Những điều khó lý giải trong hoạt động đầu tư ở Công ty cổ phần than Cọc Sáu-Vinacomin

Thương vụ khó tin

Công ty cổ phần than Cọc Sáu- Vinacomin (địa chỉ tại phường Cẩm Phú, TP. Cẩm Phả, Quảng Ninh) tiền thân là Mỏ than Cọc Sáu được thành lập ngày 01/8/1960. Công ty là đơn vị thành viên hạch toán độc lập trực thuộc Tổng Công ty Than Việt Nam. Từ ngày 01/01/2007, Công ty cổ phần Than Cọc Sáu- Vinacomin chính thức chuyển sang hoạt động theo mô hình công ty cổ phần có 51% vốn chi phối của Nhà nước.

Hiện tại, Chủ tịch hội đồng Quản trị công ty cổ phần than Cọc Sáu- Vinacomin là ông Phạm Công Hương, Giám đốc điều hành là ông Nguyễn Văn Thuấn. Ông Thuấn, ủy viên HĐQT, chính thức giữ chức giám đốc từ ngày 29/11/2019, trước đó là quyền giám đốc.

Theo số liệu mới nhất thì năm 2019, than sản xuất của công ty là 2.890.600 tấn than (tăng 11% so với năm 2018), than tiêu thụ là 2.880.329 tấn (tăng 10,1% so với năm 2018), tổng doanh thu gần 3.600 tỉ đồng. 

Ông Nguyễn Văn Thuấn, Giám đốc Công ty cổ phần than Cọc Sáu- Vinacomin

Để hoàn thành các mục tiêu sản xuất, kinh doanh, hàng năm Công ty cổ phần than Cọc Sáu- Vinacomin đã đầu tư hàng trăm tỉ đồng đồng cho việc mua sắm thiết bị, san gạt, gia cố hầm lò… Tất cả các dự án trên theo quy định đều phải thông qua đấu thầu, lựa chọn nhà thầu để đảm bảo hiệu quả, tiết kiệm tối đa cho nguồn vốn đầu tư.

Tuy nhiên, theo đánh giá của một số nhà thầu, hoạt động đấu thầu thời gian qua tại Công ty cổ phần than Cọc Sáu- Vinacomin đang có vấn đề khi hàng loạt gói thầu ở nhiều dự án khác nhau đều xuất hiện tình trạng trúng thầu sát giá, thậm chí bằng giá, vốn đầu tư không thực sự được tiết kiệm.

Cụ thể, gói thầu khiến dư luận ồn ào nhất đó gói thầu mua sắm thuộc dự án mua lốp đặc chủng phục vụ sản xuất quý II năm 2020. Được biết, ngày 17/2/2020, bằng quyết định số 38/QĐ-TCS, lãnh đạo Công ty cổ phần than Cọc Sáu- Vinacomin đã phê duyệt Kế hoạch lựa chọn nhà thầu (KHLCNT) cho dự án này. Theo đó, tại gói thầu số 01: Cung cấp lốp đặc chủng phục vụ sản xuất có giá dự toán bằng với giá mời thầu là 60.816.690.000 đồng.

Với dự toán kinh phí đầu tư 'khủn' trên, bên mời thầu là Công ty cổ phần than Cọc Sáu - Vinacomin lựa chọn hình thức đấu thầu rộng rãi cho gói thầu này. Ngày 25/03/2020 bằng quyết định số 51/QĐ-TCS, lãnh đạo Công ty cổ phần than Cọc Sáu- Vinacomin đã lựa chọn Công ty cổ phần Du lịch và Thương mại Vinacomin là đơn vị trúng thầu.

Hoạt động sản xuất của Công ty cổ phần than Cọc Sáu- Vinacomin

Điều khiến dư luận ngạc nhiên, khó hiểu là giá trúng thầu của Công tu cổ phần Du lịch và Thương mại Vinacomin bằng đúng giá mời thầu. Như vậy, qua đấu thầu 'rộng rãi', hơn 60 tỉ đồng vốn đầu tư đã không được tiết kiệm dù chỉ một đồng.

Dấu hỏi từ những gói thầu 'siêu khủng' tiết kiệm 'siêu thấp'

Trước đó, để phục vụ sản xuất quý IV năm 2019, gói thầu Cung cấp lốp đặc chủng phục vụ sản xuất cũng được Công ty cổ phần than Cọc Sáu- Vinacomin triển khai. Được biết, ngày 17/9/2019, KHLCNT cho dự án Mua lốp đặc chủng phục vụ sản xuất quý IV năm 2019 và quý I năm 2020 đã được lãnh đạo Công ty cổ phần Than Cọc Sáu - Vinacomin phê duyệt (Quyết định số 173/QĐ-TCS). Theo kế hoạch này thì gói thầu Mua lốp đặc chủng phục vụ sản xuất quý IV có giá dự toán bằng giá mời thầu là  75.772.950.000 đồng.

Bằng hình thức đấu thầu rộng rãi, ngày 30/10/2019, HĐQT Công ty Cổ phần than Cọc Sáu- Vinacomin đã quyết định lựa chọn Công ty TNHH Thương mại dịch vụ và Xây dựng Phương Thảo (địa chỉ Phường Đa Kao, Quận 1, TP.HCM) là đơn vị thắng thầu (Quyết định số 193/QĐ-TCS).

Được biết, giá trúng thầu của nhà thầu Phương Thảo là 75.612.900.000 đồng và ông Nguyễn Văn Thuấn, khi đó là quyền giám đốc công ty ký thông báo kết quả lựa chọn nhà thầu (Văn bản số 5632/TCS- ĐTM).

Như vậy, sau đấu thầu chỉ 160 triệu đồng được tiết kiệm cho vốn đầu tư ở gói thầu có kinh phí gần 76 tỉ đồng.

Gói thầu Cung cấp lốp đặc chủng phục vụ sản xuất thuộc dự án Mua lốp đặc chủng phục vụ sản xuất quý II năm 2019 cũng rơi vào tình trạng trúng thầu sát giá tương tự. Công ty cổ phần Du lịch và Thương mại Vinacomin là đơn vị trúng gói thầu này. 

Văn bản thông báo kết quả phê duyệt lựa chọn nhà thầu của Công ty cổ phần than Cọc Sáu- Vinacomin

Theo đó, gói thầu này được Công ty Cổ phần than Cọc Sáu- Vinacomin mời thầu với giá là 71.803.195.750 đồng, vốn từ chi phí sản xuất năm 2019. Sau đấu thầu rộng rãi, chỉ với giá 71.781.545.000 đồng, Công ty cổ phần Du lịch và Thương mại Vinacomin đã giành chiến thắng.

Bằng quyết định số 75/QĐ-TCS, ngày 05/04/2019 lãnh đạo Công ty cổ phần than Cọc Sáu- Vinacomin đã ký quyết định lựa chọn nhà thầu cho gói thầu trên. Cùng ngày, ông Nguyễn Văn Thuấn, quyền giám đốc công ty cũng ra văn bản thông báo kết quả phê duyệt trên gửi tới nhà thầu. 

Như vậy, ở gói thầu có kinh phí đầu tư gần 72 tỉ đồng này chỉ có vỏn vẹn hơn 20 triệu đồng được tiết kiệm cho vốn đầu tư.

Cần thanh kiểm tra, làm rõ

Tháng 3/2019 Công ty cổ phần than Cọc Sáu- Vinacomin cũng phê duyệt lựa chọn nhà thầu cho hàng loạt những gói thầu có kinh phí đầu tư lớn. Tuy nhiên, cũng giống như nhiều gói thầu khác, qua đấu thầu những gói thầu có giá hàng trăm tỉ đồng này cũng rơi vào tình trạng 'tiết kiệm nhỏ giọt', sát giá đến khó tin.

Đầu tiên phải kể đến gói thầu Thuê tài sản xe ôtô tải tự đổ khung cứng vận chuyển đất đá tải trọng 90÷100 tấn thuộc dự án Phương án thuê tài sản thiết bị phục vụ sản xuất năm 2019 và các năm tiếp theo Công ty cổ phần Than Cọc Sáu - Vinacomin.

Được biết, KHLCNT của gói thầu này đã được lãnh đạo Công ty cổ phần than Cọc Sáu- Vinacomin phê duyệt từ ngày 5/12/2018 (Quyết định số 211/QĐ-TCS). Theo đó, gói thầu này có giá mời thầu bằng với giá dự toán là 257.614.131.711 đồng, vốn từ chi phí sản xuất, hình thức đấu thầu là rộng rãi, không qua sơ tuyển…

Ngày 07/03/2019, bằng quyết định số 57/QĐ-TCS, HĐQT Công ty cổ phần than Cọc Sáu- Vinacomin đã quyết định lựa chọn Công ty cổ phần đầu tư và thương mại Hanco có địa chỉ tại phường Quảng An, quận Tây Hồ, Hà Nội là đơn vị thắng thầu. Điều bất ngờ là giá trúng của nhà thầu này chỉ kém giá mời thầu khoảng 8,5 triệu đồng, cụ thể giá trúng là 257.605.594.400 đồng.

Một gói thầu có kinh phí hơn 250 tỉ đồng nhưng qua đấu thầu chỉ giảm giá cho ngân sách chưa đầy chục triệu đồng đã khiến dư luận kinh ngạc, đặt nhiều câu hỏi.

Công ty cổ phần đầu tư và thương mại Hanco tiếp tục được chọn là 'đối tác tin cậy' của Công ty cổ phần than Cọc Sáu- Vinacomin khi tiếp tục giành thắng lợi tại một gói thầu khủng khác mà doanh nghiệp là chủ đầu tư, mời thầu.

Văn bản thông báo kết quả phê duyệt lựa chọn nhà thầu của Công ty cổ phần than Cọc Sáu- Vinacomin

Quyết định lựa chọn nhà thầu cho gói thầu này cũng được HĐQT Công ty cổ phần than Cọc Sáu- Vinacomin phê duyệt ngày 0h7/03/2019. Tài liệu PV có được thì đó là gói thầu số 2 Cung cấp xe ôtô tải tự đổ khung cứng tải trọng định mức 55÷60 tấn thuộc Dự án đầu tư bổ sung năng lực thiết bị phục vụ sản xuất năm 2018 Công ty cổ phần Than Cọc Sáu - Vinacomin.

Gói thầu này có giá mời thầu là 99.141.000.000 đồng và giá trúng thầu của Công ty cổ phần đầu tư và thương mại Hanco là 99.137.500.000 đồng. Chỉ 3,5 triệu đồng được giảm giá, tiết kiệm cho gói thầu có kinh phí đầu tư gần 100 tỉ đồng là chuyện hiếm gặp trong hoạt động đấu thầu.

Ngày 08/03/2019, ông Nguyễn Văn Thuấn, quyền giám đốc công ty đã ký văn bản thông báo kết quả trên.

Cũng trong ngày 07/03/2019, một gói thầu Thuê tài sản xe ôtô tải tự đổ khung cứng vận chuyển đất đá tải trọng 90÷100 tấn khác cũng được Công ty cổ phần than Cọc Sáu- Vinacomin phê duyệt lựa chọn nhà thầu. Theo đó, gói thầu bổ sung này có giá mời thầu là 128.988.812.322 đồng. 

Bằng quyết định số 59/QĐ-TCS, HĐQT Công ty cổ phần than Cọc Sáu- Vinacomin đã lựa chọn Công ty TNHH công nghiệp Phú Thái có địa chỉ tại Hà Nội là đơn vị thắng thầu. Theo đó, giá trúng thầu của nhà thầu Phú Thái là 128.974.581.900 đồng, chỉ giảm giá so với giá mời thầu hơn 14 triệu đồng. 

Thông báo kết quả lựa chọn nhà thầu cho gói thầu này được ông Nguyễn Văn Thuấn, quyền giám đốc Công ty cổ phần than Cọc Sáu- Vinacomin ký ngày 12/3/2019.

Như vậy, trong ngày 07/03/2019, Công ty cổ phần than Cọc Sáu- Vinacomin đã phê duyệt lựa chọn nhà thầu 3 gói thầu có tổng kinh phí đầu tư gần 500 tỉ đồng nhưng chỉ có gần 30 triệu đồng được giảm giá, tiết kiệm qua đấu thầu công khai, rộng rãi.

"Mục đích của hoạt động đấu thầu là tìm ra nhà thầu đủ năng lực nhưng phải tiết kiệm tối đa cho nguồn vốn đầu tư", một chuyên gia pháp luật về đấu thầu chia sẻ. "Việc liên tiếp xuất hiện những gói thầu sát giá, tỉ lệ tiết kiệm, giảm giá thấp ở một chủ đầu tư, đặc biệt là đơn vị nhà nước đang nắm quyền chi phối thì các cơ quan chức năng cần phải nhanh chóng vào cuộc kiểm tra để xử lý, khắc phục những sai phạm nếu có", chuyên gia pháp luật này nhận định.

(Còn nữa)