin được sản xuất bằng cách nuôi cấy những virus, vi khuẩn trong môi trường đặc biệt nhằm giảm đặc tính độc hại của chúng. Khi đưa vào cơ thể, vắc xin sẽ kích thích hệ miễn dịch của cơ thể nhận biết và làm quen với các tác nhân gây bệnh để tạo ra kháng thể chống lại tác nhân đó.
Sốt nhẹ sau tiêm cho thấy vắc xin có tác dụng do cơ thể đã tự tạo kháng thể mới. Thường phản ứng sốt sau tiêm sẽ biến mất trong 1-2 ngày.
Tuy nhiên, nếu sau tiêm trẻ sốt cao trên 38,5°C, cần tìm biện pháp để hạ sốt cho trẻ ngay, như uống thuốc hạ sốt, dùng miếng dán hạ sốt, chườm ấm… Nếu trẻ sốt cao, mệt mỏi, li bì hoặc sốt cao co giật, tốt nhất là nên đưa trẻ đi khám ngay.
4. Sốt do mọc răng
Sốt mọc răng thường sốt dưới 38°C
Mọc răng có thể gây sốt ở trẻ nhưng thông thường chỉ sốt nhẹ, ở mức dưới 38°C. Sốt mọc răng thường gặp ở trẻ từ 6-16 tháng tuổi, kèm theo các dấu hiệu như chảy nhiều dãi, lười ăn, thích gặm đồ vật xung quanh.
Sốt mọc răng nếu gây khó chịu cho trẻ, bố mẹ có thể áp dụng các giải pháp hạ sốt không dùng thuốc để bé dễ chịu hơn.
5. Sốt do các nguyên nhân khác
Nguyên nhân gây sốt cao đôi khi rất khó xác định
Một số nguyên nhân khác có thể gây sốt cao ở trẻ em như:
- Ngộ độc thực phẩm
- Tác dụng phụ của thuốc, gồm cả kháng sinh
- Các cục máu đông
- Các bệnh lý tự miễn dịch như: lupus, viêm khớp dạng thấp, viêm ruột
- Rối loạn nội tiết như cường giáp.
Xác định nguyên nhân gây sốt cao không phải là điều dễ dàng. Để chẩn đoán nguyên nhân, ngoài việc thăm khám, bác sĩ cũng sẽ hỏi các triệu chứng, tiền sử bệnh, thuốc đang sử dụng hoặc nguy cơ nhiễm trùng nào khác.
Đôi khi, sau khi thăm khám, bác sĩ kết luận “sốt không rõ nguồn gốc”. Trong những trường hợp này, nguyên nhân gây sốt cao có thể do một tình trạng bất thường hoặc không rõ ràng như nhiễm trùng mạn tính, rối loạn mô liên kết, ung thư hoặc một vấn đề khác.
Phương pháp hạ sốt hiệu quả tại nhà
Điều trị sốt phụ thuộc vào mức độ sốt và nguyên nhân gây sốt. Sốt nhẹ không kèm theo triệu chứng nào khác thường không cần điều trị y tế. Uống nhiều nước, nghỉ ngơi và áp dụng phương pháp chườm ấm có thể giúp hạ sốt.
Sốt cao kèm theo mất nước nên áp dụng các phương pháp hạ sốt đơn giản tại nhà sau:
- Nghỉ ngơi ở phòng có nhiệt độ phù hợp (mùa Hè nên thoáng mát, mùa Đông cần đủ ấm)
- Tắm bằng nước ấm
- Uống nhiều nước
- Dùng thuốc hạ sốt chứa acetaminophen hoặc ibuprofen theo chỉ định khi sốt cao quá 38,5°C.
- Dùng miếng dán hạ sốt để hạ nhiệt.