Loạn quảng cáo thuốc “gia truyền” trên mạng
Gần đây có nhiều bệnh nhân đã phải nhập viện khi dùng thuốc nam quảng cáo trên mạng xã hội. Tình trạng quảng cáo thuốc đông y tràn lan trên mạng là một thực trạng đáng báo động.
Suýt chết vì thuốc nam mua qua mạng
Mới đây, Bệnh viện (BV) Nhiệt đới T.Ư đã tiếp nhận 1 bệnh nhân (63 tuổi, có tiền sử bệnh đái tháo đường 20 năm) trong tình trạng nguy kịch, kích thích, vật vã, tụt huyết áp. Kết quả thăm khám cho thấy, bệnh nhân bị suy thận, suy đa tạng, toan chuyển hóa, toan lactic rất nặng. Theo các bác sĩ, nhiễm toan lactic là tích tụ acid lactic trong máu. Sau hồi sức tích cực, bệnh nhân được cắt thuốc vận mạch, dừng lọc máu, tiên lượng vẫn nặng. Bác sĩ Nguyễn Viết Nam (Khoa Cấp cứu) cho biết, chỉ nhập viện chậm 5 phút là bệnh nhân này có thể tử vong.
Người nhà cho biết, gần đây, ông đã mua qua mạng 1 túi thuốc viên tròn và 1 túi thuốc bột không nhãn mác về uống. Ngày 15/3, bệnh nhân vật vã, mệt lả đi nên người nhà đã đưa đi cấp cứu.
Các bác sĩ đã gửi mẫu thuốc gia đình cung cấp đến Viện Pháp y quốc gia để phân tích thành phần. Kết quả, thuốc viên có thành phần phenformin, thuốc bột là paracetamol có tác dụng giảm đau.
Bệnh nhân có tiền sử đái tháo đường nguy kịch tính mạng sau khi dùng thuốc trôi nổi mua trên mạng. Ảnh: BVCC
|
"Làm gì có chuyện "3 tháng uống thuốc không khỏi sẽ hoàn tiền lại". Nghe đã phi lý, hàng đã mua, đã bán sao còn hoàn tiền, đòi tiền lại được. Do đó, người dân khi lựa chọn mua thuốc, kể cả đông y hay tây y đừng chỉ nghe quảng cáo thổi phồng mà phải xem xét các thông tin thực chất". Bác sĩ Nguyễn Xuân Hướng |
Theo bác sĩ Nam, phenformin là nguyên nhân chính khiến người đàn ông rơi vào tình trạng nguy kịch. Chất này giúp hạ đường huyết nhanh và có rất nhiều tác dụng phụ. Ngộ độc phenformin gây tỷ lệ tử vong lên tới 60%...
Trước đó, BV Nội tiết T.Ư cũng đã cấp cứu 3 bệnh nhân có tiền sử đái tháo đường đã tự ý mua thuốc nam qua mạng về uống. Sau một thời gian dùng thuốc, 3 người này đã phải nhập viện trong tình trạng cơ thể suy kiệt, đường huyết tăng cao. Cụ thể như bệnh nhân N.V.T (58 tuổi, ngụ tại Kiến Thụy, Hải Phòng) đã vào khoa Cấp cứu (Bệnh viện Nội tiết T.Ư) trong tình trạng đường huyết và huyết áp tăng cao, da niêm mạc phù nề, cơ thể mệt mỏi, hoạt động chậm.
Bác sĩ Nguyễn Công Bình, (khoa Cấp cứu, BV Nội tiết T.Ư), trong thời gian qua, khoa Cấp cứu tiếp nhận liên tiếp nhiều bệnh nhân mắc đái tháo đường tăng huyết áp với nguyên nhân tự ý dùng thuốc không rõ nguồn gốc, được quảng cáo trên internet.
Loạn thuốc gia truyền
Một số thuốc không nhãn mác bệnh nhân mua trên mạng. Ảnh: I.T
Trên trang Facebook "thuốc gia truyền đặc trị sùi mào gà, lậu, giang mai" cho biết: "hiện tại chi phí chỉ 2 triệu 1 tháng... thời gian điều trị là 6-8 tháng... tới này thời gian điều trị được rút ngắn xuống còn 3 tháng, chi phí điều trị cho 2 bệnh nhân đang thí điểm là 2 triệu/tháng. Sắp tới giá có thể vài chục triệu đến 100 triệu 1 liều trình chữa! Tùy theo cách ứng xử ăn nói giá cả có thể thay đổi khác nhau!" mà không hề có thông tin về bác sĩ đông y, giấy cấp phép hoạt động...
|
Nên đi khám để được kê đơn, bốc thuốc "Mua thuốc đông y phải xem xét đó có phải bài thuốc cho lương y được Bộ Y tế công nhận hay không, bài thuốc đó đã được tỉnh, được Bộ cấp phép hay chưa. Kể cả các bài thuốc gia truyền đã được lưu truyền nhiều năm, nhiều đời thì người chế biến thuốc cũng phải là lương y được học hành, có trình độ, bằng cấp chứ không chỉ là "người trong nhà". "Người dân muốn dùng thuốc đông y, thuốc nam, thuốc bắc nên đi khám để được các lương y thực sự kê đơn, bốc thuốc cho chính xác. Thuốc nam, thuốc bắc không có "lành tính 100%", đều có những vị độc tính. Nếu không có bệnh, không đúng bệnh thì không nên dùng thuốc bữa bãi, càng không chỉ tin vào quảng cáo thổi phồng". Bác sĩ Nguyễn Xuân Hướng Thận trọng khi dùng thuốc nam Mới đây, Bệnh viện Xanh pôn (Hà Nội) vừa tiếp nhận trường hợp một bệnh nhân nam "mọc" lên khối u to bằng quả ổi sau khi tự chữa trị bằng cách mua thuốc trên mạng. Trước đó bệnh nhân được bác sĩ kết luận mắc bệnh gout. Tuy nhiên, thay vì điều trị theo phác đồ của bác sĩ đưa ra, bệnh nhân lại tự tìm mua thuốc đông y được quảng cáo trên mạng. Thuốc bệnh nhân tự mua trên mạng có chứa thành phần Corticoid (nhóm thuốc chống viêm, giảm đau mạnh, chống dị ứng, ức chế miễn dịch) nếu dùng lâu ngày có thể gây những tác dụng phụ bất lợi như: Đái tháo đường, tăng huyết áp, loãng xương, suy tuyến vỏ thượng thận… Với người dân, việc sử dụng thuốc đông y cũng phải chú ý đến nguồn gốc, xuất xứ. Thuốc phải được kiểm định rõ ràng vì thực tế đã có nhiều bằng chứng về việc các thuốc đông y được trộn thành phần có thuốc tây y. Người bệnh nên đi khám ở các cơ sở y tế tin cậy, tuân thủ điều trị theo phác đồ của bác sĩ, không nên tin vào những bài thuốc trôi nổi, gây ảnh hưởng xấu cho chính sức khoẻ của mình. TS Đỗ Đình Tùng – Phó Giám đốc Bệnh viện Xanh pôn |
Về bệnh này, Thày thuốc nhân dân, bác sĩ Nguyễn Xuân Hướng - nguyên Chủ tịch Hội Đông y Việt Nam khẳng định: "Thuốc đông y, thuốc nam hoàn toàn không chữa được các bệnh sùi mào gà, lậu, giang mai. Bệnh nhân bị bệnh này đều phải đi khám và điều trị bằng thuốc tây y mới có thể khỏi".
Dù sùi mào gà, giang mai, bệnh lậu, thuốc đông y, thuốc nam không chữa được nhưng trên mạng xã hội có hàng chục trang quảng cáo về thuốc đông ý, thuốc nam chữa các bệnh này. Bác sĩ Hướng nhận định, đây là các chiêu trò lừa gạt, đánh vào tâm lý của người mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục thường xấu hổ nên ngại đi khám, muốn mua thuốc lén lút, mua thuốc qua mạng. "Đừng tin lời quảng cáo lừa gạt mà tiền mất tật mang"- bác sĩ Hướng khuyến cáo.
Chỉ gõ cụm từ "thuốc gia truyền", "thuốc nam gia truyền", "thuốc đông y gia truyền" là người tìm kiểm có thể tìm được hàng ngàn trang quảng cáo thuốc gia truyền đủ loại. Các bệnh mà "thuốc gia truyền" này chữa trị thường là các bệnh mãn tính như xương khớp, đái tháo đường, trĩ, gout, thừa cân béo phì, chữa nám, chữa các bệnh lây truyền qua đường tình dục...
Những lời quảng cáo thổi phồng như: Uống 1 lần khỏi ngay, bệnh "biến mất vĩnh viễn", dù đó là bệnh cấp tính hay bệnh mãn tính mà giới khoa học đã chứng minh chỉ có thể uống thuốc để ổn định triệu chứng chứ không thể khỏi hoàn toàn như đái tháo đường, gout...
Theo Cục Quản lý y dược cổ truyền (Bộ Y tế), trong thời gian qua, Cục đã tiếp nhận nhiều phản ánh của các cơ quan truyền thông, báo chí về các trường hợp có dấu hiệu vi phạm pháp luật liên quan đến hành nghề khám chữa bệnh y học cổ truyền, kinh doanh dược cổ truyền và quảng cáo sai sự thật về khám chữa bệnh y học cổ truyền trên mạng, cụ thể là các ứng dụng YouTube, Facebook… tại các địa phương.
Ông Nguyễn Thế Thịnh- Cục trưởng Cục Quản lý y dược cổ truyền cho biết: Bất kỳ sản phẩm thuốc nào cũng phải dựa trên bằng chứng, khoa học; các bài thuốc y học cổ truyền cũng phải xây dựng và phát triển dựa trên yêu cầu này. Theo quy định, các cơ sở sản xuất thuốc gia truyền được sở y tế địa phương cấp phép và chỉ lưu hành trong phạm vi cấp tỉnh. Các bài thuốc này cũng chỉ được lưu hành toàn quốc khi được Bộ Y tế và cơ quan chịu trách nhiệm về quản lý y dược cổ truyền cấp phép.
Tuy nhiên thực tế hiện nay, thuốc y học cổ truyền, nhất là thuốc gia truyền chưa đảm bảo nguồn gốc, chất lượng, lại dễ dàng xuất hiện trên mạng với những lời quảng cáo "có cánh" như: Điều trị tận gốc, an toàn, cam kết chữa khỏi 100%... Để hạn chế tình trạng thuốc đông y quảng cáo tràn lan, Bộ Y tế cho biết, sẽ rà soát tổng thể các vấn đề về cấp phép, hành nghề khám chữa bệnh bằng y học cổ truyền; với người đã được cấp phép, phải bổ sung, cập nhật chuyên môn; quá trình hành nghề nếu có sai sót thì cơ sở quản lý ở địa phương chịu trách nhiệm.
Đặc biệt, sắp tới Bộ Y tế cũng sẽ xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc, chất lượng dược liệu. Cùng với đó là các biện pháp tăng cường thanh kiểm tra lĩnh vực y dược cổ truyền tư nhân, đảm bảo thuốc đông y phải phát triển dựa trên khoa học bằng chứng.