Hoạt động đấu thầu ở Cục Hải quan Lào Cai: Nghi vấn từ hàng chục gói thầu trúng bằng giá

Trúng bằng giá từ thi công xây lắp đến mua sắm hàng hóa...

Thực hiện công tác quản lý nhà nước về xuất nhập khẩu, Cục Hải quan Lào Cai được sử dụng nguồn kinh phí từ ngân sách để chi trả cho các hoạt động, cũng như được đầu xây dựng cơ sở vật chất, mua sắm tiện nghi... Để hoạt động này có hiệu quả, tránh thất thoát lãng phí, trách nhiệm trước hết thuộc về lãnh đạo cơ quan này. 

Tìm hiểu của phóng viên cho thấy trong các năm 2017, 2018, kết quả của công tác lựa chọn nhà thầu đã “lộ” ra hàng chục gói thầu trúng bằng giá (tiết kiệm 0 đồng) và trúng sát giá (tiết kiệm thấp). Phần lớn các gói thầu này chủ yếu thuộc các hình thức lựa chọn nhà thầu là chỉ định thầu và chào hàng cạnh tranh.

Cụ thể, ngày 14/11/2018, Cục Hải quan Lào Cai ra quyết định số 535/QĐ-HQLC phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu cho Dự án Hệ thống phòng cháy chữa cháy tại Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Lào Cai. Kế hoạch này gồm 2 gói thầu với tổng mức đầu tư là: 642.895.397đ. 

Trên cơ sở đó, vào ngày 19/11/2018, Cục Hải quan Lào Cai thực hiện chỉ định thầu đối với gói thầu: Thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị công trình, thuộc dự án nêu trên. Nhà thầu được chỉ định là Công ty TNHH một thành viên xây dựng và thương mại Tiến Cường với giá trúng là: 627.481.000đ. Đây cũng chính mức giá của gói thầu. Nguồn vốn đầu tư là ngân sách nhà nước. Quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu số: 545/QĐ-HQLC ngày 19/11/2018. 

 Quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu của Cục Hải quan Lào Cai.

Gói thầu còn lại thuộc dự án trên là: Giám sát thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị công trình. Giá của gói này là: 15.414.397đ. Giá trúng là: 15.414.000đ. Con số tiết kiệm đạt 397đ (ba trăm chín bảy đồng). Về mặt hình thức số tiền này vẫn là mức tiết kiệm, nhưng trên trực tế thì số dư 397đ không biết sẽ được Cục Hải quan Lào Cai phục vụ vào công việc gì!? Nhà thầu trúng là Trung tâm tư vấn GS&QLDA xây dựng tỉnh Lào Cai.

Dư luận cho rằng với mức tiết kiệm 397đ thì nhà thầu muốn làm tròn con số để dễ thanh toán, còn về bản chất đó vẫn là gói thầu trúng bằng giá.

Việc trúng thầu bằng giá tại Cục Hải quan Lào Cai không chỉ diễn ra ở lĩnh vực thi công xây dựng mà trong cung cấp, mua sắm hàng hóa...mức tiết kiệm của không ít gói thầu cũng dừng ở con số 0 đồng. Ví như gói: Mua điều hoà nhiệt độ. Giá gói thầu: 152.000.000đ. Giá trúng vẫn là: 152.000.000đ. Nhà thầu trúng là Công ty cổ phần thương mại X MEDIA. QĐPD số: 279/QĐ-HQLC ngày 10/9/2017

Không chỉ tình trạng trúng thầu bằng giá tại Cục Hải quan Lào Cai lặp đi lặp lại nhiều lần mà việc trúng thầu sát giá (mức tiết kiệm thấp) cũng diễn ra khá phổ biến ở cơ quan này, đơn cử: 

Gói thầu: Thi công xây dựng công trình Khu huấn luyện, nuôi dưỡng, sử dụng chó nghiệp vụ. Giá của gói này là: 1.012.395.600đ. Công ty TNHH một thành viên Hoa Khiêm trúng với mức giá: 998.689.030đ. Mức tiết kiệm chỉ đạt khoảng 14 triệu đồng. QĐPD số: 375/QĐ-HQLC ngày 12/9/2017.

Hay như gói: Thi công xây dựng, tháo dỡ, vận chuyển và lắp đặt trạm cân 120 tấn tại cửa khẩu đường bộ quốc tế số II, Kim Thành. Gói này có giá là 1.116.997.245đ, trong khi giá trúng của liên danh Công ty TNHH một thành viên Hoa Khiêm và Công ty TNHH kỹ thuật Đức Anh chỉ là 1.102.341.000đ. QĐPD số: 388/QĐ-HQLC ngày 26/9/2017.

Có hay không sự "thỏa thuận ngầm"?

Trụ sở Cục Hải quan Lào Cai 

Việc có nhiều gói thầu trúng bằng và sát giá tại Cục Hải Quan Lào Cai khiến nhiều người cho rằng, đối với 1 cơ quan được sử dụng ngân sách nhà nước thì đây là điều bất thường. Có hay không mối quan hệ trong đấu thầu dưới dạng “xin cho” hay có những “thỏa thuận ngầm” giữa chủ đầu tư và nhà thầu là những điều mà dư luận mong chờ có đợt kiểm tra làm minh bạch hóa hoạt động đấu thầu tại Cục Hải quan Lào Cai.

Trên thực tế, các hành vi tiêu cực trong đấu thầu từng được các cơ quan chức năng xử lý không ít với cả chủ đầu tư lẫn nhà thầu. 

Theo các chuyên gia đấu thầu thì nếu chủ đầu tư và một nhà thầu có mối quan hệ “ruột” thì tất yếu gói thầu đó không thể là cuộc chơi minh bạch. Điều này ảnh hưởng nhiều đến tâm lý và định hướng kinh doanh của các nhà thầu khác. Tình trạng này càng bị kéo dài, càng gây nên sự thiếu công bằng giữa các nhà thầu. Qua đó, đầu tư từ ngân sách thông qua đấu thầu cũng sẽ không thực sự đạt được hiệu quả như kỳ vọng.

Các chuyên gia cũng nhấn mạnh cần phản ánh nhiều hơn những chủ đầu tư và nhà thầu tại các gói thầu xuất hiện sự bất thường, bởi điểm chung của những mối quan hệ này là giá trúng thầu bằng và sát giá...

Thực tế qua một số vụ việc cụ thể cho thấy tạo ra cơ chế độc quyền trong đấu thầu ảnh hưởng nhiều đến môi trường đầu tư kinh doanh của các nhà thầu, doanh nghiệp và chính địa phương, cơ quan để xảy ra sự việc. Nếu thiếu đi sự quyết liệt trong giám sát hoạt động đấu thầu của người có trách nhiệm, tình trạng “nhà thầu quen”, “nhà thầu ruột” sẽ triệt tiêu cạnh tranh bình đẳng trong đấu thầu.

Được biết, hoạt động đấu thầu tại Cục Hải quan Lào Cai vẫn còn xuất hiện nhiều bất thường. 

Đời Sống Plus sẽ tiếp tục thông tin.